W czwartek odbyło się w Sejmie II czytanie projektu ustawy zmieniającej zasady ustalania dochodów samorządów w związku ze zmianami wprowadzanymi przez rządowy program „Polski Ład”. Projekt został ponownie skierowany do komisji samorządu i finansów ponieważ posłowie opozycji zgłosili do niej poprawki. PiS zapowiedział, że poprze projekt w wersji przygotowanej przez komisję.

Podczas procedowania projektu na czwartkowym posiedzeniu Sejmu Henryk Kowalczyk (PiS) wskazał, że klub PiS "zdecydowanie popiera" projekt ustawy o zmianie ustawy o finansowaniu JST. Podkreślił, że zapewnia ona wsparcie samorządom. Wskazywał, że procedowane przepisy proponują uzupełnienie dochodów z udziału w podatku CIT i PTI do poziomu, "który zaplanował samorząd, a nawet znacznie więcej". Zwrócił uwagę, że w ustawie jest ważny zapis, który mówi, że nawet gdyby te ubytki były większe, to ustawa "gwarantuje poziom co najmniej taki jak w poprzednim roku". "Jeśli Polski Ład ma być kompletny, to powinien być z tą ustawą" - podkreślił. Zadeklarował, że klub PiS poprze ten projekt w wersji przygotowanej przez komisję.

Jacek Protas (KO) stwierdził, że tak ważna ustawa decydująca o funkcjonowaniu polskich samorządów "została napisana na kolanie i w pośpiechu". "Polskie samorządy generujące 66 proc. inwestycji w sektorze publicznym i odpowiadające za ogromną większość usług dla mieszkańców nie oczekują kolejnej ustawowej protezy, podtrzymującej ich coraz gorszą kondycję finansową lecz uczciwych, kompleksowych i prostych rozwiązań zapewniających im stabilne dochody własne" - mówił. Według niego procedowane rozwiązania komplikują i zaciemniają system finansowania zadań samorządowych.

Przekonywał, że wszelkie ubytki w dochodach JST należy uzupełniać systemowo za pomocą wzrostu udziału w dochodach z podatków PIT i CIT. Złożył w imieniu klubu poprawki. "Proponujemy zwiększenie kwoty 8 mld zł jako jednorazowej rekompensaty do sumy do 12 mld 399 mln zł czyli wysokości strat jakie poniosły JST latach 2019-2021" - wskazał. Zaproponował też zwiększenie udziału JST w podatku PIT, "które zrekompensuje obniżenie ich dochodów w następnych latach w konsekwencji wprowadzenia Polskiego Ładu".

Monika Falej (Lewica) - podkreślała: "jako opozycja chcemy ratować Polskę samorządową przed uszczupleniem lokalnych budżetów i zabezpieczyć ciągłość finansów gmin, powiatów, województw". W imieniu klubu przedłożyła poprawkę "dającą nadzieję na konkretne środki dla samorządów, by mieszkanki i mieszkańcy mieli szansę na szkoły, żłobki, mieszkania komunalne, szpitale, czy OPS".

Również Urszula Nowogórska (Koalicja Polska) w imieniu klubu złożyła poprawki, które będą dotyczyły zwiększenia JST z budżetu państwa środków w kwocie 12,4 mld jako uzupełnienie subwencji ogólnej, a także dotyczące kwoty rocznego dochodu gminy/powiatu, województwa z tytułu udziału we wpływach podatku dochodowym od osób fizycznych.

Michał Gramatyka (Polska 2050) przekonywał, że procedowany projekt zabiera samorządom 10 mld zł rocznie, a oddaje ok. 8 mld., obiecuje "mgliście", że w kolejnych latach JST dostaną 3,5 mld. Zwracając się do posłów PiS przypomniał, że zgłosił poprawkę realnie zwiększającą wpływ JST w podatkach w PIT i CIT, "ale +wywitkowaliście+ tę poprawkę w kosmos".

Wiceminister finansów Sebastian Skuza odpowiadając na podające podczas czwartkowych obrad nad projektem zarzuty opozycji, że Polski Ład dla samorządów "jest gwoździem do trumny małych ojczyzn" podkreślił, że "nie można mówić o utracie płynności przez JST". "Projekt wzmacnia samorządy i kwota zarówno subwencji 8-mld jak i subwencji rozwojowej będzie naliczana algorytmicznie". Stwierdził, że np. Rzeszów zyskałby 26,9 wobec prognoz sprzed Polskiego Ładu, Łódź 96 mln, Szamotuły 3 mln zł zyskiwałby na rozwiązaniach szczecin 36 mln zł.

Projekt ustawy zmieniającej zasady ustalania dochodów samorządów ma na celu m.in. ustabilizowanie dochodów samorządów. Zgodnie z nim dochody samorządów z udziałów w PIT i CIT nie mogą być niższe niż uzyskane w latach poprzednich; dodatkowo środki będą przekazywane w równych ratach miesięcznych.

W projekcie zapisano również utworzenie nowej części subwencji ogólnej – czyli subwencję rozwojową – która ma zwiększyć możliwości inwestycyjne samorządów.

Wreszcie w projekcie znalazł się zapis o przekazaniu samorządom jeszcze w tym roku dodatkowych 8 mld zł, które jednak mają zostać wykorzystane w roku 2022. (PAP)

autorka: Magdalena Jarco

maja/ drag/