Podczas czwartkowej konferencji prasowej w Warszawie ks. Gęsiak poinformował, że "Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski w sprawie występowania duchownych, członków instytutów życia konsekrowanego, stowarzyszeń życia apostolskiego oraz niektórych wiernych świeckich w mediach" zastąpił obowiązujące od 11 czerwca 2004 r. "Normy Konferencji Episkopatu Polski dotyczące występowania duchownych i osób zakonnych oraz przekazywania nauki chrześcijańskiej w audycjach radiowych i telewizyjnych".

Wyjaśnił, że uaktualnienie norm było konieczne z uwagi na ewolucję mediów w ostatnich latach, zwłaszcza ze względu na rozwój mediów społecznościowych.

Prorektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu i rzecznik prasowy archidiecezji wrocławskiej ks. dr hab. Rafał Kowalski wyjaśnił, że dokument ma uwrażliwić na to, co jest "odpowiedzialnością za słowo".

"Proszę się nie spodziewać, że ten dokument opisze prawnie każdą dziedzinę i każdą wypowiedź, bo tego się nie da zrobić (...). Zapisy tego dokumentu pozostają ogólne, jednak zwracają uwagę na pewne rzeczy, które powinny być dla duchownych oczywiste" - stwierdził.

Zaznaczył, że zgodnie z zapisami zawartymi w dekrecie, w imieniu konkretnej instytucji kościelnej może wypowiadać się tylko osoba uprawniona przez przełożonego. "Nie może być tak, że ktoś uzurpuje sobie prawo do wypowiadania się w imieniu instytucji kościelnej, nie mając upoważnienia" - zastrzegł.

Dodał, że duchowny, który chciałby podjąć stałą współpracę z redakcją prasową, rozgłośnią radiową, stacją telewizyjną lub portalem internetowym lub brać udział w różnego rodzaju programach, powinien uzyskać zgodę ordynariusza lub wyższego przełożonego.

"Chodzi nam przede wszystkim o wiedzę i kompetencje tego księdza (...). Zależy nam na tym, żeby ci, którzy do mediów pójdą i będą z dziennikarzami rozmawiać, byli do tego rzeczywiście przygotowani" - mówił.

Ks. Kowalski podkreślił, że osoby duchowne pojawiające się w mediach zawsze powinny występować w stroju duchownym, który jest określony przez ich przynależność diecezjalną lub zakonną. "Nie ma możliwości, żeby osoba duchowna wypowiadająca się w mediach występowała w stroju świeckim. Także osoby duchowne posiadające swoje konta w mediach społecznościowych powinny bardzo jasno określić, że to konto należy do osoby duchownej np. poprzez zdjęcie profilowe w stroju duchownym" - wyjaśnił.

Dodał, że w przypadku transmitowania mszy św. przez internet, po zakończeniu transmisji należy usunąć zapis z portalu, na którym transmisja była prowadzona.

"Transmisja ma na celu nie uczestnictwo w mszy św. za pośrednictwem mediów - bo nie da się za pośrednictwem mediów uczestniczyć w eucharystii - ale połączenie się osoby, która nie może być w tym momencie w kościele, ze wspólnotą wierzących (...). A łączyć się można tylko ze wspólnotą, która realnie istnieje. Po zakończeniu eucharystii ta wspólnota się rozchodzi, już jej nie ma. Bywały przypadki, kiedy msze św. pozostawały w internecie, co mogło powodować zamęt" - ocenił.

Jednocześnie zaznaczył, że w internecie można pozostawić zapis homilii, która może być później odtwarzana.

Ks. Kowalski wyjaśnił, że zapisy dekretu obowiązują także osoby świeckie, będące pracownikami instytucji kościelnych np. świeckich rzeczników prasowych.

W dekrecie czytamy, że "duchowni, osoby konsekrowane i członkowie stowarzyszeń życia apostolskiego zobowiązani są do wiernego przekazu nauki katolickiej zgodnej z doktryną głoszoną przez Urząd Nauczycielski Kościoła oraz respektowania wskazówek i decyzji Konferencji Episkopatu Polski".

"Duchowni, osoby konsekrowane i członkowie stowarzyszeń życia apostolskiego wypowiadający się w mediach powinni cechować się wiernością nauce Ewangelii, rzetelną wiedzą, odpowiednimi kompetencjami, roztropnością i odpowiedzialnością za wypowiedziane słowo, troską i umiłowaniem prawdy, szacunkiem wobec innych i szczerym poszukiwaniem wspólnego dobra, aby Kościół mógł skutecznie sprawować swoją funkcję" - napisali autorzy dokumentu.

Zaznaczyli, że "wypowiadając się w mediach, duchowni, osoby konsekrowane i członkowie stowarzyszeń życia apostolskiego powinni pamiętać, że są powołani do głoszenia nauki Chrystusa, a nie własnych opinii i poglądów, zwłaszcza takich, które mogą powodować zamęt, zgorszenie, wprowadzać podziały lub wywoływać negatywne emocje".

Zapisy dekretu mówią też, że w przypadku poważnego naruszenia powyższych przepisów ordynariusz lub wyższy przełożony danego duchownego, na którym "spoczywa odpowiedzialność czuwania nad tym, by wiara i obyczaje nie doznały uszczerbku", ma obowiązek "wydać stosowne polecenia, wprowadzić konieczne ograniczenia, a w uzasadnionych przypadkach wymierzyć przewidziane prawem sankcje, w tym sankcje karne".

Konsultacje nad dokumentem trwały półtora roku. Został on przyjęty z poprawkami Stolicy Apostolskiej 11 października 2022 r. podczas 393. zebrania plenarnego KEP w Kamieniu Śląskim. Po tym jak Stolica Apostolska udzieliła recognitio, został on ogłoszony 30 marca 2023 r. przez przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abp. Stanisława Gądeckiego.

Dekret wejdzie w życie 20 kwietnia 2023 r.(PAP)

Autor: Iwona Żurek

iżu/ mhr/