Tak wynika z dwóch listów, które inicjatorzy, wśród których są byli przewodniczący Bundestagu Rita Suessmuth i Wolfgang Thierse, urbanista Florian Mausbach oraz berliński rabin i były dyrektor miejsca pamięci (Topografia terroru) Andreas Nachama, skierowali do minister ds. kultury Claudii Roth. W listach, którymi dysponuje FAZ, czytamy również, że prace przygotowawcze do budowy miejsca pamięci są poważnie opóźnione.

"Już w 2020 roku Bundestag opowiedział się za utworzeniem +miejsca pamięci i spotkań+ głosami wszystkich ugrupowań parlamentarnych z wyjątkiem AfD" - pisze FAZ. "Rok później grupa ekspertów pod przewodnictwem byłego ambasadora w Warszawie Rolfa Nikela przedstawiła koncepcję, zgodnie z którą centralnym elementem tego miejsca +powinien być pomnik. Miejsce to powinno przypominać, napominać i budzić. Powinno dawać możliwość pochylenia się przed wszystkimi ofiarami Rzeczypospolitej Polskiej w II wojnie światowej i poprzez okupację niemiecką w Polsce+".

Według koncepcji oprócz nowego pomnika ma powstać miejsce polsko-niemieckich spotkań i przekazywania wiedzy.

Inicjatorzy krytykują teraz, że coraz częściej mówi się o "Domu Polsko-Niemieckim", który chce pomieścić "praktycznie wszystko pod jednym dachem". W ten sposób, ich zdaniem, spycha się na dalszy plan "upadek cywilizacji spowodowany niemiecką polityką przemocy w Polsce, której celem była eksterminacja milionów ludzi, kultury i historii naszego sąsiedniego kraju". Claudia Roth napisała w liście do inicjatorów, że obecnie rzeczywiście istnieje "szersze podejście" w sensie "Domu Polsko-Niemieckiego", który chce zwrócić uwagę także na "tysiącletnie" sąsiedztwo obu narodów.

Dyrektor Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (DPI) w Darmstadt historyk Peter Oliver Loew przyznał w wypowiedzi dla FAZ, że "straciliśmy rok na pracach przygotowawczych". DPI jest znacząco zaangażowany w projekt miejsca pamięci.

Loew ma nadzieję, że rząd federalny wkrótce ogłosi, jak wygląda dalszy harmonogram prac. W odniesieniu do krytyki Loew powiedział, że "w projekcie będą dobrze reprezentowane trzy wymiary miejsca, tj. symboliczne upamiętnienie, dokumentacja i wystawa oraz edukacja i spotkania".

Do tej pory w Berlinie znajduje się tylko "Pomnik Żołnierza Polskiego i Niemieckiego Antyfaszysty" z czasów NRD, na którym obie postacie stoją obok żołnierza Armii Czerwonej - przypomina FAZ.

Z Berlina Berenika Lemańczyk (PAP)

bml/ kgod/