Żołnierze Niezłomni - felietony Bolesława Bezega

2017-03-03, 08:00

Zdobywca Byczyny

kamienie

Na zakończenie naszego cyklu o niezłomnych żołnierzach antykomunistycznej partyzantki człowiek niemal całkowicie zapomniany podobnie jak i jego najgłośniejsza akcja. Rzecz o Rudym, ale nie tym z „Kamieni na szaniec”.

Tak się dziwnie złożyło, że zarówno „Rudy” z „Kamieni na szaniec”, jak i ten nasz dzisiejszy śląski „Rudy” żyli intensywnie i obaj zginęli w wieku 22 lat. Nasz śląski „Rudy” urodził się w 1924 roku w Czeladzi jako Stanisław Panek. Powołany do wojska został w początkach roku 1945 gdy front a z nim polska armia ze wschodu dotarły na Górny Śląsk. Po kilku miesiącach Stanisław Panek zniechęcony do wszechwładzy sowietów zdezerterował z tzw. Ludowego Wojska Polskiego i ukrywał się w Kluczborku, do jesieni 1945 roku, kiedy to zetknął się z żołnierzami partyzanckiego oddziału dowodzonego przez Franciszka Olszówkę, pseudonim „Otto”.

więcej »

2017-03-02, 08:00

Pochowany na Wrocławskiej

Hieronim Bednarski [źródło https://d-pt.ppstatic.pl/k/r/1/89/22/55cea72dd73fc_o.jpg?1444043506]

Wydawało by się, że krwawe rozprawy z antykomunistycznym podziemiem przeszły do historii wraz z nastaniem odwilży roku 1956. Tymczasem jeszcze przez wiele lat na polskich patriotach wykonywano wyroki śmierci.

29 marca 1963 r. w opolskim więzieniu przy ul. Sądowej został stracony metodą katyńską żołnierz WiN Hieronim Bednarski ur. w 1921 r. na Rzeszowszczyźnie. Pseudonim "Nawrócony" zawdzięczał swojej konspiracyjnej drodze z Gwardii Ludowej, przez Bataliony Chłopskie do AK.

więcej »

2017-03-01, 08:00

Konspiracyjne Wojsko Polskie

Żołnierze 5 Wileńskiej Brygady AK [źródło https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBo%C5%82nierze_wykl%C4%99ci]

Powstałe pod koniec lata 1945 roku na gruzach partyzantki poakowskiej Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość było największą organizacją zbrojnego oporu przeciwko komunistom, ale nie jedyną. Wśród kilkunastu takich organizacji jedną z większych było także Konspiracyjne Wojsko Polskie.

Konspiracyjne Wojsko Polskie powstało już w kwietniu 1945 r. na terenie województwa łódzkiego, ale wkrótce rozszerzyło swoją działalność także na województwa śląskie, poznańskie i kieleckie oraz częściowo na dzisiejsze opolskie. Głównodowodzącym KWP był kpt. Stanisław Sojczyński pseudonim „Warszyc”, który za główny cel organizacji uznał ochronę polskiej ludności przed samowolami sowieckich okupantów. Ponadto likwidowano najbardziej aktywnych urzędników komunistycznej władzy i dokonywano niezbędnych dla funkcjonowania organizacji rekwizycji.

więcej »

2017-02-28, 13:30

Franciszek Olszówka „Otto”

Franciszek Olszówka „Otto” [źródło https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Franciszek_Olszowka_vel_Otto.jpg]

Jednym z najbardziej znanych na pograniczu śląsko-wielkopolskim dowódców antykomunistycznej partyzantki był polski dezerter z Wehrmachtu o pseudonimie „Otto”.

Franciszek Olszówka urodził się w 1923 roku w Wielkopolsce. Gdy miał 16 lat ze względu na złą sytuację rodziców zamieszkał z wujkiem niedaleko Kępna. Schwytany przez Niemców na kłusownictwie, został zmuszony do podpisania Volkslisty i wcielony do Wehrmachtu. Służbę przygotowawczą odbywał w Brzegu. Tam dowiedziawszy się, że jego wuj za kontakty z polskim podziemiem został skazany na śmierć, zdezerterował i dołączył do kilkuosobowego oddziału AK o kryptonimie „Koniczynka” operującego w okolicach Rychtala. Wtedy też przyjął pseudonim „Otto”.

więcej »

2017-02-27, 08:00

Kurier II Korpusu

Edward Cieśla [Źródło: http://poszukiwania.ipn.gov.pl/sz1/odnalezieni/13366,Edward-Ciesla.html]

9 sierpnia 1952 roku o 3 nad ranem w więzieniu przy ul. Sądowej w Opolu wykonano wyrok na Edwardzie Cieśli pseudonim Zabawa. Odnalezienie jego grobu zajęło rodzinie 54 lata.

Edward Cieśla wstąpił do Armii Krajowej w 1942 roku. Początkowo nosił meldunki, ale wkrótce trafił do elitarnego oddziału Kedywu. W 1943 roku zdał konspiracyjną maturę, a wkrótce ukończył także konspiracyjną podchorążówkę. W styczniu 1945 r. wstąpił do działającego na Rzeszowszczyźnie oddziału legendarnego „Draży” w ramach zgrupowania „Warta”. Walczyli zarówno z NKWD, Korpusem Bezpieczeństwa Wewnętrznego jak i z partyzantką Ukraińskiej Powstańczej Armii.

więcej »

2017-02-24, 08:00

Łączniczka Orlika

Regina Mac łączniczka „Orlika” i powojennego WiN [fot. AS]

Dziś kilka słów o osobie, która jeszcze żyje wśród nas i ciągle znajduje siły by zadbać o pamięć o ludziach ze swojego środowiska, spotyka się z młodzieżą by opowiadać o Żołnierzach Niezłomnych a pewnego razu spotkaliśmy ją gdy własnoręcznie usuwała rośliny zarastające podstawę pomnika żołnierzy Wyklętych w Opolu. Mowa tu o pani Reginie Mac.

Pani Regina Mac pseudonim Rysia urodziła się w Rykach na Mazowszu. Jako młodociana harcerka działała w konspiracyjnej służbie kobiet. Jej brat Stanisław pseudonim Sosna był żołnierzem oddziału AK dowodzonego przez majora Orlika. Rysia dostarczała bratu i jego kolegom żywność, bieliznę i korespondencję. Gdy skończyła 16 lat - we wrześniu 1945 r. została zaprzysiężona jako łączniczka w na nowo zawiązanym (tym razem jako oddział Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość) oddziale Orlika. Pół roku później została aresztowana przez UB.

więcej »

2017-02-23, 08:00

Grupa Olimpia

Krzyż zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" [fot. Lowdown, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=33377676]

Wczoraj opowiadałem o działającej w Koźlu grupie WiN założonej już po przyjeździe na tzw. Ziemie Odzyskane. Dziś kilka słów o oddziale, który niemal w całości przybył z terenów odebranej Polsce po II wojnie światowej.

Licząca ponad 30 osób grupa bojowa Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość o kryptonimie „Olimpia” działała w Gościęcinie. Przesiedleni tu mieszkańcy Biłki Szlacheckiej pod Lwowem, przywieźli na Śląsk broń z czasów działalności w lwowskiej AK.

więcej »

2017-02-22, 09:00

WiN w Koźlu

Franciszek Jaworski [Źródło: https://dobroni.pl/rekonstrukcja-zdjecia/170206]

Dość dużo informacji zachowało się po dwóch opolskich oddziałach Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość działających w powiecie Kozielskim.

W mieście Koźle dość długo działała kilkunastoosobowa grupa WiN dowodzona przez Franciszka Jaworskiego ps. Waligóra, który podczas wojny kierował oddziałem Armii Krajowej i dowodził samoobroną w Budzanowie w powiecie trembowelskim. Została ona zlikwidowana w połowie 1948 r.

więcej »

2017-02-21, 10:27

Okręg Eksterytorialny

Marian Niżankowski [archiwum IPN]

Wśród licznych organizacji konspiracyjnych powstających po rozwiązaniu Armii Krajowej największą było Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość.

Polskie antykomunistyczne podziemie pojawiło się na Śląsku Opolskim już z chwilą przybycia pierwszych repatriantów. Wśród nich było wielu byłych członków Armii Krajowej na dawnych wschodnich terenach Rzeczypospolitej. Znamy kilka przykładów konspiracyjnych struktur przeniesionych z Kresów na Opolszczyznę. Jedną z takich organizacji była grupa kapitana Niżankowskiego.

więcej »

2017-02-20, 11:03

Generał Leopold Okulicki pseudonim Niedźwiadek

Gen. Leopold Okulicki pseud. Niedźwiadek w 1944 roku [fot. wikipedia]

Gdy w styczniu 1945 roku ruszyła wielka sowiecka operacja wiślańsko-odrzańska, wiadomo było, że dni III Rzeszy są policzone. Dla polskich patriotów coraz bardziej było jasne, że komuniści władzę w Polsce objęli na dłuższy czas.

W obliczu błyskawicznych sukcesów sowieckich we wspomnianej operacji wiślańsko-odrzańskiej, dowódca Armii Krajowej generał Leopold Okulicki pseudonim Niedźwiadek wydał rozkaz rozwiązania Armii Krajowej. Napisał w nim m.in.: „Walki z sowietami nie chcemy prowadzić, ale nigdy nie zgodzimy się na inne życie, jak tylko w całkowicie suwerennym, niepodległym i sprawiedliwie urządzonym społecznie Państwie Polskim. Obecne zwycięstwo sowieckie nie kończy wojny. Nie wolno nam ani na chwilę tracić wiary, że wojna ta skończyć się może jedynie zwycięstwem słusznej Sprawy, triumfem dobra nad złem, wolności nad niewolnictwem".

więcej »