Działający w pierwszej połowie IX wieku w Ratyzbonie nieznany z imienia mnich, którego historiografia ochrzciła mianem Geograf Bawarski działał na zlecenie wschodniofrankońskiego króla Ludwika Niemca – wnuka Karola Wielkiego.

Król Ludwik w wyniku podziału spuścizny po ojcu odziedziczył Bawarię i był zainteresowany rozszerzeniem swego panowania na północ i wschód czyli na tereny zamieszkane wówczas przez pogańskich Słowian. Na jego zamówienie powstał jak byśmy go dziś nazwali raport wywiadowczy opatrzony łacińskim tytułem „NOTA DESCRIPTIO CIVITATUM ET REGIONUM AD SEPTENTRIONALEM PLAGAM DANUBII” czyli Opis grodów i ziem leżących po północnej stronie Dunaju.

Raport ten zawiera informacje o ludach i plemionach zwłaszcza plemionach zachodniosłowiańskich, żyjących na wschód od Łaby i na północ od Dunaju, określając ilość grodów każdego z plemion. Jest to jeden z najstarszych zapisów źródłowych dających nam wiedzę na temat Słowian.

Wśród niezwykle jak na owe czasy szczegółowego spisu słowiańskich plemion pojawia się także notatka o lapidarnej treści „Opolini civitates XX”. Oznacza ona ni mniej ni więcej tylko to, że w pierwszej połowie IX wieku słowiańskie plemię Opolan posiadało 20 grodów.

Mówiąc gród mamy tu na myśli miejsce umocnione solidnymi obronnymi wałami, często wysokimi na kilkanaście metrów, zwykle otoczonymi fosą i posiadające uzbrojoną załogę.

Gród stanowił z jednej strony ośrodek władzy administracyjnej, ale pełnił też funkcję schronienia dla okolicznej ludności. Ludność ta na co dzień zobowiązana była do utrzymywania zbrojnej załogi grodu i wykonywania prac remontowych przy umocnieniach, za to w wypadku wrogiego najazdu znajdowała bezpieczeństwo za wałami.

Licząca kilkadziesiąt pozycji lista słowiańskich plemion wraz z liczbą grodów była dla Bawarczyków ważnym dokumentem o strategicznym znaczeniu. Bowiem liczba grodów mówiła wiele o militarnej sile danego plemienia.

Opolanie do ostatnich nie należeli, bo np. Ślężanie mieli grodów tylko 15, a zasiedlający górny bieg Odry Gołęszyce tylko pięć. Za to wielkopolscy Goplanie posiadali aż 400 grodów.

Wspomniane dane wywiadowcze na kilka wieków stały się ważnym źródłem informacji podczas planowania kolejnych wypraw na ziemie Słowian.