Koalicja Obywatelska zaprezentowała we wtorek raport, który przygotował Instytut Obywatelski (think tank PO). Dokument zatytułowany "Polska energetyka pod rządami PiS - drogo, drożej, ciemno" zawiera ocenę sześciu lat rządów PiS w obszarze energetyki oraz propozycje niezbędnych zmian. Raport jest krytyczny wobec rządów PiS - mówi m.in. o zagrożeniu bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz konieczności importu energii w latach 2025-2028.

Dokument omówili we wtorek na konferencji prasowej posłowie KO: Tomasz Nowak i Krzysztof Gadowski oraz eksperci współpracujący z Instytutem Obywatelskim: były prezes Towarowej Giełdy Energii Grzegorz Onichimowski oraz b. prezes Urzędu Regulacji Energetyki Maciej Bando.

"Dziś, w siódmym roku rządów Prawa i Sprawiedliwości widzimy bezład, chaos i nieróbstwo rządu PiS. Zmarnowano czas, zmarnowano i dalej marnuje się pieniądze zamiast przeznaczać środki finansowe na bezpieczeństwo energetyczne Polski" - podkreślał Gadowski.

Nowak pytał na co rząd wydał 60 mld złotych pozyskanych w ostatnich latach ze sprzedaży uprawnień do emisji dwutlenku węgla, które powinny zostać wykorzystane na transformację energetyczną. Gdyby tak się stało to - jak przekonywał poseł KO - byłaby szansa na niższe ceny prądu. Skrytykował też rząd za wstrzymanie prac nad tzw. ustawą odległościową, która miała ułatwić budowę nowych farm wiatrowych w Polsce.

Grzegorz Onichimowski przestrzegał, że już w 2025 roku polski system elektro-energetyczny może nie być w stanie pokryć zapotrzebowania na energię w gospodarce. "W naszym raporcie próbujemy nakreślić pewne scenariusze co można zrobić. Główny nasz scenariusz opiera się o tzw. autostradę dla OZE, musimy postawić na źródła lokalne, odnawialne" - powiedział ekspert. Według niego konieczne jest także podjęcie ponadpartyjnego dialogu na temat przyszłości energetyki.

Maciej Bando skrytykował rząd za dotowanie miliardami złotych PGNiG. "Nie rozumiemy tego jak hołubienie monopolu może być dzisiaj podstawowym celem polityki energetycznej rządu" - zaznaczył b. szef URE.

W ponad 60-stronnicowym raporcie pt. "Polska energetyka pod rządami PiS - drogo, drożej, ciemno" wskazano m.in. na brak nowych inwestycji w moce wytwórcze; brak rozbudowy sieci przesyłowych i dystrybucyjnych; nieuzasadnione blokowanie rozwoju odnawialnych źródeł energii. W efekcie - jak czytamy - "polski system elektroenergetyczny znalazł się na skraju wydolności, a od roku 2025 będzie praktycznie uzależniony od wymiany transgranicznej".

W raporcie zaproponowano też możliwe rozwiązania, dzięki którym można by uniknąć kryzysu energetycznego. Chodzi m.in. o zliberalizowanie przepisów regulujących budowę farm wiatrowych, wsparcie dla energetyki prosumenckiej, tworzenie lokalnych rynków energii, podjęcie szybkich prac nad długofalowymi rozwiązaniami obejmującymi generację jądrową, reformę rynku energii i zmianę podejścia do strategii energetycznych w kierunku łączenia sektorów.

W raporcie jest ponadto mowa o wykorzystaniu funduszy unijnych i środków z aukcji uprawnień do emisji CO2 do redukcji ubóstwa energetycznego, obniżenia cen energii dla odbiorców, likwidacji smogu i głębokiej dekarbonizacji sektora energetycznego.

Przedstawiciele rządu, w tym premier Mateusz Morawiecki przekonują z kolei, że dla Polski problemem jest unijny system handlu prawami do emisji dwutlenku węgla, który ich zdaniem, niekorzystnie wpływa na zmiany cen energii na rynkach europejskich i rosnące ubóstwo energetyczne. Temat reformy systemu ETS premier poruszał podczas grudniowego posiedzenia Rady Europejskiej.(PAP)

autor: Marta Rawicz

mkr/ par/