Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Ładna Historia 19 stycznia 2022
2022-01-19, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Ładna Historia 19 stycznia 2022

To on w drugiej dekadzie XX wieku wykorzystując teorię względności Einsteina do badań nad elektromagnetyką zdefiniował teorię przestrzeni pięciowymiarowej. Zaskoczył tym samego Alberta Einsteina, który nie spodziewał się, że jego teoria względności może mieć zastosowanie bardziej uniwersalne niż w badaniach nad energią. Dziś przypada 68 rocznica śmierci wybitnego niemieckiego matematyka i fizyka pochodzącego z Opola Teodora Kałuży.
Ładna Historia 19 stycznia 2022
Theodor Franz Eduard Kałuża urodził się 9 listopada 1885 roku w Opolu jako syn gimnazjalnego nauczyciela języka angielskiego Maxa Kałuży. Rodzina mieszkała w jednej z kamienic przy dzisiejszej ul. Strzelców Bytomskich. Teodor został ochrzczony w kościele podwyższenia Krzyża Świętego czyli w dzisiejszej Katedrze. W roku 1888 jego ojciec otrzymał posadę profesora w Królewcu więc rodzina opuściła Opole.

W Królewcu Teodor Kałuża ukończył studia obronił doktorat z fizyki poświęcony transformacji równań algebraicznych z jedną niewiadomą. Zajmował się także badaniami nad grawitacją i falami elektromagnetycznymi w pięciowymiarowej przestrzeni.

Jego badania nabrały rozgłosu gdy w roku 1919 napisał o efektach swoich rozważań do twórcy teorii względności Alberta Einstena. List Kałuży zaskoczył genialnego fizyka, który dotąd nie spodziewał się, że jego teoria względności może być powiązana z prawami elektromagnetyki.

Kałuża przebadał równania ogólnej teorii względności, zakładając, że mają one zastosowanie dla układów elektromagnetycznych umieszczonych teoretycznie w przestrzeni pięciowymiarowej.

Już wcześniej badacze oprócz trzech wymiarów stosowanych powszechnie do określania trójwymiarowej przestrzeni na prawach czwartego wymiaru wprowadzili czas. Kałuża dodał piąty wymiar, którego istnienie wydedukował analizując ciągi równań określających zachowanie układów elektromagnetycznych równaniami wynikającymi z teorii względności.

Według jego teorii w takich układach pojawia się piąty wymiar, w którym przesunięcia odbywają się na odcinkach mniejszych niż odległości między częściami atomu. Teoria ta zrobiła duże wrażenie na Einsteinie, ale ostatecznie została zarzucona. Wróciła do łask pod koniec lat 60-tych kiedy postęp w dziedzinie fizyki kwantowej pozwolił udowodnić, że Kałuża miał rację.

Pochodzący z Opola wybitny fizyk i matematyk Theodor Franz Eduard Kałuża zmarł 19 stycznia 1954 roku w Getyndze.

Zobacz także

2022-12-23, godz. 12:45 Prekursor archeologii 624 lata temu - 23 grudnia 1398 roku zmarł książę Ludwik I brzeski, władca który zasłynął przeprowadzeniem pierwszych na świecie badań archeologicz… » więcej 2022-12-22, godz. 12:45 Pierwszy teolog Dziś przypada 624 rocznica śmierci tytularnego księcia niemodlińskiego i strzeleckiego Henryka II. » więcej 2022-12-21, godz. 12:45 Niedoszły cichociemny 102 lat temu – 21 grudnia 1920 roku w Lewinie Brzeskim urodził się wybitny polski metalurg i niedoszły cichociemny Alojzy Józekowski. » więcej 2022-12-20, godz. 12:45 Patron spowiedników 445 lat temu, 20 grudnia 1576 roku w Skoczowie urodził się jeden z najbardziej znanych śląskich duchownych i świętych Jan Sarkander, patron dobrej spowi… » więcej 2022-12-19, godz. 12:45 Komisarz Ręgorowicz Dziś przypada 52 rocznica śmierci wybitnego polskiego działacza i naukowca, przez pewien czas szefa Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Opolu Ludwika Ręgo… » więcej 2022-12-16, godz. 12:45 Pierwsza śląska 282 lata temu 16 grudnia 1740 roku wojska pruskie wkroczyły na Śląsk rozpoczynając pierwszą z trzech tzw. wojen śląskich. » więcej 2022-12-15, godz. 12:45 Architekt samouk 290 lat temu 15 grudnia 1732 roku w Kamiennej Górze urodził się wybitny niemiecki i śląski architekt i budowniczy Carl Langhans. » więcej 2022-12-14, godz. 12:45 Bomby na Opolszczyznę 78 lat temu - w grudniu 1944 roku miały miejsce ostatnie naloty alianckie na Opolszczyznę. » więcej 2022-12-13, godz. 12:45 Wybitny kapista 50 lat temu - 13 grudnia 1972 roku w Warszawie zmarł urodzony we Wróblinie koło Głogówka wybitny polski malarz Jan Cybis. » więcej 2022-12-12, godz. 12:45 Górnośląska Republika Rad 102 lata temu - 12 grudnia 1920 roku zjazd Komunistycznej Partii Górnego Śląska obradując w Chorzowie podjął uchwałę o konieczności walki o ustanowienie… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »