Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Dla małych Polaków
2022-08-05, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Dla małych Polaków

97 lat temu, w pierwszych dniach sierpnia 1925 roku ukazał się 1 numer czasopisma „Mały Polak w Niemczech” - samodzielnego dodatku do miesięcznika „Polak w Niemczech”.
Ładna Historia 5 sierpnia 2022 r.
Pierwszym pismem polskiej mniejszości w Niemczech był wydawany od 1 lipca 1924 roku „Biuletyn Związku Polaków w Niemczech”. Pod tą nazwą wydano 9 numerów pisma. Od 1 kwietnia 1925 roku zmieniono jego nazwę na „Polak w Niemczech”.

Wśród szeregu czasopism wydawanych przez polską mniejszość warto wspomnieć o wydawanych w Opolu „Nowinach Codziennych”, które ukazywały się w latach 1911–1920 pod nazwą "Nowiny", a od 1921 do 1939 roku jako dziennik "Nowiny Codzienne". Pismo początkowo było prywatne, a od roku 1932 stało się własnością Związku Polaków w Niemczech. Po wybuchu II wojny światowej władze niemieckie uwięziły jego pracowników w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie.

Wydawany od sierpnia 1925 roku „Mały Polak w Niemczech” był wkładką do „Polaka w Niemczech” później przekształcił się w samodzielne pismo. Na jego łamach publikował m.in. młody polski dziennikarz Edmund Jan Osmańczyk. Czasopismo redagował Jan Boenigk, podpisujący się jako Wujek Franek. Boenigk był polskim nauczycielem w Trzcianie i Postolinie na Pomorzu. Był jednym z inicjatorów powołania polskiego wydawnictwa mniejszościowego Sankt Augustinus Verlag.

We wrześniu 1939 roku został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym Oranienburg-Sachsenhausen. W czerwcu 1942 roku został zwolniony i natychmiast wcielony do Wehrmachtu. Po wojnie zaangażował się w działalność społeczną w ramach akcji repolonizacyjnej Warmiaków i Mazurów. W tym celu zakładał uniwersytety ludowe.

Pierwszym był powstały w 1946 roku Uniwersytet Ludowy w Jureckim Młynie koło Morąga. Prowadzono tam zajęcia z języka polskiego, spółdzielczości i rachunkowości. Ponadto ważną funkcję edukacyjną pełniły zajęcia w trakcie których słuchacze odtwarzali inscenizacje przygotowane na podstawie tekstów ks. Walentego Barczewskiego, Mickiewicza, Tuwima.

Utrzymanie w trakcie nauki zapewniało słuchaczom 350-hektarowe gospodarstwo rolne. Po przejściu na emeryturę Jan Boenigk powrócił do działalności literackiej. Jego najbardziej znanym dziełem są wspomnienia „Minęły wieki a myśmy ostali”.

Zobacz także

2022-12-23, godz. 12:45 Prekursor archeologii 624 lata temu - 23 grudnia 1398 roku zmarł książę Ludwik I brzeski, władca który zasłynął przeprowadzeniem pierwszych na świecie badań archeologicz… » więcej 2022-12-22, godz. 12:45 Pierwszy teolog Dziś przypada 624 rocznica śmierci tytularnego księcia niemodlińskiego i strzeleckiego Henryka II. » więcej 2022-12-21, godz. 12:45 Niedoszły cichociemny 102 lat temu – 21 grudnia 1920 roku w Lewinie Brzeskim urodził się wybitny polski metalurg i niedoszły cichociemny Alojzy Józekowski. » więcej 2022-12-20, godz. 12:45 Patron spowiedników 445 lat temu, 20 grudnia 1576 roku w Skoczowie urodził się jeden z najbardziej znanych śląskich duchownych i świętych Jan Sarkander, patron dobrej spowi… » więcej 2022-12-19, godz. 12:45 Komisarz Ręgorowicz Dziś przypada 52 rocznica śmierci wybitnego polskiego działacza i naukowca, przez pewien czas szefa Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Opolu Ludwika Ręgo… » więcej 2022-12-16, godz. 12:45 Pierwsza śląska 282 lata temu 16 grudnia 1740 roku wojska pruskie wkroczyły na Śląsk rozpoczynając pierwszą z trzech tzw. wojen śląskich. » więcej 2022-12-15, godz. 12:45 Architekt samouk 290 lat temu 15 grudnia 1732 roku w Kamiennej Górze urodził się wybitny niemiecki i śląski architekt i budowniczy Carl Langhans. » więcej 2022-12-14, godz. 12:45 Bomby na Opolszczyznę 78 lat temu - w grudniu 1944 roku miały miejsce ostatnie naloty alianckie na Opolszczyznę. » więcej 2022-12-13, godz. 12:45 Wybitny kapista 50 lat temu - 13 grudnia 1972 roku w Warszawie zmarł urodzony we Wróblinie koło Głogówka wybitny polski malarz Jan Cybis. » więcej 2022-12-12, godz. 12:45 Górnośląska Republika Rad 102 lata temu - 12 grudnia 1920 roku zjazd Komunistycznej Partii Górnego Śląska obradując w Chorzowie podjął uchwałę o konieczności walki o ustanowienie… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »