W czwartek na posiedzeniu połączonych sejmowych komisji: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Zdrowia przedstawiono informację o realizacji programu całodobowej, bezpłatnej infolinii dla dzieci i młodzieży, tzw. telefonu zaufania. O przedstawienie takiej informacji przez resorty zdrowia oraz edukacji i nauki wnioskowali posłowie opozycji.

Uzasadniając wniosek, Michał Krawczyk (KO) przypomniał, że we wrześniu media podały, że Ministerstwo Zdrowia unieważniło prowadzony od kwietnia konkurs na prowadzenie telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży, a następnie prowadzenie telefonu Ministerstwo Edukacji i Nauki powierzyło fundacji Auxilium.

Mówił, że z protokołu komisji konkursowej wynika, że ocenę formalną przeszły trzy podmioty, następnie te trzy podmioty były oceniane merytorycznie. Najwyższą liczbę 22,5 punktów na 24 w tym konkursie uzyskała Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, która od 13 lat prowadzi telefon zaufania. Wskazał, że mimo to konkurs nie został rozstrzygnięty.

Krawczyk podał, że w protokole konkursowym podano, że "w związku z przekazana przez departament merytoryczny informacją o propozycji przejęcia centrum wsparcia dla dzieci i młodzież przez Rzecznika Praw Dziecka niezasadne jest dokonywanie wyboru realizatora". Następnie – jak mówił – minister zdrowia ten konkurs unieważnił.

Poseł KO powołał się na wyniki kontroli poselskiej w MEiN, z której wynika, że wcześniej resort edukacji zapytał fundację Auxilium, czy podejmie się prowadzenia telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży, następnie dokonał rozeznania rynku i dano 24 godziny na przesłanie ofert. Zaznaczył, że działo się to w czasie, gdy w Ministerstwie Zdrowia prowadzono jeszcze przez dwa tygodnie konkurs na prowadzenie telefonu.

"Dzień przed ostatnim posiedzeniem komisji konkursowej w Ministerstwie Zdrowia i pięć dni przed unieważnieniem konkursu przez ministra zdrowia MEiN podpisało umowę z Fundacją Auxilium na dwa miesiące na prowadzenie telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży" – mówił.

Przywołał, też wypowiedź ministra zdrowia Adama Niedzielskiego, który powiedział, że podczas konkursu nie spełniono ważnego warunku i dlatego konkurs unieważniono. Jednocześnie Krawczyk podał, że w protokole komisji nie ma słowa o niespełnieniu warunku.

Wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski, odpowiadając, powiedział: "Nie wiem, czy jest właściwsza w tym kraju instytucja do prowadzenia tego typu telefonu zaufania. Stąd nie doszukiwałbym się tutaj jakiś sensacji: kiedy rzecznik się zgłosił, czy się zgłosił, jak się zgłosił. Szanowni państwo, dzisiaj fakt jest taki: telefon zaufania prowadzi Rzecznik Praw Dziecka. Ja nie wyobrażam sobie żeby lepsza instytucja mogła się tym zajmować, z całym szacunkiem dla Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, czy innych fundacji, które wcześniej taki telefon zaufania prowadziły".

Podał, że ogłoszony konkurs był konkursem na centra wsparcia dla dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych.

"Jest to program realizowany w ramach Narodowego Programu i jest to kolejna edycja konkursu" – zaznaczył. I w poprzedniej edycji konkursu realizowanego w tym programie telefon zaufania dla dzieci i dorosłych prowadziła w latach 2017-2020 Fundacja Itaka. Zaznaczył, że w obecnym konkursie unieważniono oba moduły zarówno dotyczące centrum wsparcia, jak i telefonu dla dzieci i młodzieży. Podał także, że w trakcie konkursu padło pytanie o dofinansowanie dotychczas istniejących linii, czy utworzenia nowych.

"Nasza odpowiedź była jednoznaczna: wymagane jest utworzenie nowej linii" – powiedział Gadomski. Podał, że z informacji od Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę padła odpowiedź, że chcą korzystać z dotychczasowej linii.

Wiceminister wskazał też, że ogłoszenie o konkursie umożliwia ministrowi zdrowia unieważnienie go w każdym momencie, nawet – jak zaznaczył – bez podania przyczyny. Podkreślił też, że "Krytyczne i najistotniejsze jest to, że to Rzecznik Praw Dziecka zadeklarował prowadzenie telefonu zaufania".

Gadomski zauważył także, że RPD "w zakresie prowadzenia telefonu zaufania, nie w tej formie, której dzisiaj oczekiwaliśmy, nie w tej formie, którą rzecznik prowadzi, takie zadania realizuje od 2008 r.".

Wiceminister edukacji i Nauki Marzena Machałek wyjaśniła zaś, że priorytetem dla MEiN jest zapewnienie ciągłości wsparcia dzieci, rodziców i nauczycieli, w tym w formie infolinii. Zaznaczyła, że od końca 2020 r., do kiedy działanie te prowadziła Fundacja Itaka, MEiN czekało na rozstrzygniecie konkursu ze strony Ministerstwa Zdrowia, kontynuację zadania przez Itakę resort edukacji finansował ze swoich funduszy.

"Natomiast w związku z tym, że ta fundacja została wyłoniona do realizacji innego zadania i zrezygnowała z prowadzenia telefonu, nie chcąc, by powstała luka po rozeznaniu możliwości zostało to zlecone Fundacji Auxilium" – wyjaśniła.

Poinformowała, że zadanie to było realizowane poprzez Fundację Auxilium dwa miesiące pod kontrolą i wygasło zgodnie z umową pod koniec października po to, by zapewnić kontynuację zadania, do czasu uruchomienia nowej linii. Zaznaczyła, że MEiN wiedziało o konkursie prowadzonym przez Ministerstwo Zdrowia.

Rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak podkreślił, że ważne jest, by promować numer telefonu zaufania dla dzieci młodzieży prowadzonego przez jego urząd: 800-12-12-12. Przypomniał, że Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka działa od 2008 r., ale do ubiegłego roku tylko w godzinach pracy biura.

"To bardzo okrojona forma czasowa – czas, kiedy dzieci są w szkole" – zauważył. Dlatego, jak mówił, taka forma powodowała, że telefonów było około 30-35 tys. rocznie. "Od czasu, gdy telefon działa całą dobę, od grudnia ub.r. i dodatkowo jest chat internetowy (...), tych telefonów jest o wiele więcej" – zauważył. "Od października, gdy podpisaliśmy porozumienie z ministrem zdrowia, to przez półtora miesiąca telefonów było 11 tys." – podał.

Przypomniał, że Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka został uruchomiony, gdy RPD był Marek Michalak, a jeszcze wcześniej w biurze rzecznika istniał telefon interwencyjny z inicjatywy jego poprzedniczki Ewy Sowińskiej.

"Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka to nie jedyna forma pomocy. Dziękuję wszystkim, którzy właśnie w takiej formie m.in. pomagają, a tych podmiotów, instytucji, fundacji, nawet nie jestem w stanie wymienić" – powiedział Pawlak. Wskazał, że wystarczy wejść do każdej szkoły, by na tablicy ogłoszeń "można zliczyć co najmniej 10 różnych ważnych telefonów". "Chciałbym, abyśmy o nich też mówili" – dodał. Podał, że swój telefon zaufania prowadzi też m.in. Związek Harcerstwa Polskiego i finansowanie tego telefonu z programu unijnego POWER (Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój) kończy się za dwa tygodnie.

"Wszystkie telefony zaufania dla dzieci, niezależnie, kto je prowadzi, są istotne" – podkreślił Pawlak.

"Jestem za tym, żeby w szkołach były przygotowane przez nas wspólnie duże tablice w różnymi numerami telefonów. Myślę, że w przyszłym roku będziemy w stanie to zrobić, żeby 22 tys. takich tablic, a nie zwykłych kartek czarno-białych, było rozesłanych do szkół, z różnymi telefonami zaufania, bo jest tak, że gdy faktycznie przychodzi wieczór, to mamy co robić" – dodał. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka

dsr/ joz/