Emil Michał Schramek urodził się 29 września 1887 w Tworkowie koło Raciborza. Po ukończeniu studiów teologicznych we Wrocławiu 22 czerwca 1911 r. z rąk kardynała Georga Koppa przyjął święcenia kapłańskie. W tym okresie zapoznał się z pracami księdza Norberta Bończyka, a podczas pracy w parafii w Tychach, pod opieką tamtejszego proboszcza Jana Kapicy dojrzała jego polska świadomość narodowa.

W tym czasie pod kierunkiem wrocławskiego naukowca Josepha Jungnitza napisał pracę doktorską pt. „Kolegiata Świętego Krzyża w Opolu”, którą wydano drukiem w roku 1916.

W roku 1917 wraz z księdzem Kapicą byli jednymi z założycieli Towarzystwa Oświaty imienia świętego Jacka. Które za cel postawiło sobie propagowanie wiedzy o polskości Śląska poprzez: wydawanie czasopism i książek, organizację odczytów i wykładów, zakładanie czytelni i bibliotek, propagowanie polskiego śpiewu, utworzenie na Śląsku polskiego muzeum oraz wydawanie własnego czasopisma.

Właśnie w czasopismo zatytułowane „Głos znad Odry” szczególnie zaangażował się ksiądz Szramek. W swoich artykułach bronił prawa Górnoślązaków do używania języka polskiego.

W roku 1922 po utworzeniu Administracji Apostolskiej dla Śląska Górnego został mianowany kanclerzem jej kurii. W 1926 r. dekretem papieża Piusa XI został proboszczem parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach.

A od roku 1927 kierował organizacją budowy katowickiej katedry. Pełnił także liczne funkcje w katowickiej kurii diecezjalnej.

Był jednym z pierwszych śląskich badaczy głoszących potrzebę dialogu pomiędzy polskimi i niemieckimi historykami. Pełnił liczne funkcje publiczne: w 1927 roku wybrano go prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku, jednocześnie redagował roczniki tej organizacji. To m.in. z jego inicjatywy założono w Katowicach Bibliotekę Śląską.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej Emil Szramek napisał testament, w którym rozdał wszystko co posiadał. We wrześniu 1939 r. zdecydował się nie opuszczać swojej parafii i już wkrótce stał się obiektem szykan Gestapo. 8 kwietnia 1940 roku został aresztowany i resztę życia spędził jako więzień obozów koncentracyjnych. Przebywał kolejno w Dachau, Gusen, Mauthausen i ponownie w Dachau.

13 stycznia 1942 r. w ramach doświadczeń naukowych zamordowano go strumieniami lodowatej wody. W roku 1999 papież Jan Paweł II beatyfikował Emila Szramka jako jednego ze 108 polskich męczenników II wojny światowej.