Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Bethlen Gabor
2022-11-15, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Bethlen Gabor

Dziś przypada 393 rocznica śmierci księcia siedmiogrodzkiego Bethlena Gabora, który przez kilka lat rządził księstwem opolskim, a który chciał także zostać władcą Polski. Kto wie, może gdyby do tego doszło Polska przeżyłaby drugi złoty wiek, podobnie jak to było za czasów Stefana Batorego?
Ładna Historia 15 listopada 2022 r.
Bethlen Gabor urodził się w roku 1580 w rodzie średniozamożnej siedmiogrodzkiej protestanckiej szlachty. Początkowo służył na dworze księcia Siedmiogrodu Zygmunta Batorego, a potem jego syna Gabora Batorego, ale w roku 1613 będący zwierzchnikiem Siedmiogrodu sułtan Ahmed I podjął decyzję o zmianie na stanowisku podlegającego mu księcia Siedmiogrodu, odwołał Gabora Batorego i powołał na jego miejsce dotychczasowego dworzanina Bethlena Gabora. Zmianę tę zatwierdził siedmiogrodzki sejm.

W okresie panowania Bethlena Gabora sytuacja Siedmiogrodu na arenie międzynarodowej wyraźnie się poprawiła, w roku 1615 władza Bethlena została uznana przez cesarstwo Habsburgów, ale gdy trzy lata później wybuchła wojna 30-letnia stanął na czele węgierskiego stronnictwa protestanckiego. W roku 1619 na czele swojej armii obległ Wiedeń ale zrezygnował z oblężenia gdy cesarz wezwał na pomoc polskich lisowczyków.

Lisowczycy wtargnęli z ogniem i mieczem do Siedmiogrodu, o czym wiadomość skłoniła Siedmiogrodzian do powrotu do domu.

W roku 1620 zebrany w Bańskiej Bystrzycy sejm węgierski wybrał Bethlena Gabora królem Węgier, on jednak na zjeździe w Nikolsburgu 6 stycznia 1622 roku zrzekł się korony, w zamian za 5 komitatów w Górnych Węgrzech i księstwa opolskie i raciborskie, gdzie władzę objął 30 maja 1622 roku.

W tym czasie na sporej przestrzeni Europy, także na Śląsku toczyła się wojna, toteż nie miał Bethlen Gabor zbyt wiele czasu na sprawowanie władzy książęcej, ale już wkrótce po objęciu władzy na Opolszczyźnie ruszyły książęce mennice w Opolu i Raciborzu, niestety produkowały one bardzo słaby pod względem ilości zawartego w monetach kruszcu.

Sytuacja ekonomiczna Siedmiogrodu diametralnie się poprawiła, a sam Bethlen od roku 1627 zaczął poważnie myśleć o sięgnięciu po polski tron, niestety zmarł wcześniej niż polski król Zygmunt III Waza, po którego śmierci zamierzał wystartować w elekcji.

Okres rządów Bethlena Gabora, uważa się z perspektywy czasu złotym wiekiem dla Siedmiogrodu.

Bethlen Gabor zmarł 15 listopada 1629 roku. Czy gdyby żył, miałby szansę na elekcję po śmierci króla Zygmunta III Wazy? Wydaje się to mało prawdopodobne, choć tron w Polsce był elekcyjnym to jeśli panujący miał syna, zwykle na następcę wybierano właśnie potomka poprzedniego króla.

Była to taka namiastka posiadania dynastii i szlachta była do tego obyczaju przywiązana. A Zygmunt III Waza miał aż trzech synów, z których każdy miał swoich stronników wśród polskiej szlachty, co mocno dało o sobie znać podczas kolejnych elekcji. Szkoda, bo skupiony na sprawach środkowoeuropejskich Bethlen Gabor dawał szansę na zmianę sposobu prowadzenia ówczesnej słabej polskiej polityki.

Zobacz także

2022-10-24, godz. 12:45 Św. Jan Kapistran 566 lat temu zmarł święty Jan Kapistran, którego pamiątkę kościół katolicki dziś obchodzi. Jan Kapistran - franciszkanin, twórca zakonu Bernardynów… » więcej 2022-10-21, godz. 12:45 Pierwsza uczelnia na Śląsku 320 lat temu 21 października 1702 roku powołano Akademię Leopoldyńską we Wrocławiu, która na kilka prawie trzy wieku stała się kuźnią kadr kościoła… » więcej 2022-10-20, godz. 12:45 Polak z Dobrzenia Pojutrze przypadają 106 urodziny pochodzącego z Dobrzenia Wielkiego Franciszka Adamca - działacza społecznego i kulturalnego, miłośnika i popularyzatora… » więcej 2022-10-19, godz. 12:45 Hrabina Cosel 17 października 1680 r. urodziła się Anna Konstancja von Brockdorf, hrabina Cosel - piękna i ponoć mądra kochanka króla Polski i elektora saskiego Augusta… » więcej 2022-10-18, godz. 12:45 Św. Jadwiga Śląska Trzy dni temu Kościół Katolicki obchodził wspomnienie Świętej Jadwigi Śląskiej patronki Polski i Śląska. » więcej 2022-10-17, godz. 12:45 Katastrofa w Bąkowie 38 lat temu - 17 października 1984 roku w Bąkowie pod Kluczborkiem doszło do katastrofy kolejowej, w efekcie której zmarły cztery osoby a 60 zostało ran… » więcej 2022-10-14, godz. 12:45 Pierwszy Prymas Około 1000 lat temu – prawdopodobnie 14 października bliżej nieokreślonego roku zmarł Radzim Gaudenty, brat św. Wojciecha, pierwszy polski metropolita… » więcej 2022-10-13, godz. 12:45 Śląsk wierny Ojczyźnie Przedwczoraj minęła 109 rocznica urodzin wybitnego opolskiego literata i dziennikarza Zbyszko Bednorza. » więcej 2022-10-12, godz. 12:45 Polacy przeciw Węgrom Dziś przypada 548 rocznica bitwy stoczonej pod Zwanowicami pomiędzy wojskami polskimi i węgierskimi. » więcej 2022-10-11, godz. 12:45 Skazany za "Ojczyznę" Dziś przypada 109 rocznica urodzin wybitnego opolskiego poety, pisarza i publicysty Zbyszko Bednorza. » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »