W oświadczeniu przed wylotem na szczyt społeczny unijnych liderów organizowany w Porto przez prezydencję portugalską, premier Mateusz Morawiecki podkreślił, że chce zaprezentować tam polski model społeczny i podjąć temat walki z protekcjonizmem. Ponadto szef rządu zapowiedział swój mocny głos w sprawie tego, by państwa posiadające patenty do produkcji szczepionek przeciw Covid-19 udostępniły je.

Prezydent USA Joe Biden wyraził w środę poparcie dla odstąpienia od zasad Światowej Organizacji Handlu (WTO) i zawieszenia praw własności intelektualnej firm farmaceutycznych do szczepionek przeciw Covid-19. Na takie rozwiązanie nalegają w USA członkowie Partii Demokratycznej oraz rządy około 100 krajów na świecie.

Marcelina Zawisza powiedziała PAP, że "tylko uwolnienie patentów na szczepionki może doprowadzić do tego, że wirus odejdzie". "Nie doprowadzimy do tego szczepiąc tylko i wyłącznie obywateli i obywatelki Polski i Europy" - podkreśliła. "Prawda jest taka, że musimy zaszczepić całą populację świata po to, żeby nie nękały nas kolejne mutacje wirusa, które mogą się okazać na te szczepionki, które mamy obecnie, odporne" - oceniła pierwsza wiceprzewodnicząca klubu Lewicy.

"Jeżeli chcemy zapewnić bezpieczeństwo Polkom i Polakom, jak i wszystkim obywatelom świata, to musimy doprowadzić do masowej produkcji szczepionek, a zniesienie patentów i przekazanie własności intelektualnej oraz know-how do wielu firm doprowadzi nas do tego dużo szybciej" - powiedziała wiceszefowa klubu Lewicy.

Posłanka pytana, jak ocenia zapowiedzi Bidena i Morawieckiego, odpowiedziała, że pozytywnie. "Lepiej późno niż wcale, bo my o tym mówimy od roku" - podkreśliła Zawisza.

"Jesteśmy zaangażowani w inicjatywę Non Profit On Pandemic, która chce doprowadzenia do zawieszenia patentu i przyznania licencji przymusowej szczepionek" - powiedziała posłanka. "Spotkaliśmy się też z polskimi producentami leków, którzy zapewniali nas, że po odpowiednim wsparciu, w tym finansowym, byliby w stanie uruchomić taką linię produkcyjną od 6 do 9 miesięcy, a w przypadku Moderny nawet szybciej. Eksperci mówią, że Polska jest na to gotowa" - dodała.

Jak zaznaczyła, "to czego potrzebujemy teraz, to solidarności międzynarodowej". "Cieszę się, że po wielu, wielu miesiącach nakłaniania rządów Prawa i Sprawiedliwości rząd zaczyna na serio deklarować, że będzie popierać zawieszenie patentów" - powiedziała Zawisza.

"Martwią nas słowa kanclerz Niemiec Angeli Merkel, która jest sceptyczna wobec tego typu działań. Rozumiem, że chce chronić interes finansowy BioNTech-u, czyli firmy, która współpracuje z Pfizerem, a która tę szczepionkę opracowała. Problem jest taki, że chroniąc interesy jednej firmy naraża życie i zdrowie miliardów ludzi" - oceniła.

Zrzeczenie się praw własności intelektualnej do patentów na szczepionki zaproponowały Indie i RPA. Umożliwiłoby to produkcję preparatów w krajach ubogich, gdzie obecnie dostęp do nich jest mocno ograniczony. USA wraz z kilkoma innymi krajami zablokowały wcześniej negocjacje w WTO w tej sprawie, ale amerykański prezydent, pod rosnącą presją, zmienił stanowisko.

Po oświadczeniu Bidena Komisja Europejska zapewniła, że chce zwiększać możliwości produkcji szczepionek. Jednak dwa tygodnie temu szefowa KE Ursula von der Leyen oznajmiła w wywiadzie dla dziennika "The New York Times", że "nie jest zwolenniczką uwalniania patentów". (PAP)

autor: Grzegorz Bruszewski

gb/ mok/