Fotografie, na których uwieczniono wydarzenia sprzed lat są prezentowane przed Bazyliką Archikatedralną pw. Świętej Rodziny w Częstochowie na 30 panelach, połączonych w dziesięć wolnostojących kubików.

Uczestniczący w uroczystości otwarcia wystawy prezes IPN Jarosław Szarek przypomniał ważne społeczne protesty, które w latach PRL prowadziły Polskę do wolności - Czerwiec ‘56, Marzec ‘68, bunty robotnicze z 1970 i 1976 r.

"One wszystkie prowadziły do wielkiego zrywu – lata 1980 r., z którego wyrosła Solidarność. Ale gdzieś, myślę, w tej opowieści zapominamy o jednym, jeżeli nie najistotniejszym elemencie tych zmagań – o uroczystościach milenijnych, o uroczystościach tysiąclecia chrztu Polski, które były – tak jak wystawa zatytułowana – walką o duszę narodu. Tak te uroczystości określali rządzący w tym czasie Polską. Powiedzieli wprost, że rok 1966 to ten moment, kiedy rozegra się walka o duszę narodu" – powiedział prezes.

Jak ocenił, uroczystości milenijne były wielkim zwycięstwem, także osobistym, prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego. "Jego droga do uroczystości milenijnych była długa, bo prowadziła przez lata uwięzienia" – dodał Szarek. Przypomniał, że jasnogórskie uroczystości z 3 maja 1966 r. zgromadziły rzesze Polaków.

"To o mury Jasnej Góry rozbiła się materialistyczna ideologia systemu komunistycznego. To uroczystości milenijne pokazały siłę ducha i zwycięstwo tego ducha ponad materią" – powiedział prezes IPN Szarek, który ocenił, bez tego wydarzenia i kard. Wyszyńskiego nie doszłoby do kolejnych - także wyboru Jana Pawła II na papieża ani do przemian z lat 80. i odzyskania wolności.

W otwarciu wystawy, poza prezesem IPN wzięli udział także: autorki ekspozycji i inni pracownicy Instytutu, przedstawiciele Kościoła i lokalnych władz.

Obchody milenijne rozpoczęły się 14 kwietnia 1966 r. - tysiąc lat od symbolicznej daty przyjęcia chrztu przez Mieszka I. Kulminacyjnym punktem uroczystości była odprawiona 3 maja uroczysta suma pontyfikalna odprawiona na wałach klasztoru ojców paulinów na Jasnej Górze. Wzięło w niej udział kilkaset tysięcy wiernych, zgromadzonych na błoniach przed klasztorem.

Wystawa, przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Lublinie, poświęcona jest realizowanemu przez Kościół w latach 1956–1966 programowi obchodów Milenium Chrztu Polskiego oraz odbywającym się niemalże równolegle państwowym obchodom rocznicy Tysiąclecia Państwa Polskiego.

Ekspozycja ukazuje główne uroczystości kościelne organizowane w kraju i na obczyźnie, ich przebieg, zaangażowanie i zainteresowanie społeczeństwa oraz nieocenioną rolę prymasa Stefana Wyszyńskiego. Z tymi wydarzeniami zestawia "konkurencyjne" działania aparatu państwa mające na celu przede wszystkim utrudnienie oraz przyćmienie obchodów religijnych.(PAP)

autor: Krzysztof Konopka

kon/ dki/