W piątek Sejm uchwalił nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Regulacja zakłada m.in. uwzględnienie w przepisach przemocy ekonomicznej i cyberprzemocy, rozszerza też krąg osób objętych ochroną na byłych partnerów i dzieci będące świadkami przemocy domowej.

Wiceminister rodziny, pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania Anna Schmidt w rozmowie z PAP.pl oceniła, że jest to "rewolucyjna zmiana, oczekiwana nie tylko przez osoby, które tej przemocy doznają, ale także ekspertów, którzy na co dzień pracują z osobami doznającymi przemocy".

"Dzisiaj internet jest miejscem, do którego przeniosło się w sporej mierze nasze życie. Tam zawieramy znajomości, przyjaźnie, czasem nawet i związki, tam też toczy się debata społeczna, publiczna. Dochodzi tam do wielu nadużyć, gdzie ta przemoc może zaistnieć i gdzie można ona się pojawić" – powiedziała.

Jej zdaniem zjawisko cyberprzemocy możemy podzielić na kilka kategorii. "Możemy mówić o cyberprzemocy, która występuję w słabszej wersji, bo jeżeli ktoś kogoś nęka przez smsy, komunikatory. To oprócz tego, że ten stalking staje się nieznośny dla odbiorcy, to nadal pozostaje on w sferze prywatności pomiędzy nadawcą a odbiorca" – wyjaśniła i dodała, że "jeżeli jednak to wycieka na zewnątrz i na przykład w internecie możemy znaleźć nagrania, które naruszają godność drugiej osoby, to wtedy obiorców może być nawet kilkanaście tysięcy". "To jest tak ogromne poczucie wstydu ze strony tej osoby, która stała się bohaterem takich obscenicznych nagrań, że w skrajnych wypadkach dochodzi do tragedii" – podkreśliła.

Według minister osoba, która takie rzeczy publikuje, często nawet nie ma zamiary nękania drugiej osoby, tylko wydaje się, że robi to w formie "głupiego żartu, ale bywa, że taki żart kończy się tragicznie".

Minister Schmidt odniosła się też do przemocy ekonomicznej i przypomniała, że Polska nadal utrzymuje się w czołówce, jeżeli chodzi o lukę płacową występującą między zarobkami kobiet i mężczyzn.

"Kobiety nadal zarabiają mniej i to staje się źródłem ubezwłasnowolnienia oraz aktem przemocy finansowej. O tym się ciągle mało mówi, choć toczy się debata na łamach Unii Europejskiej" – powiedziała.

"Znam takie przykłady, kiedy mąż jest na kierowniczym stanowisku, kobieta nie, i zarabia mniej. Mają kredyt na dom czy mieszkanie i to z jej wynagrodzenia, z jej konta spłacana jest rata kredytu. Na skutek tego ona, zarabiając mniej zostanie niemal z niczym, a mąż dysponuje całą swoją pensją. I teraz, kiedy kobieta robi zakupy, to musi prosić męża o pieniądze czy kartę płatniczą. To już jest źródło ubezwłasnowolnienia" – wyjaśniła.

Zaznaczyła, że do tej pory bardzo mało mówiło się o zjawisku przemocy ekonomicznej.

"Niestety obawiam się, że spora część kobiet nie ma świadomości, że pada ofiarą przemocy ekonomicznej. Żyjemy w takim społeczeństwie, w którym ciągle w wielu rodzinach pokutuje przekonanie, że mąż, partner jest głową rodziny, w sposób naturalny zarabia więcej i być może to generuje decyzje, że powinien zarządzać wydatkami. Nie możemy sobie jako kobiety na to pozwalać" – powiedziała.

Dodała, że "ile kto zarabia, nie może być źródłem ubezwłasnowolnienia albo w skrajnych wypadkach sytuacji, kiedy dochodzi do aktów przemocy fizycznej i kobieta boi się odejść od męża, bo staje przed dylematem, z czego utrzyma siebie lub dziecko".

"My jako rząd nie chcemy ingerować przepisami w życie prywatne i naruszać mir domowy. Każda sytuacja jest inna i należy ją rozpatrywać indywidualnie, ale to, co ja mogę doradzić kobietom jako wiceminister i jako kobieta, to być czujnym, mieć świadomość tego, co się dzieje w naszym domu" – wskazała minister.

"Jeżeli czujemy się ubezwłasnowolnione przez partnera, małżonka, nie posiadamy własnych pieniędzy, musimy poprosić o kartę, aby zrobić zakupy, z których korzystamy wspólnie, korzysta nasze dziecko, to wydaje mi się, że jest to pierwszy sygnał alarmowy, że tak być nie powinno" – zaznaczyła.

Obecnie ustawa trafiła do Senatu. "Czekamy na najbliższe posiedzenie, na którym będzie, mam nadzieję, procedowana, potem podpis pana prezydenta i po ogłoszeniu w dzienniku ustaw wejdzie w życie. Myślę, że druga połowa 2023 r. da nam już wstępne dane, jaka jest skala zjawiska i jak zareagowali na to Polki i Polacy" – powiedziała.

Wskazała, że cyberprzemoc jest nieco bardziej namacalną formą przemocy, więcej też mówi się o tym zjawisku.

"A przemoc ekonomiczna jest nowym zjawiskiem. Wielu z nas jest przyzwyczajonych do myślenia staroświeckiego, że mężczyzna z zasady zarabia więcej i jako głowa rodziny rządzi pieniędzmi. Otóż nie, dlatego trzeba budować świadomość, że to jest rodzaj przemocy, a kobiety muszą to sobie uświadomić" – podsumowała minister Schmidt.

Materiał wideo jest na https://wideo.pap.pl/videos/65895/ i na PAP.pl https://www.pap.pl/aktualnosci/news,1522601,minister-schmidt-czesc-kobiet-nie-wie-ze-jest-ofiara-przemocy-ekonomicznej. (PAP)

Autorka: Agnieszka Gorczyca

ag/ joz/