Zdaniem dyrektora diecezjalnego muzeum w Bielsku-Białej, ks. dr. Szymona Tracza, „odkrycie oryginalnej kolorystyki osieckiego ołtarza to pewnego rodzaju ewenement”. Wyjaśnił, że nazwą porfir, od greckiego słowa „purpura”, określa się magmowe skały wulkaniczne lub żyłowe posiadające strukturę porfirową. „Wydobyty w kamieniołomie porfir z początku nie wygląda zachwycająco, ale po wyrzeźbieniu i wypolerowaniu kamień ten prezentuje bardzo efektowny purpurowy kolor” – powiedział duchowny cytowany w komunikacie biura prasowego diecezji bielsko-żywieckiej.

Ks. Tracz dodał, że porfir stał się szczególnie popularny w sztuce hellenistycznej od czasów Kleopatry VII Wielkiej. Do niej należała jedyna na świecie kopalnia tego surowca. „Rzymscy cesarze używali tego kamienia do produkcji swoich posągów i luksusowych przedmiotów, którymi dekorowano wnętrza. Purpurowym porfirem ozdobiono m.in. wnętrze słynnego Panteonu w Rzymie” – wskazał.

W opinii dyrektora muzeum, porfirowa dekoracja malarska struktury ołtarza osieckiego stanowi nawiązanie do sztuki antycznej, którą często inspirowali się twórcy w kolejnych epokach artystycznych. „W ten sposób drewniany ołtarz miał sprawiać wrażenie, jakby był w całości wykonany z drogocennego i trudnego w obróbce porfiru” – powiedział.

Wraz z konserwacją struktury ołtarza trwają równocześnie prace przy elementach snycerskich.

Osiecki ołtarz powstał w kręgu działającego w Krakowie i w Małopolsce snycerza Johanna Georga Lehnera, który żył w XVIII w. Przybył z Moraw. Jest przypisywany anonimowemu „pomocnikowi Lehnera”. Wraz ze zmianą gustów estetycznych w następnych wiekach retabulum przemalowano na niebiesko, a później dwa razy na biało.

Drewniany kościół św. Andrzeja Apostoła w Osieku, który obecnie nie jest użytkowany, został wzniesiony pod koniec pierwszej połowy XVI w. Osiecka parafia podała, że jego fundatorem był Seweryn Boner, bankier króla Zygmunta Starego i Bony Sforzy.

Świątynia jest objęta powstającym właśnie programem „Beskidzkie Muzeum Sakralnej Architektury Drewnianej Diecezji Bielsko-Żywieckiej – udostępnienie dziedzictwa kulturowego Podbeskidzia poprzez nadanie nowych funkcji kulturalnych drewnianym obiektom zabytkowym”. Obejmuje ono sześć kościołów: w Polance Wielkiej, Grojcu, Gilowicach, Łodygowicach, Nidku i Osieku, a także budynek, w którym znajdowała się niegdyś szkoła parafialna w Starej Wsi. Prace są niezbędne, by te obiekty przetrwały. Pięć z nich uległo już daleko idącej degradacji.

Na realizację projektu diecezja pozyskała z funduszy UE blisko 16,81 mln zł. Wartość całości wynosi 19,77 mln zł. Różnicę diecezja pokryje z własnych pieniędzy.

Diecezja bielsko-żywiecka powstała w 1992 r. W jej skład wchodzi ponad 200 parafii położonych w województwach śląskim i małopolskim. (PAP)

Autor: Marek Szafrański

szf/ aszw/