„Mamy wrażenie, że wspólnie z innymi partnerami stworzyliśmy coś bardzo pięknego, wartościowego i imponującego, co z pewnością wzbogaci nie tylko życie kulturalne Wilna, Litwy, ale także regionu o nowe pomysły, nowy sposób doświadczania sztuki i kultury oraz doceniania, postrzegania dziedzictwa w nieco innym świetle” - mówi Gintaute Żemaityte, kierowniczka nowej placówki kulturalnej, Pałacu Sapiehów.

Okazały barokowy pałac został wybudowany pod koniec XVIII wieku na zamówienie hetmana wielkiego litewskiego Kazimierza Jana Sapiehy według projektu Giambattisty Fredianiego. Zdobienia i wystrój pałacu były dziełem rzeźbiarza Giovanniego Pietra Pertiego i malarza Michelangela Palloniego.

Pałac służył jako wiejska rezydencja i podobnie jak inne  europejskie rezydencji tamtych czasów był porównywany do Pałacu Wersalskiego, wystawnej rezydencji króla Francji Ludwika XIV pod Paryżem.

Do rodu Sapiehów pałac należał przez nieco ponad 100 lat. Następnie przeszedł w ręce carskiej armii rosyjskiej, która przekształciła go w szpital wojskowy i piękno pałacu zaczęło zanikać. Natomiast przebudowy budynku i czasy sowieckie doprowadziły go do ruiny.

Specjalne badania architektoniczne, chemiczne w celu przywrócenia wyjątkowego blasku fasadzie litewscy konserwatorzy rozpoczęli jeszcze w 1993 roku i trwają one w zasadzie jeszcze do dziś.

„Naszym celem było przede wszystkim przywrócenie pałacowi pierwotnej przestrzeni, zapewnienie, by miała ona taki sam układ, gdy pałac został zbudowany” – mówi Evaldas Purlys, autor badań architektonicznych i renowacji.

Ekspert stwierdza, że przepiękna dekoracja pałacu - freski, rzeźby - została całkowicie zniszczona po przebudowie w połowie XIX wieku. „Fakt, że zachowały się fragmenty dawnej świetności, jest darem niebios” – dodaje.

Prace nad odbudową pałacu trwały prawie pięć lat. Projekt renowacji został sfinansowany z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i kosztował prawie 12 mln euro.

W odnowionych przestrzeniach urządzono sale wystawowe, koncertową, przestrzenie edukacyjne, kawiarnię.

Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)

aki/ kar/