Parzych podkreślił, że Filipiny mają tradycję emigracji zarobkowej, a Filipińczycy, którzy wyjeżdżają za granicę, mają co do zasady kwalifikacje zawodowe, znają angielski, są zdeterminowani, by pracować i łatwo się asymilują.

Podał też dane: w 2022 r. były 74 naruszenia legalności zatrudnienia przez Filipińczyków, dwa przypadki unieważnienia wiz i nie było żadnego naruszenia związanego z przeterminowanym pobytem.

Wyjaśnił, że - oceniając ryzyko migracyjne - konsul bierze pod uwagę, czy dany obcokrajowiec ma związki rodzinne, zawodowe, finansowe z krajem pochodzenia, które powodują, że ta osoba może wrócić do swojego kraju, istotne są też warunki pobytu w kraju, do którego obcokrajowiec przybywa.

Świadek podkreślił, że w przypadku inwestycji Polimery Police Grupy Azoty ocena ryzyka migracyjnego była „raczej na korzyść tych migrantów”. Dodał, że te osoby co do zasady były fachowcami i pracowały już wcześniej na rzecz generalnego wykonawcy inwestycji, Hyundai Engineering.

Ocenił, że wizy pracownicze czy studenckie powinny być rozpatrywane przez konsulów na miejscu, a nie - jak planowano - w Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi, gdyż to konsulowie znają specyfikę danego państwa.

Parzych poinformował, że konsulat RP w Manili weryfikował liczbę przypadków porzucenia pracy przez osoby, które miały pracować przy inwestycji Polimery Police. Jak podał, w okresie od sierpnia 2020 do marca 2022 r. placówka w Manili wydała 1144 wizy na cele zatrudnienia przy inwestycji Polimery Police. Przekazał, że we wrześniu 2021 r. konsulat informował departament konsularny MSZ o porzuceniu pracy przez 100 osób, natomiast w lipcu 2022 o porzuceniu pracy przez 160 osób. Jego zdaniem przyczyną mogło być niskie wynagrodzenie.

Wyjaśnił, że - mówiąc o przypadkach porzucenia pracy - ma na myśli osoby, które nie wykonywały swoich obowiązków, wynikających z zawartej umowy o pracę i nie wywiązywały się w związku z tym z zezwolenia na pracę, które otrzymali. "Wiem, że centrala MSZ przekazywała te informacje Grupie Azoty. Również Hyundai informował o porzuceniach pracy" - powiedział. Dodał, że nie wie, czy te porzucenia miały miejsce na terenie Polski. Informowała o nich Straż Graniczna i generalny wykonawca.

Świadek doprecyzował, że Hyundai świadczył usługi bezpośrednio na rzecz Grupy Azoty, natomiast istniał też cały łańcuszek podwykonawców. "Hyundai wyznaczył na Filipinach punkt kontaktowy, agencję pośrednictwa, która miała przygotowywać dokumenty i składać w konsulacie. Z czasem pojawiły się inne agencje pośrednictwa, o których otrzymywaliśmy sygnały, że świadczą usługi na rzecz podwykonawców, ale ponieważ nie znamy tych agencji pośrednictwa, nie jest to punkt kontaktowy, nie mogliśmy ich traktować w sposób priorytetowy" - powiedział Parzych.

Zapytany, czy którakolwiek z 1144 wiz dla osób, które miały pracować przy inwestycji Polimery Police, została wydana niezgodnie z procedurą, były konsul RP w Manili odparł, że nie miał żadnej informacji zwrotnej o unieważnionych wizach.

Przewodniczący komisji Michał Szczerba (KO) pokazał e-maila wicedyrektor departamentu konsularnego MSZ Beaty Brzywczy z 20 kwietnia 2023 r. o umożliwienie szybkiego złożenia wniosków wizowych konkretnym obcokrajowcom. Korespondencja była wysłana m.in. do placówek w Manili, Hongkongu, Stambule czy New Delhi. Według pokazanej wymiany maili, jeden z konsulów zapytał Brzywczy, czy osobą kontaktową w tej sprawie jest Edgar Kobos, na co odpowiedziała: "spodziewam się, że tak". "27 kwietnia ub.r. Kobos zostaje zatrzymany, kiedy dostaje 160 tys. zł łapówki" - stwierdził Szczerba.

W trakcie przesłuchania Parzycha doszło do kłótni pomiędzy szefem komisji a jednym z jej członków Zbigniewem Boguckim z PiS. Bogucki chciał, by Szczerba wyświetlił ponownie przedstawione chwile wcześniej maile do konsulów, na co Szczerba się nie zgodził.

Szczerba zarzucił Boguckiemu, że nie zapoznaje się z dokumentami, że ani razu nie był w kancelarii tajniej. „Jest pan po prostu leniem i dlatego pana pytania są niemerytoryczne” – mówił Szczerba.

Na te słowa Bogucki zapowiedział, że zgłosi szefa komisji do sejmowej komisji etyki, chyba że wycofa się z tych słów. Zarzucał też Szczerbie „żałosne” prowadzenie obrad komisji.

Później w rozmowie z dziennikarzami Bogucki przekonywał, że jest jednym z najaktywniejszych parlamentarzystów oraz że materiały dotyczące tego postępowania członkowie komisji otrzymali na płytach i nie ma konieczności pojawiać się w kancelarii tajnej.(PAP)

Autorzy: Karolina Mózgowiec, Rafał Białkowski

kmz/ rbk/ sdd/