Radio Opole » Kraj i świat
2023-03-26, 18:00 Autor: PAP

W Warszawie uczczono 80 rocznicę akcji pod Arsenałem

Złożeniem wieńców na Grobie Nieznanego Żołnierza oraz przed pomnikiem w miejscu wydarzeń z 26 marca 1943 r. harcerze i kombatanci uczcili w niedzielę 80. rocznicę akcji pod Arsenałem. „Braterstwo, zdecydowało, że akcja pod Arsenałem miała miejsce wbrew wszystkiemu” – mówił harcmistrz Karol Siergiej.

Obchody rocznicy rozpoczęły się w południe na placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie przed Grobem Nieznanego Żołnierza. W uroczystościach wzięli udział m.in. harcerze Ogólnopolskiego Harcerskiego Rajdu Arsenał ZHP i Rajdu Meksyk ZHR. Oba rajdy harcerskie odbyły się po kilkuletniej przerwie spowodowanej pandemią koronawirusa. „W tym roku to wydarzenie jest zorganizowane pod hasłem +Jak leci?+. Skupia się na przedstawieniu historii Akcji i związanych z nią postaci w kontekście braterstwa, siostrzeństwa i postaw, które możemy wcielić w życie również dzisiaj” – poinformował Związek Harcerstwa Polskiego. Naczelniczka ZHP hm. Martyna Kowacka przemawiając przed Grobem Nieznanego Żołnierza wezwała harcerzy do patrzenia w przeszłość i czerpania z dorobku Szarych Szeregów idei dla przyszłości służby harcerskiej.


Przewodniczący ZHR hm. Karol Siergiej mówił, że akcja pod Arsenałem odbyła się pozornie „wbrew zdrowemu rozsądkowi”. „Można się było zastanawiać czy ma sens. Jednak to co łączyło harcerzy, czyli braterstwo, zdecydowało, że akcja pod Arsenałem miała miejsce wbrew wszystkiemu. Tamci harcerze uzyskali system wartości, który wyznawali, w rodzinie, szkole i harcerstwie. Dziś te wartości i braterstwo sprawiają, że jesteśmy tu razem. To te same wartości, które wówczas reprezentowali członkowie Szarych Szeregów” – podkreślił harcmistrz ZHR. Podziękował również wszystkim harcerzom za służbę w czasie epidemii oraz toczącej się od roku wojny na Ukrainie. Po przemówieniach złożono wieńce na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza i wpisano się do księgi pamiątkowej.


Po uroczystościach na placu Piłsudskiego harcerze w towarzystwie Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego przemaszerowali do katedry polowej Wojska Polskiego. Podczas okolicznościowej mszy modlono się za poległych w akcji oraz żyjących weteranów Armii Krajowej i Szarych Szeregów.


O 14.30 harcerze dotarli w miejsce wydarzeń sprzed 80 lat. Główne uroczystości odbyły się przed pomnikiem upamiętniającym wydarzenia z 1943 r. Harcerzom towarzyszyli weterani Szarych Szeregów z batalionów „Zośka i „Parasol” – płk Zbigniew Rylski „Brzoza”, mjr Jakub Nowakowski „Tomek” i mjr Leszek Żukowski „Antek”. Wartę honorową przy pomniku akcji pod Arsenałem pełnili żołnierze Jednostki Wojskowej Komandosów w Lublińcu, która kontynuuje tradycje batalionów Armii Krajowej „Parasol” i „Zośka”.


W liście do uczestników uroczystości przed Arsenałem Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych minister Jan Józef Kasprzyk podkreślił, że to miejsce jest nierozerwalnie związane z tradycjami polskiego patriotyzmu. Przypomniał, że harcerze Szarych Szeregów walczyli w miejscu naznaczonym wydarzeniami dwóch powstań – Kościuszkowskiego i Listopadowego – i tam „zdali swój egzamin z polskości”. „Janek Bytnar +Rudy+ zdawał najtrudniejszy egzamin w siedzibie Gestapo przy alei Szucha. Torturowany wytrzymał i nie wydał nikogo. Jego koledzy czekali pod Arsenałem, aby wyrwać go z rąk bezlitosnego wroga, bo przyjaciół nie zostawia się samych. Na tym polega wartość braterstwa i służby, że pewne sprawy podejmuje się z narażeniem życia” – napisał minister Kasprzyk. Dodał, że życzy harcerzom, aby „Arsenał pozostał dla nich zawsze drogowskazem”.


26 marca 1943 r. u zbiegu ulic Długiej i Bielańskiej w Warszawie, w akcji przeprowadzonej pod kryptonimem „Meksyk II”, członkowie Grup Szturmowych Szarych Szeregów, pod dowództwem Stanisława Broniewskiego „Orszy”, dokonali odbicia z rąk Gestapo Janka Bytnara „Rudego” i 20 innych więźniów.


Uwolniono 21 więźniów, wśród nich obok „Rudego” – Henryka Ostrowskiego „Heńka”. W starciu wzięło udział 28 członków Szarych Szeregów. Po stronie polskiej straty były następujące: jedna osoba aresztowana – Hubert Lenk „Hubert” (zakatowany następnie przez gestapo) oraz dwie ciężko ranne: „Alek” i „Buzdygan”. „Alek” i „Rudy” zmarli tego samego dnia – 30 marca 1943 r. 2 kwietnia w szpitalu zmarł również „Buzdygan”. 27 marca, w odwecie Niemcy rozstrzelali na dziedzińcu Pawiaka 140 Polaków i Żydów. Po stronie niemieckiej było czterech zabitych i dziewięciu rannych.


Akcja pod Arsenałem była jedną z najważniejszych i kluczowych dla polskiego morale akcji polskiego podziemia w okupowanej stolicy. „Sensacją Warszawy był dokonany wczoraj wieczorem, na krótko przed nadejściem godziny policyjnej, napad na transport więźniów z Pawiaka” – zapisał Ludwik Landau w „Kronice lat wojny i okupacji”. Przez wiele dni mieszkańcy plotkowali wyłącznie o wydarzeniach pod murami Arsenału. Już w lipcu bohaterowie akcji zostali upamiętnieni na kartach opublikowanej w nakładzie 2 tysięcy egzemplarzy w jednej z podziemnych oficyn wydawniczych powieści „Kamienie na szaniec. Opowiadanie o Wojtku i Czarnym”; jej autorem był Aleksander Kamiński, który podpisał się jako „Juliusz Górecki”.(PAP)


Autor: Michał Szukała


szuk/ pat/


Kraj i świat

2024-06-16, godz. 21:30 Kujawsko-pomorskie/ Po wypadku przywrócono ruch na dk 62 w Pikutkowie (aktl.) Przywrócony został normalny ruch na drodze krajowej nr 62 w Pikutkowie koło Włocławka (woj. kujawsko-pomorskie), gdzie zderzyły dwa auta osobowe i autobus… » więcej 2024-06-16, godz. 21:30 Gdańsk/ Zakończył się 44. Międzynarodowy Zjazd Hanzy Zakończył się 44. Międzynarodowy Zjazdy Hanzy w Gdańsku. W ciągu czterech dni przedstawiciele 87 zrzeszonych w Hanzie miast uczestniczyli w debatach, wymieniali… » więcej 2024-06-16, godz. 21:20 ME 2024 - Serbia - Anglia 0:1 (bramka) Grupa C: Serbia - Anglia 0:1 w 13. min. Bramki: 0:1 Jude Bellingham (13-głową). Sędzia: Daniele Orsato (Włochy).(PAP) mas/ km/ pp/ » więcej 2024-06-16, godz. 21:10 Warszawa/ Kilkadziesiąt interwencji strażaków po burzy, która przeszła nad miastem Strażacy interweniowali kilkadziesiąt razy w związku z burzą, która przeszła nad Warszawą. Ich interwencje dotyczyły przede wszystkim konarów czy gałęzi… » więcej 2024-06-16, godz. 21:10 Mityng w Sopocie - rekord życiowy Galant na 800 m, zwycięstwo Szymańskiego na 110 m ppł Martyna Galant czasem 2.01,45 wygrała bieg na 800 m, a Jakub Szymański był najlepszy w biegu na 110 m przez płotki podczas lekkoatletycznego Grand Prix Sopotu… » więcej 2024-06-16, godz. 21:00 Turniej WTA w Nottingham - Brytyjka Boulter obroniła tytuł Rozstawiona z numerem trzecim Brytyjka Katie Boulter obroniła tytuł zwyciężając po raz drugi z rzędu w turnieju tenisowego WTA 250 na trawiastych kortach… » więcej 2024-06-16, godz. 20:40 RPA/ Dwie partie opozycyjne żądają powtórzenia wyborów do parlamentu Dwie partie opozycyjne w RPA - Włócznia Narodu (MK) i Afrykański Ruch Przemian (ATM) - zwróciły się w niedzielę do Sądu Wyborczego o stwierdzenie, że… » więcej 2024-06-16, godz. 20:30 Ambasador Ukrainy w Polsce dziękuje Polsce za udział w szczycie pokojowym Ambasador Ukrainy w Polsce Wasyl Zwarycz podziękował na platformie X prezydentowi RP i całej polskiej delegacji za udział w szczycie pokojowym, który odbył… » więcej 2024-06-16, godz. 20:30 ME 2024 - Weghorst nie pierwszy raz sprawdził się w roli jokera Wout Weghorst w pierwszym kontakcie z piłką zdobył gola i zapewnił Holandii wygraną z Polską 2:1 w Euro 2024. Żaden rezerwowy 'Oranje' nie strzelił bramki… » więcej 2024-06-16, godz. 20:30 ME 2024 - Słowenia - Dania 1:1 (opis) Grupa C: Słowenia - Dania 1:1 (0:1). Bramki: 0:1 Christan Eriksen (17), 1:1 Erik Janza (77). Żółta kartka - Słowenia: Petar Stojanovic, Zan Celar. Dania:… » więcej
567891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »