Pod koniec stycznia prezydent zadeklarował, że będzie kierował do TK - w trybie kontroli następczej - wszystkie ustawy, które Sejm przyjmie bez udziału polityków PiS: Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, którzy pod koniec zeszłego roku zostali skazani prawomocnym wyrokiem, a marszałek Sejmu Szymon Hołownia wydał postanowienia o wygaszeniu ich mandatów poselskich.

Trybunał w środę rozpatrzył wniosek dotyczący przepisów o NCBR. To pierwszy z serii prezydenckich wniosków kwestionujących ustawy przyjęte przez Sejm po wygaszeniu mandatów poselskich Kamińskiego i Wąsika.

Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu wniosku prezydenta Andrzeja Dudy, orzekł, że "nowelizacja przepisów o NCBR z 26 stycznia br. jest niekonstytucyjna". "Do głosowania nie dopuszczono dwóch posłów - Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika" - uzasadniono orzeczenie.

Krzemiński, który jest także redaktorem naczelnym portalu Konstytucyjny.pl ocenił w rozmowie z PAP, że "nie ma pewności co do tego, czy w ogóle mamy do czynienia z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, ponieważ skład orzekający został wyznaczony przez osobę, która nie jest już formalnie prezesem Trybunału Konstytucyjnego". Jak dodał, "po drugie zasiadała w składzie Krystyna Pawłowicz, która w momencie wyboru nie spełniała ustalonych przesłanek do wyboru na sędziego, ponieważ przekroczyła limit wiekowy, żeby sprawować ten urząd".

W ocenie konstytucjonalisty, "nagromadzenie nieprawidłowości w funkcjonowaniu tego organu każe poddać w wątpliwość, czy to w ogóle jest ten organ, o którym mówi konstytucja". Jak wyjaśnił, "można zasadnie wątpić, czy w ogóle jest to orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, a w związku z tym, jeżeli nie jest to orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, to ono niczego nie zmieni w sferze prawnej, zwłaszcza, jeśli nie zostanie opublikowane w Dzienniku Ustaw".

TK orzekł, że "niekonstytucyjność kontrolowanej ustawy nie jest jednak spowodowana tym, że została uchwalona przez Sejm bez udziału wszystkich 460 posłów, lecz tym, że dwóch posłów na skutek arbitralnych czynności marszałka Sejmu, niemających unormowania w obowiązującym w RP porządku prawnym, nie zostało dopuszczonych do procedowania, zwłaszcza do udziału w głosowaniu sejmowym poprzez dezaktywację kart i niewpuszczanie do budynku Sejmu" - powiedział w uzasadnieniu orzeczenia sędzia Bogdan Święczkowski.

Krzemiński, odnosząc się do tego zauważył, że "Trybunał Konstytucyjny nie może kontrolować wyroków sądów karnych". Jak stwierdził, "TK tak jak każdy inny organ władzy publicznej, jest związany prawomocnym wyrokiem karnym". Jak wyjaśnił, "Trybunał nie może czynić innych ustaleń niż to, co zrobił sąd karny, nie może uznać, że ktoś nie został skazany i w związku z tym nie wygasł jego mandat".

Krzemiński zwrócił także uwagę, że "zachowanie prezydenta wskazuje na to, że głowa państwa zdaje się nie wiedzieć, jakie znaczenie prawne ma jej podpis". "Skoro prezydent ustawę podpisał, to tym samym uznał, że została prawidłowo uchwalona. W przeciwnym wypadku powinien był swe wątpliwości podnieść przed podpisaniem ustawy. W tej sytuacji, kwestionowanie trybu przyjęcia ustawy przez prezydenta, w sytuacji, gdy ten sam prezydent ją podpisał, jest zupełnie nielogiczne" - ocenił.

Dr Maciej Pach z Katedry Prawa Konstytucyjnego UJ w podręczniku "Polskie Prawo Konstytucyjne" pod red. Piotra Tulei, napisał, że " po 19 grudnia 2016 roku nastąpiła zmiana pozycji ustrojowej Trybunału Konstytucyjnego". Jego zdaniem, "z niezależnego organu władzy sądowniczej, odpowiedzialnego przede wszystkim za kontrolę hierarchicznej zgodności norm, na czele ze zgodnością z Konstytucją RP, stał się on organem wspierającym piastunów władzy ustawodawczej i wykonawczej".

W ocenie Pacha, obecnie TK, kierowany nadal przez J. Przyłębską, nie wspiera już władzy ustawodawczej i wykonawczej, jak miało to miejsce za PiS, kiedy władzę tę sprawowali przedstawiciele PiS. Teraz, jak napisał, TK "wspiera opozycję tworzoną przez PiS". Pach ocenił, że "po 19 grudnia 2016 r. TK w Polsce stał się organem quasi-partyjnym. Nie ma to nic wspólnego z jego konstytucyjną charakterystyką i jest przejawem jego najgłębszego upadku".

"Uchwalona 26 stycznia br. nowelizacja ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce zakłada m.in. przywrócenie sprawowania nadzoru nad NCBR przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki zamiast nadzoru ministra funduszy i polityki regionalnej. (PAP)

Autor: Olga Łozińska

oloz/ godl/ mhr/