Zdobyty w trakcie wojny o sukcesję austriacką Śląsk był ziemią od dawna przez dynastię Hohenzollernów pożądaną. Już jej założyciel Albrecht Hohenzollern i jego brat Jerzy usiłowali posiąść wartościową dzięki surowcom naturalnym i rozwiniętemu tu przemysłowi metalurgicznemu ziemię śląską.

Zajęcie Śląska w roku 1741 było więc tylko realizacją sformułowanej 200 lat wcześniej doktryny. Niemniej odmienny charakter śląskiej ziemi skłonił Fryderyka do specjalnego potraktowania nowej prowincji.

Przede wszystkim trzeba powiedzieć, że Śląsk przez blisko sto lat, bo aż do roku 1816 nie był włączony do ogólnopaństwowej pruskiej administracji, ale zarządzany był z Wrocławia przez wyznaczonych przez króla urzędników. Wśród powodów takiego stanu rzeczy niebagatelne znaczenie miała kwestia wyznaniowa – Ślązacy w przytłaczającej większości byli katolikami, tymczasem Prusy były państwem stricte protestanckim.

Odmienność religii przekładała się na odmienną mentalność i odmienny stosunek do instytucji państwa. A to ostatnie w Prusach od XVIII wieku stawało się coraz bardziej organizacją totalną o absolutystycznym charakterze. Państwo pruskie ingerowało niemal we wszystkie sfery życia swoich obywateli i wymagało od nich permanentnej gotowości do świadczenia wobec niego rozmaitych usług, takich jak służba wojskowa, udział w robotach publicznych itp.

Z wymienionych powodów do śląskiej a szczególnie górnośląskiej ludności pruskie władze odnosiły się z dużą rezerwą i nieufnością. Już w roku 1744 r. królewski minister prowincji śląskiej w swoim raporcie do króla podkreślał, że podejmuje wszelkie środki ostrożności wobec w większości polskojęzycznej ludności Górnego Śląska.

Obawiano się, że dramatyczne wydarzenia mające miejsce w Polsce ostatnich dekadach przed rozbiorami mogą skłonić ludność śląska do zaangażowania się w sprawy polskie i tym samym wzmocnić żywioł polski na Śląsku. Z tego też powodu w krytycznych momentach, takich jak np. insurekcja kościuszkowska pruska armia koncentrowała się na Śląsku by zabezpieczyć go przed polskimi wpływami.