Chodzi o dwa projekty. Pierwszy z nich to projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Drugi z nich to projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia.

Oba projekty opublikowano we wtorek na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji.

W rozporządzeniach w sprawie podstawy programowej, nazywanych potocznie podstawą programową, opisane jest co uczeń powinien umieć z danego przedmiotu po danym etapie edukacyjnym. Programy nauczania i podręczniki muszą być z nią zgodne. Nauczyciel ma obowiązek realizacji z uczniami wszystkich treści zawartych w podstawie.

Jak czytamy w uzasadnieniu projektów zaproponowane zmiany mają na celu zapewnić nauczycielom i uczniom więcej czasu na spokojniejszą i bardziej dogłębną realizację zagadnień określonych w podstawie programowej. Stąd - jak podano - treści nauczania z poszczególnych przedmiotów zostaną ograniczone o około 20 proc.

Wyjaśniono, że m.in. usunięto treści nauczania, które są niemożliwe lub bardzo trudne do zrealizowania w praktyce szkolnej, a także ograniczono wymagania związane z wiedzą teoretyczną lub encyklopedyczną na korzyść rozwijania umiejętności.

"Zmniejszono ilość materiału przeznaczoną do opanowania przez ucznia, co powinno przełożyć się na większą motywację do uczenia się, rozwijanie zdolności i zainteresowań oraz kształtowanie właściwych przekonań i postaw" - czytamy.

Projektowane zmiany dotyczą 18 przedmiotów w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Nie obejmują zmian w klasie I-III szkoły podstawowej. Tam będzie nadal obowiązywać dotychczasowa podstawa programowa.

Jeśli chodzi klasy IV-VIII szkoły podstawowej projektowane uszczuplenie podstawy programowej ma dotyczyć przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, język łaciński, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny – kaszubski, historia, wiedza o społeczeństwie, matematyka, biologia, geografia, chemia, fizyka, informatyka. Natomiast bez zmian pozostanie podstawa z przedmiotów: przyroda, technika, muzyka, plastyka, edukacja dla bezpieczeństwa, wychowanie fizyczne, wychowanie do życia w rodzinie, etyka.

W liceach ogólnokształcących i technikach uszczuplenie podstawy programowej ma dotyczyć przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, język łaciński, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny – kaszubski, historia, wiedza o społeczeństwie, historia i teraźniejszość, matematyka, biologia, geografia, chemia, fizyka, informatyka, filozofia, język łaciński i kultura antyczna, historia muzyki, historia sztuki. Natomiast bez zmian pozostaje podstawa przedmiotów: muzyka, plastyka, biznes i zarządzanie, edukacja dla bezpieczeństwa, wychowanie fizyczne, wychowanie do życia w rodzinie, etyka.

W przypadku szkół branżowych I stopnia zaproponowano zmiany dotyczące przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny – kaszubski, historia, matematyka, biologia, geografia, chemia, fizyka, informatyka. Bez zmian pozostaje podstawa programowa przedmiotów: biznes i zarządzanie, edukacja dla bezpieczeństwa, wychowanie fizyczne, wychowanie do życia w rodzinie, etyka.

W szkołach branżowych II stopnia uszczuplenie podstawy ma dotyczyć przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny – kaszubski, matematyka, informatyka. Natomiast bez zmian pozostaje podstawa przedmiotów: wychowanie fizyczne, etyka.

W projektach nie zaproponowano zmian w przedmiotach zawodowych. Treści jakie powinien opanować uczeń technikum, szkoły branżowej I i II stopnia z tych przedmiotów określa bowiem rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego, które nie jest zmieniane.

W projektach skierowanych do konsultacji zaproponowano też rezygnację z odrębnej podstawy programowej z języka niemieckiego, jako języka mniejszości narodowej. Będzie miał wspólną podstawę z innymi językami mniejszości. To konsekwencja znowelizowania w lutym br. rozporządzenia dot. nauczania języków mniejszości, zgodnie z którym od nowego roku szkolnego język niemiecki będzie z powrotem traktowany tak samo jak pozostałe języki mniejszości, jeśli chodzi o liczbę godzin nauczania.

W projektach uwzględniono też zapowiedziane zmiany, jeśli chodzi o przedmiot historia i teraźniejszość. W konsultacjach jest obecnie projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, która ma na celu stopniową likwidację HiT poprzez wygaszanie nauczania tego przedmiotu w kolejnych latach szkolnych począwszy od roku szkolnego 2024/2025.

Jak podano w uzasadnieniu do projektów w sprawie podstawy programowej proponowane zmiany zostały przygotowane tak, by nie było konieczności wymiany podręczników. W roku szkolnym 2024/2025 i w latach kolejnych uczniowie będą mogli korzystać z dotychczasowych podręczników. Ministerstwo Edukacji Narodowej informuje, że wydawcy mają przekazać nauczycielom korzystającym z ich podręczników informacje o tym, które fragmenty dotychczas wydanych podręczników wykraczać będą poza zakres uszczuplonej podstawy programowej.

MEN przypomina także, że począwszy od roku szkolnego 2024/2025 nie będą już na egzaminie ósmoklasisty i na maturze obowiązywały wymagania egzaminacyjne wprowadzone w związku z pandemią COVID-19, tylko znów - tak jak wcześniej - obowiązywać będą wymagania podstawy programowej kształcenia ogólnego.

Projektowane rozporządzenia mają wejść w życie 1 września 2024 r., czyli z początkiem nowego roku szkolnego. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka

dsr/ agz/