Radio Opole » Kraj i świat
2023-06-07, 16:10 Autor: PAP

Olsztyn/ Upamiętniono bohaterów antykomunistycznego podziemia

Na budynku Aresztu Śledczego w Olsztynie odsłonięto w środę tablicę poświęconą bohaterom podziemia niepodległościowego, których więził i represjonował w tym miejscu komunistyczny aparat terroru.

Upamiętnienie jest inicjatywą delegatury IPN i dyrekcji aresztu. Na tablicy umieszczono inskrypcję: "W hołdzie bohaterom polskiego podziemia antykomunistycznego przetrzymywanym i represjonowanym w tym gmachu przez komunistyczny aparat terroru".


Podczas środowej uroczystości naczelnik olsztyńskiego IPN dr hab. Karol Sacewicz podkreślał, jak ważne jest, by czcić pamięć o bohaterach. "Przypominamy o tym, że byli ludzie, którzy (...) nieśli idee wolnej, suwerennej, niepodległej Polski w tę czarną noc okupacji, wojny, a potem okupacji komunistycznej" - mówił.


"Nie może być zgody na schizofrenię, która pozwala składać ukłony żołnierzom podziemia antykomunistycznego i jednocześnie trwać w obronie sowieckich pomników, które znajdują się w przestrzeni publicznej" - dodał.


Dyrektor okręgowy Służby Więziennej płk Wojciech Szczudło mówił z kolei, że tablica jest wyrazem uznania wobec wszystkich, którzy "nie bali się upomnieć o wartości dla nas najważniejsze, czyli wolność i niepodległość naszej ojczyzny".


Po zajęciu Olsztyna przez Armię Czerwoną, w styczniu 1945 r. gmach obecnego aresztu śledczego został przejęty przez NKWD. Przetrzymywano tam osoby zatrzymane przez sowieckie służby, w tym przeznaczone do wywózki w głąb ZSRR. Pomimo uroczystego przekazania władzy 23 maja 1945 r. polskiej administracji, na terenie Okręgu Mazurskiego nadal przebywały sowieckie wojska. Jeszcze w sierpniu część budynku więziennego była użytkowana przez NKWD.


W gmachu od 1945 r. funkcjonowało Więzienie Karno-Śledcze podległe MBP. W 1955 r. w ramach reorganizacji struktur więziennictwa w jego miejsce powołano Centralne Więzienie w Olsztynie.


W olsztyńskim więzieniu dla więźniów politycznych przeznaczony był oddział IV. Osadzeni byli bici i poddawani innym represjom. Panowały tragiczne warunki bytowe.


Wśród członków antykomunistycznego podziemia, przetrzymywanych w olsztyńskim więzieniu, byli m.in. żołnierze WiN, którzy działali na terenie ówczesnego woj. olsztyńskiego, m.in. Czesław Hołub ps. Huczny, Żbik. Został on zatrzymany w grudniu 1946 r. przez UB. Po brutalnym śledztwie został skazany w 1947 r. na karę śmierci, na mocy ustawy o amnestii wyrok złagodzono do 15 lat więzienia.


W więzieniu przetrzymywano również żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady AK. Jednym z nich był ppor. Jerzy Lejkowski ps. Szpagat, zatrzymany przez UB w 1946 r. i torturowany w trakcie bestialskiego śledztwa. W 1947 r. był on sądzony w procesie 16 członków i współpracowników oddziału mjr. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki". Został skazany na karę śmierci, którą na mocy ustawy o amnestii złagodzono do 15 lat więzienia.


W Olsztynie więziono również młodzież należącą do Harcerskiej Organizacji Podziemnej "Iskra" utworzonej w 1949 r. Organizacja miała charakter antykomunistyczny, była rozpracowywana przez UB. Pierwsze aresztowania harcerzy nastąpiły w 1950 r., łącznie zatrzymano 95 osób. Osądzono 29 rzeczywistych i domniemanych członków HO. Zarzucono im przynależność do "nielegalnej i kontrrewolucyjnej organizacji", która miała na celu „przemocą zmienić ustrój Państwa Polskiego". Twórcę organizacji Wiesława Kazberuka ps. Wacław, Grot skazano na 12 lat więzienia.


Budynek Aresztu Śledczego jest zlokalizowany przy al. Piłsudskiego, w ścisłym centrum miasta. Zbudowano go z czerwonej cegły, w stylu pruskich gmachów publicznych z przełomu XIX i XX wieku. (PAP)


autor: Marcin Boguszewski


mbo/ dki/


Kraj i świat

2024-06-16, godz. 12:10 Szwajcaria/ Szef MSZ: Ukraina będzie musiała zaangażować się w dialog z Rosją, ale nie w języku ultimatum Deklaracja szczytu pokojowego, odbywającego się w Szwajcarii, uwzględnia wszystkie pryncypialne propozycje naszego państwa. Ukraina będzie musiała zaangażować… » więcej 2024-06-16, godz. 11:50 ME w kajakarstwie - srebrny medal Głazunowa i Śliwińskiego w C2 500 m (krótka2) Kanadyjkarze Wiktor Głazunow i Arsen Śliwiński zdobyli w węgierskim Szegedzie srebrny medal mistrzostw Europy w olimpijskiej konkurencji C2 500 m. Polacy przegrali… » więcej 2024-06-16, godz. 11:30 ME 2024 - hamburska policja przewiduje utrudnienia w ruchu przed meczem Holandia - Polska Piłkarskie reprezentacje Holandii i Polski spotkają się w niedzielę w Hamburgu w pierwszym meczu grupy D mistrzostw Europy. Spodziewane są dziesiątki tysięcy… » więcej 2024-06-16, godz. 11:30 ME w kajakarstwie - srebrny medal Iskrzyckiej i Kołodziejczyk w K2 500 m (krótka) Kajakarki Justyna Iskrzycka i Katarzyna Kołodziejczyk zdobyły w węgierskim Szegedzie srebrny medal mistrzostw Europy w konkurencji dwójek na 500 m. Polki przegrały… » więcej 2024-06-16, godz. 11:20 Mazowieckie/ Z Narwi wyłowiono ciało 42-letniego mężczyzny Na wodach rzeki Narew w pobliżu Sikor (gmina Wieliszew) w sobotę wieczorem odnaleziono unoszące się ciało mężczyzny. Udało się ustalić tożsamość mężczyzny… » więcej 2024-06-16, godz. 11:10 Francja/ Le Pen: nie będziemy mieli trudności z utworzeniem rządu Nie będziemy mieli trudności z utworzeniem rządu w razie wygranej na wyborach - zapewniła liderka skrajnej prawicy we Francji Marine Le Pen w niedzielnym wywiadzie… » więcej 2024-06-16, godz. 11:10 Beskidy/ Prace przy kompleksie basenów w Węgierskiej Górce - na finiszu W gminie Węgierska Górka na Żywiecczyźnie dobiega końca budowa kompleksu basenów wraz z budynkiem, w którym znajdą się między innymi strefa wellness… » więcej 2024-06-16, godz. 11:00 ME 2024 - w poniedziałek mecz rywali Polaków W poniedziałek grę w piłkarskich mistrzostwach Europy rozpoczną rywale Polaków w grupie D, Francuzi i Austriacy (godz. 21.00 w Duesseldorfie). Ponadto odbędą… » więcej 2024-06-16, godz. 10:50 PŚ w wioślarstwie - trzecie miejsce kobiecej dwójki podwójnej wagi lekkiej Martyna Radosz i Katarzyna Wełna zajęły w Poznaniu trzecie miejsce w finale zawodów Pucharu Świata w wioślarstwie w konkurencji dwójek podwójnych wagi… » więcej 2024-06-16, godz. 10:50 Grecja/ Dyrektorka polskiej szkoły: zmienia się struktura greckiej Polonii Zmienia się struktura Polonii mieszkającej w Grecji, nasi uczniowie to dzieci urodzone już poza Polską, w rodzinach polskich i mieszanych - mówi PAP dyrektorka… » więcej
12131415161718
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »