Radio Opole » Historyczna Jesień - Stan wojenny - artykuły
2011-12-05, 11:37 Autor: Radio Opole

Beznadzieja i śmiech - odc.15.

Stan wojenny był szokiem dla Polaków. Dotknął wszystkich bez wyjątku.

Sytuacja materialna społeczeństwa pogorszyła się, a wprowadzony dekretami reżim i militaryzacja życia zmieniły Polakom codzienność.

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. wyłączono telefony w ramach operacji "Azalia" - co utrudniało kontakt z bliskimi. Gdy w styczniu 1982 r. przywrócono połączenia telefoniczne, rozmowy międzymiastowe podlegały kontroli. Cenzurą objęte były również listy i przesyłki pocztowe. Początkowo osoby prywatne nie miały prawa wysyłania paczek, a później należało przynosić je do urzędu pocztowego otwarte, tak aby odpowiedni pracownik sprawdził ich zawartość.

W godzinach od 22 do 6 rano obowiązywała "godzina milicyjna", a wszechobecne patrole wojskowe i milicyjne miały prawo wylegitymować każdego przechodnia. Dorośli mieli obowiązek posiadania dowodu osobistego, młodzież - legitymacji szkolnej. Brak dokumentów groził aresztem lub karą pieniężną.
Legendarne dla wielu jest dziś wspomnienie sklepowych półek, na których królował ocet.

Kartki na cukier funkcjonowały już od 1976 r., przed stanem wojennym wprowadzono także reglamentację na mięso, mąkę, ryż, masło i tłuszcze, mleko dla niemowląt, czekoladę, cukierki, proszek do prania, papierosy i alkohol, a nawet na pieluchy dla niemowląt. Po kilku miesiącach rządów WRON wprowadziła kartki na benzynę i zeszyty, a w sezonie zimowym 1982-83 weszły do użytku kupony na obuwie. Problem długich kolejek starano się rozwiązać poprzez przypisywanie klientów do wybranych przez siebie placówek handlowych. Na deficytowe towary, jak pralki, lodówki, telewizory itp. tworzono "listy społeczne" – nie stało się w kolejce dzień i noc, ale pełniono na zmianę dyżury, meldując się rano pod upatrzonym sklepem, aby potwierdzić gotowość zakupu.

Samochody osobowe można było zatankować tylko trzy razy w miesiącu i nigdy więcej niż 10 litrów paliwa - co sprawdzano w pokwitowaniach OC.

Ten szok należało oswoić, znaleźć groteskowość w trudnej rzeczywistości, ośmieszyć i wydrwić głupotę władzy i ustrój. Ludzie chcieli się śmiać mimo strachu. Wojskową Radą Ocalenia Narodowego, w skrócie WRON rozszyfrowano jako: Wojtek Rosjanom Oddał Naród, ale z zastrzeżeniem, że niebawem aktualne będzie odczytanie odwrotne – Naród Rosjanom Odda Wojtka. Na murach pojawiły się napisy „Wrona skona”. O Jaruzelskim mówiło się, że to generał wroni, a nie broni, a że wywodził się z rodziny ziemiańskiej herbu ślepowron i sam chodził w ciemnych okularach – skojarzenia nasuwały się same. O nikim nie wymyślono tylu kawałów politycznych, co o tym, który nie zdejmował ciemnych okularów, bo zajmował się spawaniem Polski do ZSRR. O wronich związkach mówiono, że są niezależne, bo nikomu na nich nie zależy, a samorządne, bo rząd sam je stworzył.

Kawały opisywały tragiczną sytuację gospodarczą, ludzie śmiali się z beznadziejnej rzeczywistości, w której się znaleźli, bo jak nie wyśmiać przydziału jednego mydła na obywatela na dwa miesiące? Powstało mnóstwo dowcipów o milicjantach i zomowcach, które przetrwały do dziś, choć z czasem w części z nich bohaterów w mundurach zastąpiono blondynkami.

Posłuchaj:

Historyczna Jesień - Stan wojenny - artykuły

2011-11-30, godz. 11:10 Janusz Sanocki - odc.14. Ostatnio jest bardziej kojarzony z wychwalaniem reżimu prezydenta Białorusi Aleksandra Łukaszenki. » więcej 2011-11-30, godz. 11:09 KIHAM – harcerska „Solidarność” - odc.13. - Stan wojenny zastał mnie w Krakowie, byłam tam na spotkaniu instruktorów - opowiada była Maria Furmanek, komendantka opolskich harcerzy. » więcej 2011-11-29, godz. 15:50 Bogusław Bardon - odc.12. Już od początku grudnia 1981 r. Bogusław Bardon ukrywał się w kilku mieszkaniach. » więcej 2011-11-28, godz. 16:04 TSA – jedyny koncert 13 grudnia - odc.11. Po tym, jak Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego wprowadziła stan wojenny, całe życie artystyczne i rozrywkowe w kraju zamarło na kilka długich zimowych tyg… » więcej 2011-11-25, godz. 15:09 Stanisław Jałowiecki: pięć miesięcy konspiry - odc.10. Stanisław Jałowiecki, przewodniczący zarządu regionu opolskiej Solidarności 12 grudnia 1981 r. wracał do Opola z Gdańska, gdzie zakończył się zjazd Komisji… » więcej 2011-11-25, godz. 15:07 Internowanie kobiet - odc.9. 30 lat po stanie wojennym Lucyna Kusyk, wtedy nosząca nazwisko Żurek, nie nosi w sobie żalu. » więcej 2011-11-24, godz. 13:01 431 dni więzienia za ulotkę - odc.8. Kazimierza Markowskiego zatrzymano 14 grudnia 1981 r., czyli dzień po wprowadzeniu stanu wojennego. » więcej 2011-11-24, godz. 12:56 Represje na opolskich uczelniach - odc.7. W momencie ogłoszenia stanu wojennego władze komunistyczne zawiesiły działalność Niezależnego Zrzeszenia Studentów. » więcej 2011-11-21, godz. 15:24 Wiesław Ukleja: spacer z ogonem - odc.6. 12 grudnia 1981 r. Wiesław Ukleja był w Katowicach na zjeździe KPN. » więcej
123
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »