Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Ładna Historia 25 stycznia 2022
2022-01-25, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Ładna Historia 25 stycznia 2022

15 lat temu 25 stycznia 1907 roku polski ruch narodowy na Śląsku odniósł swój największy sukces: Deputowanymi do Reichstagu zostało pięciu Polaków w tym Adam Napieralski, Maciej Mielżyński i Wojciech Korfanty.
Ładna Historia 25 stycznia 2022 r.
Sukces ten był efektem taktycznego sojuszu zawartego przez dwa główne polskie nurty do tej pory zajadle się zwalczające: endecji i środowiska ugodowego obozu „Katolika”. Do tej pory śląscy Polacy wchodzili do niemieckiego parlamentu wyłącznie jako kandydaci Niemieckiej Partii Centrum. Analiza wyników głosowania wykazała, że na zwycięstwo obozu narodowego złożyły się głosy odebrane Centrum i socjaldemokracji.

Koło Polskie istniało w sejmie pruskim od 1848 roku i kontynuowało swoją działalność po zjednoczeniu Niemiec i ustanowieniu Reichstagu parlamentem II Rzeszy Niemieckiej. Koło polskie początkowo skupiało posłów polskich, którymi wówczas zostawali głównie ziemianie z Wielkopolski. Później także pojawili się posłowie ze Śląska, Pomorza i Mazur.

Jego głównymi celami była walka o prawa Polaków w ramach państwa pruskiego. Polscy posłowie walczyli o autonomię dla Księstwa Poznańskiego, żądali pełni praw dla języka polskiego w pruskiej administracji, domagali się przyzwolenia rządu na tworzenie polskich instytucji kulturalnych i gospodarczych. Starali się też o utworzenie w Poznaniu polskiego uniwersytetu, co udało się dopiero w roku 1919.

Skupienie działań koła na sprawach wielkopolskich było źródłem niezadowolenia śląskich i pomorskich posłów, co ostatecznie doprowadziło do rozbicia Koła Polskiego w Reichstagu. Wszak śląscy parlamentarzyści na czele z Wojciechem Korfantym mieli kogo reprezentować.

Podczas ostatniego przed I wojną światową spisu ludności cesarstwa Prus posługiwanie się językiem polskim zadeklarowało 53 proc. mieszkańców rejencji opolskiej, niemieckim posługiwało się 40 proc. ludności, a pozostałe 7 proc. zadeklarowało się jako obywatele dwujęzyczni.

Walczyli m.in. z obowiązującym na Górnym Śląsku zakazem używania języka polskiego. Zakaz taki nie istniał w reszcie państwa pruskiego, ale był narzędziem lokalnych władz w walce z żywiołem polskim.

Najsłynniejszym przemówieniem polskiego posła w Reichstagu było wygłoszone 25 października 1918 roku wystąpienie Wojciecha Korfantego, który stanowczo zażądał przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego ale także Górnego Śląska. Wystąpienie to wywołało wśród pruskich parlamentarzystów szok i konsternację.

Zobacz także

2022-12-23, godz. 12:45 Prekursor archeologii 624 lata temu - 23 grudnia 1398 roku zmarł książę Ludwik I brzeski, władca który zasłynął przeprowadzeniem pierwszych na świecie badań archeologicz… » więcej 2022-12-22, godz. 12:45 Pierwszy teolog Dziś przypada 624 rocznica śmierci tytularnego księcia niemodlińskiego i strzeleckiego Henryka II. » więcej 2022-12-21, godz. 12:45 Niedoszły cichociemny 102 lat temu – 21 grudnia 1920 roku w Lewinie Brzeskim urodził się wybitny polski metalurg i niedoszły cichociemny Alojzy Józekowski. » więcej 2022-12-20, godz. 12:45 Patron spowiedników 445 lat temu, 20 grudnia 1576 roku w Skoczowie urodził się jeden z najbardziej znanych śląskich duchownych i świętych Jan Sarkander, patron dobrej spowi… » więcej 2022-12-19, godz. 12:45 Komisarz Ręgorowicz Dziś przypada 52 rocznica śmierci wybitnego polskiego działacza i naukowca, przez pewien czas szefa Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Opolu Ludwika Ręgo… » więcej 2022-12-16, godz. 12:45 Pierwsza śląska 282 lata temu 16 grudnia 1740 roku wojska pruskie wkroczyły na Śląsk rozpoczynając pierwszą z trzech tzw. wojen śląskich. » więcej 2022-12-15, godz. 12:45 Architekt samouk 290 lat temu 15 grudnia 1732 roku w Kamiennej Górze urodził się wybitny niemiecki i śląski architekt i budowniczy Carl Langhans. » więcej 2022-12-14, godz. 12:45 Bomby na Opolszczyznę 78 lat temu - w grudniu 1944 roku miały miejsce ostatnie naloty alianckie na Opolszczyznę. » więcej 2022-12-13, godz. 12:45 Wybitny kapista 50 lat temu - 13 grudnia 1972 roku w Warszawie zmarł urodzony we Wróblinie koło Głogówka wybitny polski malarz Jan Cybis. » więcej 2022-12-12, godz. 12:45 Górnośląska Republika Rad 102 lata temu - 12 grudnia 1920 roku zjazd Komunistycznej Partii Górnego Śląska obradując w Chorzowie podjął uchwałę o konieczności walki o ustanowienie… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »