Zgodnie z uzasadnieniem projektu, celem nowelizacji Prawa pocztowego jest zapewnienie skutecznego mechanizmu finansowania kosztu netto obowiązku świadczenia usług powszechnych realizowanego przez operatora wyznaczonego. W wyniku rozstrzygniętego w 2015 r. konkursu przeprowadzonego przez prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej rolę tę w latach 2016–2025 pełni Poczta Polska S.A.

Wskazano, że obecnie obowiązuje mieszany mechanizm finasowania straty powstałej w związku ze świadczeniem usług powszechnych, w ramach którego rekompensata powinna być finansowana przede wszystkim z udziałów operatorów pocztowych, którzy świadczą usługi powszechne, z przychodem w roku obrotowym, za który jest ustalana dopłata, przekraczającym milion złotych. Z budżetu państwa rekompensata może trafić dopiero, gdy kwota pochodząca od operatorów zobowiązanych nie wystarczy. Wysokość udziału każdego z operatorów zobowiązanych uzależniona jest od jego przychodów z usług powszechnych, co powoduje, że głównym płatnikiem dopłat, w związku z dominującą pozycją Poczty Polskiej, staje się sam operator wyznaczony - uzasadniono.

Projekt noweli zmienia i upraszcza procedurę dofinansowania kosztu netto poprzez likwidację wpłat operatorów pocztowych i wskazanie budżetu państwa jako wyłącznego źródła dofinansowania. "Spodziewanym efektem nowelizacji jest usprawnienie procedury finansowania kosztu netto świadczenia usługi powszechnej, umożliwiające wypłacenie operatorowi wyznaczonemu należnej rekompensaty" - napisano w Ocenie Skutków Regulacji.

W OSR podano, że zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą prognozowana wysokość i struktura dofinansowania kosztu netto z tytułu świadczenia usługi powszechnej wyniesie w latach 2020-2030 łącznie 5,8 mld zł, a finansowanie ze środków operatorów pocztowych - 736 mln zł (z czego 725 mln zł przypadłoby na operatora wyznaczonego). Po nowelizacji finansowanie z budżetu państwa ma wynieść w latach 2020-2030 ponad 6,5 mld zł, co oznacza, że wpływ noweli na wydatki budżetu państwa wyniesie 736 mln zł.

Ponadto projekt dostosowuje przepisy do przemian zachodzących na rynku usług pocztowych, przede wszystkim w związku z rozwojem e-commerce. Zaproponowano m.in. zmianę definicji przesyłki kurierskiej (uwzględniającą jej obsługę za pomocą automatów paczkowych), przyznanie mocy dokumentu urzędowego potwierdzeniu nadania przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego pobranego przez nadawcę z systemu teleinformatycznego operatora pocztowego oraz wprowadzenie elektronicznej formy udzielania pełnomocnictwa pocztowego.

Zwiększone mają być prawa odbiorców w procesie doręczeń (m.in. usankcjonowanie praktyki uzgodnienia miejsca doręczenia z odbiorcą – np. w ramach przekierowania przesyłki). Wprowadzono też zmiany zasad postępowania z przesyłkami niedoręczalnymi. Jak zaznaczono, celem zmian jest upowszechnienie innowacyjnych rozwiązań technologicznych, uelastycznienie mechanizmów obsługi nadawców i odbiorców, a także obniżenie kosztów działalności operatorów pocztowych.

Projekt wymaga zgłoszenia Komisji Europejskiej zamiaru przyznania lub zmiany pomocy w celu oceny, czy plan jest zgodny z przepisami art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącymi pomocy publicznej. Nowelizacja miałaby wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. (PAP)

Autor: Karolina Mózgowiec

kmz/ mmu/