Zadeklarował też gotowość do współpracy w dziedzinie zaawansowanych technologii na rzecz obronności i bezpieczeństwa.

PAP: Jak pan ocenia obecny stan relacji polsko-izraelskich, zwłaszcza wobec zapowiedzianego wznowienia wycieczek młodzieży szkolnej do Polski?

Ambasador Jaakow Liwne: Relacje między Polską i Izraelem są bardzo ważne, mają bardzo głębokie korzenie, tak jak więzi między naszymi narodami. To historia tysiąca lat, na której dziś możemy budować dobre, solidne relacje

Myślę, że w Jerozolimie i w Warszawie jest świadomość, że musimy mieć jak najlepsze relacje, tak jak dzielimy wspólną historię, powinniśmy mieć wspólną przyszłość. Kwestia wycieczek młodzieży wymagała rozwiązania. Z powodu pewnych trudności, które narastały w ostatnich latach, w ubiegłym roku nie było wyjazdów. W ubiegłym tygodniu miała miejsce wizyta ministra spraw zagranicznych Izraela Eliego Cohena. W jej trakcie dokonaliśmy wielu postępów w relacjach z Polską, znaleźliśmy również rozwiązanie kwestii związanych z przyjazdami młodzieży.

PAP: Czy zostały rozwiązane oba problemy – dotyczący ochrony grup młodzieży i drugi związany z programem podróży studyjnych?

J.L.: Rzeczywiście były dwie kwestie. Jeśli chodzi o sprawy bezpieczeństwa, izraelskie grupy za granicą są na całym świecie narażone na bardzo poważne zagrożenia terrorystyczne. To nic nowego. Od dziesięcioleci w różnych częściach świata byliśmy świadkami ataków i prób ataków na izraelskie grupy. To nie jest problem specyficznie polski, z pewnością nie uważamy Polski za kraj bardziej niebezpieczny od innych, ale z powodu zagrożeń pochodzących z Bliskiego Wschodu – zwłaszcza ze strony organizacji terrorystycznych takich jak Hezbollah lub inni ekstremiści, np. wspierani przez reżim irański – musimy podejmować środki ostrożności. Dlatego każda izraelska delegacja udająca się za granicę otrzymuje ochronę.

Jeśli chodzi o treści, dla nas – i jak rozumiemy dla strony polskiej – ważne jest, by młodzi Izraelczycy, którzy tu przyjeżdżają, wiedzieli więcej o naszej wspólnej historii, o Polsce, i by mieli okazję spotykać się z rówieśnikami z Polski. W poprzednich latach odbyło się wiele takich spotkań, byliśmy z nich zadowoleni, uważamy, że są ważne i pomagają w zbliżaniu obywateli naszych krajów. Mam więc nadzieję, że tych spotkań będzie więcej, mam też nadzieję, że będzie więcej grup polskiej młodzieży podróżującej do Izraela. Wiemy, że po stronie polskiej nie brakuje do tego chęci ani gotowości. Z pewnością będziemy zachęcać, by więcej polskich grup przyjeżdżało do Izraela, poznawało młodych Izraelczyków, odwiedzało miejsca związane z naszą wspólną historią, naszą wspólną kulturą.

Niedawna wizyta ministra spraw zagranicznych Eliego Cohena i jego spotkanie z ministrem spraw zagranicznych Zbigniewem Rauem to bardzo ważny krok w pogłębianiu relacji między Izraelem a Polską. Z niecierpliwością czekamy na zbliżającą się wizytę w Polsce prezydenta Herzoga z okazji 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim. Jestem przekonany, że są to ważne wizyty, które przywrócą nasze stosunki na poziom, na którym powinny się znajdować.

PAP: Jak na stosunki polsko-izraelskie wpływa wojna w Ukrainie?

J.L.: Bardzo nas zmartwiły tragiczne wydarzenia w Ukrainie. Państwo Izrael i izraelskie społeczeństwo wspierają Ukrainę od pierwszego dnia wojny. Od roku 2014 powtarzamy, że popieramy terytorialną integralność Ukrainy. Nie zaakceptujemy aneksji części terytoriów Ukrainy.

Wspieraliśmy Ukrainę w rezolucjach i na forach międzynarodowych, mamy istotny udział w pomocy humanitarnej. Izrael, o ile mi wiadomo, jako jedyny otworzył i prowadzi szpital polowy na terytorium Ukrainy; w lutym, podczas wizyty ministra spraw zagranicznych Cohena w Kijowie omawiano kolejne obszary możliwej współpracy, tak więc będziemy kontynuowali wsparcie Ukrainy.

Udzielenie go w większości nie byłoby możliwe bez pomocy naszych polskich przyjaciół tutaj. Np. w szpitalu, o którym wspomniałem, ok. 100 osób personelu przejechało przez Polskę, witałem je w Krakowie przed ich wyjazdem do Ukrainy. To przykład pomocy, jakiej polski rząd udzielił nam i Ukrainie.

Będziemy kontynuowali to wsparcie. Wiem, że stanowisko Izraela jest przyjmowane z uznaniem w Polsce. Myślę, że te działania należy postrzegać jako część ogólnego przesłania na temat miejsca, gdzie Izrael zawsze siebie widział: jesteśmy częścią zachodniego świata, zachodniej cywilizacji, zachodnich wartości. Zawsze działaliśmy w tym kierunku.

PAP: Izrael jest znany ze ściśle przestrzeganej polityki niewysyłania śmiercionośnej broni Ukrainie. W ostatnim czasie pojawiły się informacje o finansowej rekompensacie dla państw które zbroją Ukrainę i akceptacji dla sprzedaży Ukrainie systemów antydronowych. Czy to oznacza zmianę stanowiska?

J.L: Jeśli chodzi o drony, z wielkim niepokojem obserwujemy ostatnie działania Iranu i dostawy bezzałogowców, które są wykorzystywane, by zabijać niewinnych Ukraińców. Od dawna mówiliśmy, że trzeba powstrzymać irańskie zagrożenie. Irański reżim wspiera najgorszych wrogów Izraela i Zachodu, teraz widzimy, co robi w Ukrainie.

Uważamy, że musimy wspólnie podejmować kroki przeciw Iranowi, żeby powstrzymać go od dalszego destabilizowania innych krajów. Jak mówiłem, będziemy kontynuowali wsparcie Ukrainy w różnych dziedzinach, niektóre z tych działań mogą być przedmiotem publicznej debaty, inne będą podejmowane w odmienny sposób.

PAP: Polska jest użytkownikiem izraelskiego uzbrojenia, pod koniec ubiegłego roku kupiła izraelskie symulatory F-16, produkuje licencyjne pociski Spike, izraelskie drony są proponowane polskiemu wojsku. We wtorek odbędzie się konferencja prezentująca izraelską ofertę w dziedzinie technologii stosowanych m. in. w walce elektronicznej. Czy wojna Rosji przeciw Ukrainie może się przełożyć na intensywniejszą współpracę sił zbrojnych i przemysłów zbrojeniowych?

J.L.: Z uwagi na sytuację, w jakiej Izrael znajduje się od początku swojego istnienia, musieliśmy znaleźć odpowiedzi na wiele wyzwań. Z czasem mogliśmy dzielić się wypracowanymi rozwiązaniami z naszymi przyjaciółmi. Współpracujemy z Polską i z przyjemnością będziemy kontynuować tę współpracę. Polska jest ważnym członkiem NATO, a Izrael od wielu lat blisko współpracuje z NATO, m.in. z USA, Wielką Brytanią, Niemcami, dzieląc się systemami obrony przeciwrakietowej; jesteśmy gotowi współpracować z innymi zaprzyjaźnionymi krajami, mamy wiele rozwiązań na zagrożenia bezpieczeństwa – fizyczne i cybernetyczne – jesteśmy także otwarci na wspólne szkolenia, nie widzę przeszkód dla bliskiej współpracy między Państwem Izrael i RP.

Staramy się kłaść nacisk na rozwiązania stawiające na zaawansowane technologie i efektywność, przy tym niezbyt drogie - systemy, które umożliwiają właściwą reakcję na zagrożenia bez rujnowania ekonomii.

Zapewne dlatego, że przez 75 lat niepodległości – a nawet dłużej - funkcjonujemy w środowisku, gdzie nie brakuje zagrożeń, byliśmy w stanie wypracować dobre rozwiązania, oparte niestety na bogatym doświadczeniu. Rozwiązania, które proponujemy, zostały sprawdzone w rzeczywistości. Jesteśmy gotowi dzielić się naszymi doświadczeniami i systemami z przyjaciółmi, a Polskę uważamy za przyjazny kraj, z którym możemy współpracować w sprawach bezpieczeństwa i dzielić się wiedzą, którą zgromadziliśmy.

Konferencja, o której pan wspomniał, jest organizowana w Warszawie przez Elbit, jedno z wiodących izraelskich przedsiębiorstw w branży bezpieczeństwa, i będzie okazją do prezentacji znaczących izraelskich firm, ich współpracy z rządem Izraela i spotkań z polskimi partnerami. Jesteśmy przekonani, że będzie to ważne dla obu stron.(PAP)

Rozmawiał Jakub Borowski

brw/ mok/