Kalendarz rocznic 11–17 października
11 października
---------------
1779 - W wyniku ran odniesionych w bitwie pod Savannah zmarł gen. Kazimierz Pułaski, jeden z dowódców konfederacji barskiej, bohater walk o niepodległość Stanów Zjednoczonych.
1830 - W Warszawie odbył się pożegnalny koncert Fryderyka Chopina przed jego wyjazdem do Wiednia i Paryża; okazał się on ostatnim koncertem Chopina w Warszawie, do której kompozytor już nigdy nie powrócił.
1842 - Weszła w życie reforma podziału administracyjnego Królestwa Polskiego. Zakładała ona likwidację powiatów i powołanie obwodów. Jej celem było zbliżenie systemu administracyjnego Królestwa do reszty Imperium Rosyjskiego.
1849 - W Suwałkach urodził się Alfred Wierusz-Kowalski, malarz; tematem jego dzieł były głównie sceny rodzajowe, często z motywami koni i wilków; autor obrazów "W pościgu za Tatarem", "W polu", "Na tropie" i "Nocna jazda".
1900 - W Kijowie urodził się Tadeusz Bocheński, pierwszy spiker Polskiego Radia (od 1926 r.), piosenkarz, autor wspomnień „Znam tylko Twoje listy”. Podczas okupacji niemieckiej występował w teatrze podziemnym. Od 1946 r. należał do Związku Artystów Scen Polskich.
1905 - Urodziła się Jadwiga Chojnacka, właściwie Jadwiga – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, wieloletnia pedagożka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi, reżyserka i dyrektorka teatru.
1910 – Odbył się pogrzeb Marii Konopnickiej. Był jedną z największych i najważniejszych uroczystości żałobnych w dziejach Lwowa. Wzięło w nim udział ponad 50 tys. Ludzi.
1916 - W Małomierzycach koło Iłży urodził się Antoni Heda, "Szary", dowódca oddziału partyzanckiego Armii Krajowej, w sierpniu 1945 r. dowodził akcją rozbicia więzienia Urzędu Bezpieczeństwa w Kielcach.
1916 - We wsi Wrzawy pod Tarnobrzegiem urodził się Julian Kawalec, prozaik, publicysta, poeta.
1919 - W Krakowie założono Polski Związek Lekkiej Atletyki.
1919 - Józef Piłsudski jako Naczelny Wódz wojsk polskich podpisał akt otwarcia Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
1938 - Dekret prezydenta RP Ignacego Mościckiego o zjednoczeniu Zaolzia z Polską.
1939 - W Bródkach koło Nowego Tomyśla urodził się Zenon Grocholewski, kardynał, prefekt watykańskiej Kongregacji Wychowania Katolickiego.
1939 - Ukazał się pierwszy numer gadzinowego "Nowego Kuriera Warszawskiego". Swoją nazwą dziennik nawiązywał do Kuriera Warszawskiego – jednej z najważniejszych i najdłużej (od 1821 r.) wydawanych gazet w kraju.
1942 - Z getta w Lubartowie Niemcy wywieźli do obozów zagłady w Bełżcu, Sobiborze i na Majdanku około 3 tys. Żydów; od 300 do 500 osób rozstrzelali na miejscowym kirkucie.
1943 - W KL Auschwitz Niemcy dokonali egzekucji 54 więźniów; w grupie rozstrzelanych byli Polacy, wybitni wojskowi, działacze społeczni i polityczni, wśród nich ppłk Juliusz Gilewicz, mjr Kazimierz Gilewicz, mjr Zygmunt Bończa-Bohdanowski, ppłk lotnictwa Teofil Dziama, Jan Mosdorf, kpt. Tadeusz Paolone-Lisowski i ppłk Kazimierz Stamirowski.
1944 - W Krakowie zmarł Józef Kałuża, piłkarz, trener, działacz sportowy, 16-krotny reprezentant Polski, trener reprezentacji olimpijskiej z 1936 roku.
1946 - W Warszawie władze komunistyczne aresztowały działacza PSL Kazimierza Bagińskiego.
1950 - W Poznaniu urodził się Jerzy Illg, filolog, krytyk literacki i wydawca, redaktor w Społecznym Instytucie Wydawniczym "Znak" w Krakowie.
1962 - Papież Jan XXIII otworzył obrady Soboru Watykańskiego II; w jego ramach dokonano wielkiej reformy Kościoła katolickiego; m.in. otwierając go na dialog z innymi religiami i wyznaniami, także zmieniając liturgię.
1967 - W Warszawie zmarła Halina Poświatowska, poetka, autorka m.in. zbiorów wierszy "Hymn bałwochwalczy", "Dzień dzisiejszy", "Oda do rąk".
1969 - W Arudel Kanadzie zmarł gen. Kazimierz Sosnkowski, szef sztabu I Brygady Legionów Polskich, minister spraw wojskowych oraz inspektor armii; Komendant Główny ZWZ (1939-1940); Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w latach 1943-1944.
1982 - Stan wojenny: Początek trzydniowych demonstracji Solidarności; do starć z ZOMO doszło w Gdańsku, Nowej Hucie i Wrocławiu.
1986 - W Warszawie zmarł Andrzej Szalawski, aktor, znany m.in. z roli Juranda ze Spychowa w filmie Aleksandra Forda "Krzyżacy" oraz z "Ziemi obiecanej" Andrzeja Wajdy, w której zagrał Hermana Bucholca. W 1939 r. uczestnik kampanii polskiej. Podczas okupacji niemieckiej grał w jawnych teatrach Warszawy, był również lektorem hitlerowskiej kroniki filmowej. Jesienią 1941 r. podjął współpracę z kontrwywiadem ZWZ-AK; był członkiem wydziału śledczego Komisji Walki Podziemnej na Warszawę. Po wojnie na kilka lat odsunięty od pracy aktorskiej. Aresztowany i oskarżony w 1948 r. "o działanie na szkodę narodu polskiego" został skazany na 4 lata więzienia. Po wyjściu na wolność w 1952 r. związany był ze scenami łódzkimi i warszawskimi.
1988 - Na terenie całego kraju zorganizowano wiece, w czasie których studenci domagali się rejestracji Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS).
1991 - Premiera filmu "Kroll" w reżyserii Władysława Pasikowskiego.
1991 - W Warszawie zmarła Janina Romanówna, aktorka teatralna i filmowa, wykładowczyni warszawskiej PWST.
1998 - W Rzymie kanonizowana została przez papieża Jana Pawła II Edyta Stein; niemiecka filozofka i teolożka, pochodzenia żydowskiego, karmelitanka; zamordowana w niemieckim obozie zagłady Auschwitz-Birkenau w 1942 r.
2001 - W Warszawie zmarł Krzysztof Chamiec, aktor; wystąpił m.in. w filmach "Pierwszy dzień wolności", "Kamienne tablice" i "Gwiezdny pył" oraz serialu "Stawka większa niż życie"; popularność przyniosły mu także role w telewizyjnych teatrach Sensacji i "Kobra".
2009 - Papież Benedykt XVI kanonizował Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, arcybiskupa metropolitę warszawskiego, który po wybuchu Powstania Styczniowego protestował przeciwko carskim represjom; w konsekwencji skazany został na 20-letnie zesłanie do Jarosławia nad Wołgą.
2014 - Polscy piłkarze odnieśli pierwsze w historii zwycięstwo nad Niemcami. W meczu eliminacji Euro 2016 na Stadionie Narodowym w Warszawie pokonali mistrzów świata 2:0 po golach Arkadiusza Milika i Sebastiana Mili.
12 października
----------------------
1736 - W Gdańsku urodził się Michał Jerzy Poniatowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, młodszy brat Stanisława Augusta.
1794 - Po klęsce bitwy pod Maciejowicami i dostaniu się do niewoli rosyjskiej Tadeusza Kościuszki naczelnikiem insurekcji został Tomasz Wawrzecki.
1840 - W Krakowie urodziła się Helena Modrzejewska, jedna z najwybitniejszych polskich aktorek; wśród jej najlepszych kreacji wymienia się szekspirowskie role Ofelii, Julii i Lady Makbet.
1844 - Wmurowano kamień węgielny pod budowę dworca kolejowego Kraków Główny.
1891 - We Wrocławiu urodziła się Edyta Stein, filozofka, teolożka, pochodzenia żydowskiego, karmelitanka - imię zakonne Teresa Benedykta od Krzyża; zamordowana w niemieckim obozie zagłady Auschwitz-Birkenau w 1942 r.; kanonizowana w 1998 r.
1915 - W Krakowie urodziła się Irena Orska, aktorka.
1918 - Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wprowadziła nową rotę przysięgi i przejęła władzę nad Polską Siłą Zbrojną.
1919 - W Hotelu Francuskim w Krakowie odbył się zjazd założycielski Polskiego Komitetu Olimpijskiego.
1920 - Gen. Lucjan Żeligowski proklamował powstanie Litwy Środkowej, nad którą sprawował władzę jako naczelny dowódca.
1920 - Wojna polsko-bolszewicka: W Rydze delegacje polska i sowiecka podpisały preliminaria pokojowe oraz umowę rozejmową.
1921 - Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska.
1931 - W Rio de Janeiro odsłonięto znany na całym świecie 38-metrowy pomnik Chrystusa Odkupiciela; monument zaprojektował francuski rzeźbiarz polskiego pochodzenia Paul Landowski.
1935 - Premier Walery Sławek podał się do dymisji.
1939 - Okupacja niemiecka: Dekret Adolfa Hitlera o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa.
1942 - W okupowanej przez Niemców Warszawie kilkanaście organizacji konspiracyjnych założyło Społeczną Organizację Samoobrony (SOS), działającą we współpracy z Kierownictwem Walki Cywilnej.
1943 - 1 Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki rozpoczęła bój pod Lenino; w walkach zginęło ponad pół tysiąca żołnierzy polskich, a prawie 1800 odniosło rany, co stanowiło ok. 20 proc. stanu osobowego formacji.
1944 - Pierwsza masowa dezercja w LWP: W nocy z 12 na 13 października z 31 pułku piechoty 7 Dywizji Piechoty zdezerterowało 636 żołnierzy.
1952 - W Warszawie urodził się Andrzej Krzysztof Kunert, historyk, publicysta, w latach 2010 - 2016 r. sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
1953 - Uwięziony przez władze komunistyczne prymas Stefan Wyszyński został przewieziony z Rywałdu do Stoczka koło Lidzbarka Warmińskiego.
1961 - Premiera filmu "Ogniomistrz Kaleń" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.
1963 - Rada Państwa mianowała Mariana Spychalskiego marszałkiem Polski.
1964 - W Duesseldorfie rozpoczął się pierwszy proces załogi niemieckiego obozu zagłady w Treblince; na ławie oskarżonych zasiadł m.in. Kurt Hubert Franz - zastępca komendanta obozu Franza Stangla.
1969 - W Warszawie zmarł Zygmunt Kamiński, malarz i grafik, twórca obowiązującego wzoru godła Polski. Wykonał również ilustracje do powieści Stefana Żeromskiego i Władysława Reymonta.
1976 - Oddano do użytku trasę Warszawa-Katowice, tzw. gierkówkę.
1990 - Sejm powołał Straż Graniczną.
1996 Zmarł Stefan Knapp, malarz, którego prace zdobią między innymi londyńskie lotnisko Heatthrow, siedzibę ONZ w Genewie, centrum handlowe Aleksander’s w Paramus, New Jersey.
2010 - W Warszawie zmarła Mirosława Dubrawska, aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa.
13 października
---------------
1282 - Książę Leszek Czarny pokonał wojska litewsko-jaćwieskie w bitwie nad Narwią.
1705 - W Gdańsku zmarł Michał Radziejowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.
1734 - Urodził się Maciej Kamieński, polski kompozytor i pedagog słowackiego pochodzenia.
1770 - Konfederacja barska uchwaliła akt detronizacji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i ogłosiła bezkrólewie.
1805 - W Krzemieńcu z inicjatywy wybitnego przedstawiciela oświecenia Tadeusza Czackiego otwarto Liceum, nazywane "Atenami Wołyńskimi".
1805 - W Kosmowie na Wielkopolsce urodził się Stefan Garczyński, poeta epoki romantyzmu, uczestnik Powstania Listopadowego.
1906 - W Warszawie założono Prywatne Kursy Handlowe Męskie Augusta Zielińskiego; późniejsza Szkoła Główna Handlowa.
1918 - Powstała Rzeczpospolita Zakopiańska, przejściowy twór państwowy istniejący przez 35 dni, od 13 października do 16 listopada 1918, na terenie Zakopanego i okolic. 7 października 1918 Rada Regencyjna w Warszawie proklamowała utworzenie niepodległego państwa polskiego. Jednak to Zakopane okazało się pierwszym miejscem na ziemiach polskich, gdzie ludność zdecydowała się otwarcie wypowiedzieć posłuszeństwo władzom zaborczym.
1923 - W warszawskiej Cytadeli doszło do wybuchu prochowni, w wyniku którego śmierć poniosło 28 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych; o dokonanie zamachu oskarżono dwóch oficerów komunistów: Walerego Bagińskiego i Antoniego Wieczorkiewicza; obaj skazani zostali na karę śmierci, zamienioną następnie na dożywotnie więzienie.
1935 - Marian Zyndram-Kościałkowski objął funkcję premiera RP.
1937 - W Poznaniu zmarł Kazimierz Nowak, podróżnik, reporter, fotograf.
1937 - W Toruniu urodził się Jan Jagielski, współzałożyciel Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej, pracownik ŻIH; autor wielu publikacji o zabytkach żydowskich Warszawy oraz o warszawskim getcie.
1938 - W Wenecji zmarł Władysław Zygmunt Belina-Prażmowski, jeden z twórców kawalerii legionowej, bohater wojny polsko-bolszewickiej; w II Rzeczypospolitej był m.in. prezydentem Krakowa i wojewodą lwowskim.
1939 - W Warszawie powstała Narodowa Organizacja Wojskowa, konspiracyjna formacja Stronnictwa Narodowego.
1942 - Początek deportacji do niemieckiego obozu zagłady w Treblince 20 tys. Żydów z getta w Piotrkowie Trybunalskim.
1942 - W Nowym Targu urodził się Jan Kanty Pawluśkiewicz, kompozytor, twórca muzyki filmowej i teatralnej; współzałożyciel grupy muzycznej Anawa, związany m.in. z Piwnicą Pod Baranami, Teatrem STU, Teatrem Narodowym i Teatrem Powszechnym w Warszawie.
1944 - W Moskwie odbyły się rozmowy z udziałem władz sowieckich, brytyjskiego premiera Winstona Churchilla, premiera Stanisława Mikołajczyka oraz przedstawicieli PKWN.
1946 - W Krakowie, na mocy wyroku Najwyższego Trybunału Narodowego, został powieszony hitlerowski zbrodniarz wojenny, komendant obozu koncentracyjnego w Płaszowie, likwidator gett żydowskich w Krakowie i Tarnowie, Amon Göth. Esesman został sportretowany przez Ralpha Fiennesa w w oscarowym filmie Spielberga „Lista Shindlera” Do końca procesu zaprzeczał postawionym zarzutom. Jego ostatnie słowa brzmiały „Heil Hitler”.
1952 - W Warszawie w Domu Harcerza na Targówku powstał dziecięco-młodzieżowy zespół artystyczny "Gawęda".
1956 - Premier Józef Cyrankiewicz wydał zarządzenie dotyczące zaprzestania gromadzenia przez działy personalne poufnych informacji na temat pracowników.
1958 - Premiera filmu "Pożegnania" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.
1963 - Na rozgrywanych we Wrocławiu XIII Mistrzostwach Europy reprezentacja polskich koszykarzy zdobyła tytuł wicemistrzowski, przegrywając w finale z ZSRS 45:61.
1982 - Stan wojenny: W czasie manifestacji w Nowej Hucie zastrzelony został przez SB Bogdan Włosik, 20-letni uczeń technikum.
1984 - Pierwsza próba zamordowania ks. Jerzego Popiełuszki, który wracał samochodem z Gdańska z kościoła św. Brygidy do Warszawy - w okolicach Olsztynka funkcjonariusze MSW, przyszli mordercy księdza, planowali spowodować wypadek, rzucając kamieniem w przednią szybę jadącego samochodu.
1985 - W Polsce odbyły się wybory do Sejmu PRL.
1985 - W Zakopanem zmarł gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, generał WP, dowódca 5 Dywizji Piechoty Armii Polskiej w Związku Sowieckim (1941-1942), następnie dowódca I Korpusu Polskiego w Wielkiej Brytanii (1943-1945); jeden z założycieli w 1977 r. Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO).
2001 - W Warszawie zmarł Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u; za napisanie satyrycznej opery "Cisi i gęgacze, czyli Bal u Prezydenta" skazany został na trzy lata więzienia.
2006 - W warszawskim Teatrze Wielkim-Operze Narodowej odbyła się polska premiera filmu "Karol - papież, który pozostał człowiekiem" w reżyserii Giacomo Battiato.
2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Kopiczyński, aktor, związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; wielką popularność przyniosła mu rola inżyniera Stefana Karwowskiego w serialu "Czterdziestolatek" i "Czterdziestolatek 20 lat później", zagrał również w filmach "Jarzębina czerwona", "Kopernik" i "Znachor".
2019 – W wyborach parlamentarnych zwyciężyła Zjednoczona Prawica, zdobywając 43,59 proc. głosów i uzyskując 235 mandatów poselskich. Frekwencja wyniosła 61,74 proc. - wzięło w nich udział 18 mln 678 tys. 457 Polaków. Była to najwyższa frekwencja w historii wolnych wyborów parlamentarnych po 1991 r.
14 października
---------------
1257 - W Poznaniu urodził się książę wielkopolski i krakowski, przyszły król Polski Przemysł II.
1767 - W czasie obrad Sejmu w Warszawie na polecenie rosyjskiego ambasadora Nikołaja Repnina porwani zostali przez żołnierzy carskich i wywiezieni do Rosji przywódcy konfederacji radomskiej: biskup krakowski Kajetan Sołtyk, biskup kijowski Józef Andrzej Załuski oraz hetman polny koronny Wacław Rzewuski i jego syn Seweryn.
1773 - W obliczu pierwszego rozbioru sejm 1773 r. podjął wysiłek reformy państwa, obejmujący również zmianę systemu kształcenia. Do realizacji tego celu powołano Komisję Edukacji Narodowej. Była to jedna z pierwszych w Europie państwowa instytucja oświatowa.
1809 - Wojny napoleońskie: W Schoenbrunn podpisany został traktat pokojowy pomiędzy Francją i Austrią; na jego mocy do Księstwa Warszawskiego włączone zostały ziemie III zaboru austriackiego, jako departamenty: krakowski, radomski, lubelski i siedlecki.
1846 - W Surochowie w powiecie jarosławskim urodził się Kazimierz Badeni, konserwatysta, namiestnik Galicji w latach 1888-1895; od 1895 do 1897 r. premier i minister spraw wewnętrznych Austro-Węgier.
1861 - Władze rosyjskie wprowadziły stan wojenny na terytorium Królestwa Polskiego.
1864 - W Strawczynie koło Kielc urodził się Stefan Żeromski, wybitny pisarz, publicysta, autor powieści "Popioły", "Syzyfowe prace", "Wierna rzeka" oraz "Przedwiośnie".
1889 - Zmarł Jan Mieczkowski, właściciel zakładów fotograficznych w Warszawie, przez krótki okres również w Paryżu, w których zajmował się głównie wykonywaniem portretów. Na swoich zdjęciach uwiecznił m.in. Adama Mickiewicza, Deotymę i Stanisława Moniuszkę.
1913 - W Kijowie urodził się Józef Garliński, oficer Komendy Głównej AK, więzień KL Auschwitz, długoletni prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, historyk, działacz emigracyjny.
1926 - W Poznaniu urodził się Conrad Drzewiecki, tancerz i choreograf.
1930 - W Katowicach urodził się Bogusław Sochnacki, aktor, pedagog, związany z Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi i łódzkim Teatrem Nowym; wystąpił m.in. w filmach "Pogrzeb kartofla", "Jeszcze tylko ten las", a także w serialach "Noce i dnie" oraz "Królowa Bona".
1936 - W Łodzi urodziła się Barbara Sass, reżyserka, scenarzystka; autorka filmów "Krzyk", "Dziewczęta z Nowolipek", "Historia niemoralna", "Pajęczarki", "Pokuszenie", "W imieniu diabła".
1941 - W Moskwie w sowieckim więzieniu na Butyrkach zmarł Aleksander Prystor, jeden z czołowych polityków obozu piłsudczykowskiego, premier w latach 1931-33, poseł, senator, w latach 1935-38 marszałek Senatu.
1942 - Powstała Ukraińska Powstańcza Armia, zbrojna formacja banderowskiej frakcji Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN-B); podczas II wojny światowej walczyła przeciwko Niemcom i ZSRS; od wiosny 1943 r. prowadziła działania zbrojne przeciwko polskiej ludności Wołynia, Polesia i Galicji Wschodniej, zmierzające do jej całkowitego usunięcia z tych terenów - zdaniem polskich historyków ukraińscy nacjonaliści zamordowali wówczas ok. 100 tys. Polaków.
1943 - W niemieckim obozie zagłady w Sobiborze wybuchł bunt więźniów.
1950 - Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego ogłosił wyroki w procesie IV Zarządu Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Dowódca WiN ppłk. Łukasz Ciepliński "Pług" oraz jego współpracownicy zostali skazani na karę śmierci wykonaną 1 marca 1951 r. 1 marca jest obchodzony jako święto państwowe - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
1955 - Zmarł prof. Zygmunt Wojciechowski, historyk, założyciel i dyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu.
1969 - Premiera filmu obyczajowego "Struktura kryształu”. Był to reżyserski debiut Krzysztofa Zanussiego.
1981 - Początek wizyty we Francji delegacji NSZZ "Solidarność" z Lechem Wałęsą na czele.
1987 - W Warszawie zmarła Elżbieta Barszczewska, aktorka, w okresie międzywojennym wystąpiła m.in. w filmach "Trędowata", "Znachor", "Profesor Wilczur", "Dziewczęta z Nowolipek" i "Granica"; po wojnie związana z Teatrem Polskim w Warszawie.
1992 - Na polecenie prezydenta Rosji Borysa Jelcyna zostały opublikowane i przekazane Polsce dokumenty z kremlowskich archiwów, obarczające odpowiedzialnością za zbrodnię katyńską przywódców ZSRS: Józefa Stalina oraz jego towarzyszy z Politbiura KC WKP(b) - Ławrientija Berię, Wiaczesława Mołotowa, Klimenta Woroszyłowa, Anastasa Mikojana, Michaiła Kalinina i Łazara Kaganowicza.
1993 - Powstało Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze.
2011 - W Moskwie odsłonięto pierwszy w Rosji pomnik Jana Pawła II. Wykonany z brązu monument przedstawiający polskiego papieża stanął w atrium Wszechrosyjskiej Państwowej Biblioteki Literatury Obcej.
2019 - Zmarł grafik i ilustrator Bohdan Butenko, autor komiksów i książek, twórca scenografii dla Kabaretu Starszych Panów, projektant lalek i dekoracji do teatrów lalkowych.
15 października
---------------
1243 - W Trzebnicy zmarła Jadwiga Śląska, żona księcia Henryka I Brodatego; kanonizowana w 1267 r.
1432 - Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie zawarły unię grodzieńską; układ przywracał władzę zwierzchnią Władysława Jagiełły nad Litwą.
1810 - Wojny napoleońskie: Pod Fuengirolą na południe od Malagi oddział 4 pułku piechoty Księstwa Warszawskiego kpt. Franciszka Młokosiewicza odniósł zwycięstwo nad zdecydowanie liczniejszymi wojskami angielsko-hiszpańskimi dowodzonymi przez gen. Andrew Blayneya.
1810 - Urodził się Konstanty Julian Ordon, oficer Wojska Polskiego, powstaniec listopadowy. W czasie powstania, podczas obrony Warszawy, dowodził baterią artylerii w reducie nr 54, która została wysadzona w powietrze 6 września 1831. W wierszu Reduta Ordona jego rzekomą śmierć opisał Adam Mickiewicz, mimo że podczas wybuchu Ordon został jedynie mocno poparzony.
1817 - W Solurze w Szwajcarii zmarł Tadeusz Kościuszko, generał, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych oraz wojny polsko-rosyjskiej z 1792 r.; Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych w powstaniu 1794 r.
1822 - Urodził się pisarz Edmund Chojecki, polski pisarz, dziennikarz, podróżnik, publicysta i poeta, tłumacz polsko-francuski, przedstawiciel narodowego romantyzmu, propagator socjalizmu utopijnego i anarchizmu.
1833 - We Florencji zmarł Michał Kleofas Ogiński, kompozytor, autor "Pożegnania ojczyzny"; w czasie insurekcji kościuszkowskiej członek Rady Najwyższej Litewskiej; senator rosyjski.
1894 - W Kaczynie koło Łomży urodził się Zygmunt Kaczyński, ksiądz, poseł na Sejm (1919-1927), dyrektor Katolickiej Agencji Prasowej (1930-1939), minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie RP na uchodźstwie (1943-1944); w 1945 r. powrócił do Polski; założyciel i redaktor "Tygodnika Warszawskiego"; aresztowany przez władze komunistyczne i skazany na 10 lat pozbawienia wolności; zmarł w 1953 r. więzieniu.
1905 - W Mińsku Litewskim Józef Piłsudski został szefem Wydziału Bojowego Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej.
1912 - W Krakowie urodziła się Jadwiga Jędrzejowska, najwybitniejsza polska tenisistka lat międzywojennych, w drugiej połowie lat 30. należała do ścisłej światowej czołówki; finalistka turnieju wimbledońskiego w 1937 r.; 22-krotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski w grze pojedynczej, pierwszy raz w 1929 r., ostatni w 1964 r.
1915 - W miejscowości Różana, obecnie na Białorusi, urodził się Icchak Szamir (Jazernicki Icchak); premier Izraela w latach 1983-1984 oraz 1986-1992; w okresie międzywojennym studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, był członkiem Betaru, młodzieżowej organizacji syjonistyczno-rewizjonistycznej; w 1935 r. wyemigrował do Palestyny.
1917 - Uroczyście mianowano członków Rady Regencyjnej: arcybiskupa warszawskiego Aleksandra Kakowskiego, prezydenta Warszawy księcia Zdzisława Lubomirskiego i honorowego prezesa Stronnictwa Polityki Realnej hrabiego Józefa Ostrowskiego; siedzibą Rady Regencyjnej stał się Zamek Królewski w Warszawie.
1920 - Wojna polsko-bolszewicka: Wojska polskie zajęły Mińsk.
1929 - W Ozorkowie urodził się Witold Sobociński, operator filmowy, wykładowca PWSFTviT w Łodzi; laureat nagrody Orła za Osiągnięcia Życia, przyznawanej przez Polską Akademię Filmową; w jego filmografii znalazły się takie dzieła jak "Wesele" czy "Ziemia obiecana" w reż. Andrzeja Wajdy.
1939 - W lesie koło wsi Bratian niemieckie oddziały Selbstschutz rozstrzelały ok. 150 przedstawicieli polskich elit Ziemi Lubawskiej.
1941 - Rozporządzenie generalnego gubernatora Hansa Franka zabraniające Żydom pod groźbą kary śmierci opuszczania wyznaczonych dla nich dzielnic mieszkaniowych.
1942 - Powstała piłsudczykowska organizacja konspiracyjna Konwent Organizacji Niepodległościowych.
1944 - Na warszawskiej Pradze ukazał się pierwszy numer "Życia Warszawy". Gazeta powstała, według jednych źródeł – z inicjatywy Polskiej Partii Robotniczej, zaś według innych – z inicjatywy Mariana Spychalskiego, pierwszego powojennego prezydenta Warszawy. „Życie Warszawy” było, obok „Trybuny Ludu”, jednym z opiniotwórczych dzienników w PRL. Nazwa gazety miała informować Polskę i świat, że Warszawa żyje
1946 - W Norymberdze samobójstwo popełnił Hermann Goering, marszałek Rzeszy, jeden z głównych przywódców nazistowskich Niemiec, skazany przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy na karę śmierci za zbrodnie wojenne oraz zbrodnie przeciwko ludzkości.
1949 - W Warszawie zakończył się IV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina; pierwszą nagrodę ex aequo z reprezentantką ZSRS Bellą Dawidowicz zdobyła Halina Czerny-Stefańska.
1952 - Przed Najwyższym Sądem Wojskowym w Warszawie stanęło czterech oficerów lotnictwa, z których trzech walczyło w czasie II wojny światowej w bitwie o Wielką Brytanię; wszyscy oskarżeni zostali przez komunistyczne o działalność konspiracyjno-szpiegowską i skazani na karę śmierci.
1955 - W Warszawie urodziła się Ewa Błaszczyk, aktorka, pieśniarka; wystąpiła m.in. w filmie "Nadzór" oraz w serialach "Dom" i "Zmiennicy"; założycielka fundacji "Akogo?", która pomaga dzieciom po ciężkich urazach mózgu, przebywającym w śpiączce; dzięki jej staraniom wybudowano Klinikę Budzik przy Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie.
1959 - W Monachium agent KGB zabił Stepana Banderę, lidera ukraińskiego ruchu nacjonalistycznego; Bandera był przywódcą Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), współodpowiedzialnym m.in. za zbrodnie dokonane przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na polskiej ludności na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943-1944.
1970 - W Warszawie otwarto kino "Relax", pierwsze szerokoekranowe kino w Polsce.
1978 - W Głoskowie niedaleko Warszawy pod kierownictwem psychologa Marka Kotańskiego powstał pierwszy ośrodek Monaru, zajmujący się m.in. terapią i leczeniem uzależnieniem, a także pomocą dla osób bezdomnych.
1979 - Premiera filmu "Aria dla atlety" w reżyserii Filipa Bajona.
1989 - W Warszawie zmarł Michał Rola-Żymierski (pierwotnie Łyżwiński), żołnierz Legionów Polskich, generał WP; w 1927 r. skazany za nadużycie finansowe, zdegradowany i wydalony z wojska; po wyjściu z więzienia nawiązał współpracę z sowieckim wywiadem; od 1943 r. doradca wojskowy Sztabu Głównego GL, następnie dowódca AL (1944); w latach 1944-1947 naczelny dowódca WP; od 1945 r. marszałek Polski; w 1946 r. stanął na czele Państwowej Komisji Bezpieczeństwa, koordynującej działania przeciwko środowiskom niepodległościowym. W 1953 r. aresztowany; w 1955 r. zwolniony z więzienia.
1990 - Premiera filmu "Ucieczka z kina Wolność" w reżyserii Wojciecha Marczewskiego.
2004 - Premiera filmu "Wesele" w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego.
2018 – W Warszawie zmarł prof. Andrzej Wyrobisz, badacz późnego średniowiecza i dziejów nowożytnych, autor wielu prac poświęconych dziejom społeczno-gospodarczym i historii kultury materialnej XV-XVII w.
16 października
---------------
1325 - Kazimierz, syn króla Władysława Łokietka, poślubił księżniczkę litewską Aldonę Annę Giedyminównę.
1384 - Na Wawelu odbyła się koronacja Jadwigi Andegaweńskiej na królową Polski.
1667 - Po bitwie pod Podhajcami, w której hetman Jan Sobieski odpierał ataki armii kozacko-tatarskiej, podpisany został pokój pomiędzy Tatarami i Rzeczpospolitą.
1672 - W obozie sułtańskim pod Buczaczem podpisany został polsko-turecki traktat, w którym Rzeczpospolita zrzekała się na rzecz Turcji Ukrainy (województw bracławskiego i kijowskiego) oraz Podola wraz z Kamieńcem, zobowiązała się również do płacenia sułtanowi rocznego haraczu w wysokości 22 tys. czerwonych złotych.
1672 - Pod Gołębiem niedaleko Puław stronnicy króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego zawiązali w jego obronie konfederację, występując przeciwko stronnictwu profrancuskiemu, dążącemu do jego detronizacji.
1797 - W Zagościu urodził się Józef Łubieński, polityk, działacz gospodarczy w Królestwie Polskim, pisarz ekonomiczny i religijny.
1813 - Pod Lipskiem rozpoczęła się tzw. bitwa narodów, w której wojska francuskie pod wodzą Napoleona Bonaparte, wspierane przez polski korpus księcia Józefa Poniatowskiego, poniosły klęskę w walce z wojskami koalicyjnymi Austrii, Prus, Rosji i Szwecji; bitwa zakończyła się 19 października.
1820 - W Krakowie rozpoczęto usypywanie Kopca Kościuszki
1841 - We Wschowie urodził się Florian Stablewski, arcybiskup poznański i gnieźnieński, prymas Polski w latach 1891-1906.
1862 - W Dąbrowie Tarnowskiej urodził się Jan Kanty Steczkowski, działacz Stronnictwa Prawicy Narodowej, minister skarbu i premier rządu utworzonego przez Radę Regencyjną (1918); po odzyskaniu niepodległości ponownie minister skarbu (1920-1921); dyrektor Polskiego Banku Krajowego, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego.
1878 - Zmarł Ignacy Jasiński, polski malarz, powstaniec styczniowy, zesłaniec.
1882 - W Gidejkach na Wileńszczyźnie urodził się Ksawery Czernicki, kontradmirał, inżynier, w latach 1932-1939 szef służb Kierownictwa Marynarki Wojennej; w 1939 r. wywieziony do ZSRS, więziony w obozie w Kozielsku, zamordowany przez NKWD w 1940 r. w Katyniu.
1886 - W Płońsku urodził się Dawid Ben Gurion, działacz syjonistyczny; w latach 1948-1953 i 1955-1963 premier i minister obrony Izraela. Uczestniczył w budowaniu instytucji państwowych, przewodniczył w kierowaniu licznych projektów na rzecz rozwoju kraju.
1886 - W Warszawie urodziła się Lucyna Messal (Messalka), aktorka, śpiewaczka, tancerka.
1889 – Fotograf i wynalazca Konrad Brandel uzyskał rosyjski patent na ręczny aparat do zdjęć migawkowych zwany fotorewolwerem.
1892 - W Stryju urodził się Józef Kustroń, żołnierz Legionów Polskich, generał WP; w czasie kampanii 1939 r. dowodził 21 Dywizją Piechoty Górskiej; zmarł 16 września 1939 r. w wyniku ran odniesionych w walce pod Oleszycami.
1892 - W Modlnicy koło Krakowa urodził się Jan Karcz, pułkownik WP, w kampanii 1939 r. dowódca Mazowieckiej Brygady Kawalerii; członek konspiracyjnej Organizacji Orła Białego, a następnie ZWZ; więzień KL Auschwitz, jeden z przywódców tajnej organizacji obozowej; rozstrzelany przez Niemców w styczniu 1943 r.
1895 - W Fuessen w Bawarii urodził się Max Koegel, nazistowski zbrodniarz, SS-Obersturmbannfuehrer, komendant obozów koncentracyjnych: Ravensbrueck (1940-1942), Majdanek (1942) i Flossenbuerg (1943-1945); po wojnie aresztowany, w 1946 r. popełnił samobójstwo w więziennej celi.
1921 - W Krakowie urodził się Andrzej Munk, reżyser, scenarzysta, twórca filmów "Człowiek na torze", "Eroica", "Zezowate szczęście", "Pasażerka"; część źródeł jako datę urodzin Andrzeja Munka podaje 16 października 1920 r.
1927 - W Gdańsku urodził się Guenter Grass, niemiecki pisarz, a także rzeźbiarz i rysownik; autor m.in. powieści "Blaszany bębenek", "Psie lata", "Wróżby kumaka"; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1999 r.
1929 - Ustanowiony został pierwszy międzynarodowy rekord lotniczy dla Polski; w samolocie RWD-2 piloci Franciszek Żwirko i Antoni Kocjan wznieśli się na wysokość 4004 metrów, co było rekordem w klasie samolotów o masie do 280 kg.
1935 - W Karczewicach koło Częstochowy urodził się Marian Jurczyk, działacz opozycji antykomunistycznej, w sierpniu 1980 r. kierował strajkiem w Stoczni Szczecińskiej i w regionie, jako przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego; sygnatariusz szczecińskich Porozumień Sierpniowych; od 1981 r. przewodniczący Zarządu Regionu Pomorze Zachodnie i członek Komisji Krajowej NSZZ "S"; internowany w stanie wojennym, następnie w 1982 r. aresztowany, wyszedł na wolność w 1984 r. na mocy amnestii; w 1990 r. założył NSZZ "Solidarność '80"; senator RP (1997-2000); w latach 1998-2000 i 2002-2006 prezydent Szczecina.
1937 - W Warszawie powstał Klub Demokratyczny, ugrupowanie opozycyjne wobec rządu, tworzone przez środowiska wywodzące się z sanacyjnej lewicy.
1939 - Polska Partia Socjalistyczna przekształciła się w konspiracyjną organizację "Wolność-Równość-Niepodległość".
1942 - Okupacyjne władze niemieckie powiesiły 50 więźniów Pawiaka w odwecie za przeprowadzoną przez oddziały AK akcję dywersyjną "Wieniec", w czasie której uszkodzono tory w kilku punktach wokół Warszawy, paraliżując w ten sposób na wiele godzin zaopatrzenie niemieckiej armii walczącej na froncie wschodnim.
1945 - Minister spraw zagranicznych Wincenty Rzymowski podpisał w imieniu Polski Kartę Narodów Zjednoczonych.
1945 - W Poznaniu powstał chór chłopięco-męski im. ks. Wacława Gieburowskiego, pod dyrekcją Stefana Stuligrosza.
1946 - W Norymberdze powieszeni zostali nazistowscy zbrodniarze III Rzeszy skazani na karę śmierci przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy: Hans Frank - generalny gubernator w okupowanej Polsce; Wilhelm Frick - generał SS i SA, protektor Czech i Moraw; Alfred Jodl - szef sztabu w Naczelnym Dowództwie Wehrmachtu; Ernst Kaltenbrunner - szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy; Wilhelm Keitel - feldmarszałek Rzeszy, szef Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu; Joachim von Ribbentrop - minister spraw zagranicznych; Alfred Rosenberg - ideolog partyjny NSDAP, minister Rzeszy ds. Terenów Wschodnich; Fritz Sauckel - generał SS i SA, organizator pracy przymusowej; Arthur Seyss-Inquart - komisarz Rzeszy w Holandii; Julius Streicher - wydawca "Der Stuermer", współorganizator eksterminacji Żydów.
1958 - Telewizja Polska nadała pierwszy spektakl "Kabaretu Starszych Panów".
1977 - Premiera serialu telewizyjnego "Polskie drogi" w reżyserii Janusza Morgensterna.
1978 - W Rzymie kolegium kardynalskie wybrało metropolitę krakowskiego kardynała Karola Wojtyłę na papieża Kościoła katolickiego. Przyjął on imię Jan Paweł II; beatyfikowany 1 maja 2011 r. i kanonizowany 27 kwietnia 2014 r.
1978 - Wanda Rutkiewicz, jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka, zdobyła Mont Everest.
1978 - Premiera filmu "Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy".
1991- Zgodnie z umową pomiędzy RP i RFN powstała Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, działająca na rzecz ofiar represji niemieckich w czasie II wojny światowej i polsko-niemieckiego dialogu.
1992 - W Londynie zmarł Władysław Sheybal, aktor, reżyser.
1998 - Premiera filmu "Zabić Sekala" w reżyserii Vladimira Michalka.
2003 - Drewniane tablice z 21 postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, który przekształcił się w NSZZ "Solidarność", zostały wpisane na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO "Pamięć Świata".
2004 - W Warszawie zmarł prof. Tomasz Strzembosz, historyk; badacz dziejów Polski okresu II wojny światowej; profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Instytutu Studiów Politycznych PAN; w latach 1989-1993 przewodniczący Rady Naczelnej Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, następnie honorowy przewodniczący ZHR.
2006 - Lider „Samoobrony” Andrzej Lepper został ponownie mianowany wicepremierem oraz ministrem rolnictwa i rozwoju wsi w rządzie premiera Jarosława Kaczyńskiego.
2007 - W Warszawie zmarł Jerzy Markuszewski, reżyser teatralny, twórca STS-u (Studenckiego Teatru Satyryków), scenarzysta, aktor.
17 października
---------------
1655 - Wojska szwedzkie wkroczyły do Krakowa.
1676 - Rzeczpospolita i Turcja podpisały pokój w Żurawnie.
1680 - W Depenau urodziła się Anna Konstancja Cosel, hrabina, faworyta Augusta II Mocnego, króla Polski i elektora Saksonii; więziona na zamku Stolpen od 1716 r. aż do śmierci w 1765 r.; bohaterka powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego "Hrabina Cosel", sfilmowanej w 1968 r. przez Jerzego Antczaka, tytułową rolę zagrała w filmie Jadwiga Barańska.
1696 - W Dreźnie urodził się przyszły król Polski August III Wettin (1733-1763).
1777 - Armia Stanów Zjednoczonych przyjęła kapitulację wojsk brytyjskich rozbitych w bitwie pod Saratogą. Dużą rolę w walkach pod Saratogą odegrał Tadeusz Kościuszko, odpowiedzialny za budowę amerykańskich fortyfikacji.
1781 - Początki Starego Teatru w Krakowie: Mateusz Witkowski uzyskał od krakowskiego magistratu zgodę na wystawianie spektakli, które odbywały się w Pałacu Spiskim przy Rynku Głównym.
1830 - Po zwycięstwie rewolucji w Belgii i Francji cesarz Mikołaj I Romanow rozkazał przeprowadzenie mobilizacji w armii Królestwa Polskiego.
1847 - W Warszawie urodził się Władysław Bełza, poeta, autor utworów patriotycznych, m.in. "Katechizmu polskiego dziecka"; współzałożyciel Macierzy Szkolnej i Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza.
1848 - W Ostrołęce urodził się Wiktor Gomulicki, poeta, powieściopisarz, eseista, varsavianista, redaktor wielu warszawskich pism.
1849 - W Paryżu zmarł Fryderyk Chopin, kompozytor, pianista; następnego dnia po jego śmierci Cyprian Norwid napisał w nekrologu w "Dzienniku Polskim": "Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem - świata Obywatel, Fryderyk Chopin, zeszedł z tego świata"; Chopin został pochowany na paryskim cmentarzu Pere-Lachaise, jego siostra, Ludwika Jędrzejewiczowa, zabrała serce kompozytora do Warszawy, gdzie umieszczono je w kościele Świętego Krzyża.
1863 - Romuald Traugutt objął urząd dyktatora Powstania Styczniowego; w kwietniu 1864 r. został aresztowany przez władze carskie, skazany na karę śmierci i stracony na stokach Cytadeli Warszawskiej.
1865 - W Oszmianie urodził się Lucjan Żeligowski, generał WP; w czasie I wojny światowej dowódca dywizji w I Korpusie Polskim; podczas wojny polsko-bolszewickiej dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego, później Grupy Operacyjnej; w październiku 1920 r. na czele 1. DP Litewsko-Białoruskiej zajął Wilno i Wileńszczyznę, proklamując utworzenie Litwy Środkowej; Inspektor Armii w Warszawie (1921-1925); minister Spraw Wojskowych (1925-1926); poseł na Sejm (1935-1939); w czasie II wojny światowej członek Rady Narodowej RP w Londynie.
1877 - Urodził się Władysław Bełza, poeta neoromantyczny, piszący w duchu patriotycznym, nazywany piewcą polskości. Publicysta, animator życia kulturalnego, oświatowego i prasowego, współzałożyciel polskiej organizacji oświatowej Macierz Polska.
1888 - W Otyni niedaleko Stanisławowa urodził się Franciszek Wład, generał WP; w kampanii 1939 r. dowódca 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty, zmarł w wyniku ran odniesionych w bitwie nad Bzurą 18 wrzenia 1939 r.
1901 - W Krakowie zmarł Michał Bałucki, komediopisarz, prozaik.
1909 - W Warszawie urodził się Juliusz Wiktor Gomulicki, historyk literatury, varsavianista, znawca twórczości Cypriana Norwida; żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego.
1916 - W Drohobyczu urodził się Tadeusz Chciuk-Celt, cichociemny, kurier rządu RP na uchodźstwie; redaktor i zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, ostatni prezes PSL na uchodźstwie.
1938 - W stoczni Rotterdamsche w Rotterdamie zwodowano okręt podwodny ORP Sęp.
1942 - W Jastrzębiu-Zdroju urodził się Jerzy Cnota, aktor.
1944 - W Warszawie zmarł Zenon Przesmycki, ps. Miriam, Jan Żagiel, poeta, krytyk literacki, tłumacz, wydawca, jeden z twórców programu Młodej Polski.
1946 - W Warszawie urodził się Adam Michnik, historyk, eseista, publicysta, działacz opozycji antykomunistycznej; członek Komitetu Obrony Robotników; doradca Zarządu Regionu Mazowsze NSZZ "Solidarność" (1980-1981); internowany w stanie wojennym, a następnie więziony; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; od 1989 r. redaktor naczelny "Gazety Wyborczej".
1954 - W Zakopanem urodził się Maciej Berbeka, himalaista, zdobywca pięciu ośmiotysięczników; zaginął na stokach Broad Peak w Karakorum, po pierwszym zimowym wejściu na jego wierzchołek 5 marca 2013 r.
1966 - W Krakowie urodził się Antoni Dudek, politolog, historyk, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego; członek Rady Instytutu Pamięci Narodowej (2011-2016); autor książek "Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1990", "Historia polityczna Polski 1989-2005", "PRL bez makijażu", "Instytut. Osobista historia IPN".
1971 - W Watykanie papież Paweł VI beatyfikował o. Maksymiliana Kolbego.
1973 - Na stadionie Wembley piłkarska reprezentacja Polski zremisowała z drużyną Anglii 1:1, awansując tym samym po raz pierwszy po II wojnie światowej do finałów mistrzostw świata.
1975 - W Rzymie zmarł Jerzy Braun, pisarz, działacz polityczny, w czasie okupacji niemieckiej przedstawiciel Stronnictwa Pracy w Radzie Jedności Narodowej, ostatni Delegat Rządu RP na Kraj; w latach 1948-1956 więziony przez władze komunistyczne.
1981 - W czasie IV plenum KC PZPR rezygnację ze stanowiska I sekretarza złożył Stanisław Kania.
1992 - Sejm uchwalił tzw. Małą Konstytucję - ustawę o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą oraz o samorządzie terytorialnym.
1997 - Weszła w życie nowa Konstytucja RP.
1997 - Prezydent Aleksander Kwaśniewski desygnował prof. Jerzego Buzka na stanowisko prezesa Rady Ministrów.
2002 - W Gdańsku zmarła Alina Pienkowska, pielęgniarka, działaczka opozycyjna; w latach 70. organizowała Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża, w sierpniu 1980 r. była jednym z organizatorów strajku w Stoczni Gdańskiej, a także sygnatariuszem Porozumień Sierpniowych; zasiadała w Senacie II kadencji (1991-93).
2007 - W Warszawie zmarła Maria Kwaśniewska-Maleszewska, lekkoatletka, działaczka Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Międzynarodowej Federacji Lekkiej Atletyki (IAAF); w 1936 r. podczas igrzysk olimpijskich w Berlinie zdobyła brązowy medal w rzucie oszczepem.
2017 - W Rząśniku zmarł Ryszard Kowalczyk, działacz opozycji antykomunistycznej, jeden z organizatorów nieudanego zamachu bombowego w budynku Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu w 1971 r. Jego celem mieli być funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa tłumiący protesty w Szczecinie w grudniu 1970. (PAP)
en / skp /