Twórcy podreślają, że punktem wyjs´cia dla sztuki była pro´ba wiernego odwzorowania struktury i tematyki powies´ci Pereca.

"Dla mnie niezwykle istotny jest wątek wykluczenia tożsamościowego, kulturowego, a także kryzys, dotkliwy kryzys, który na tych doświadczeniach wyrasta. Cała powieść i cały spektakl są próbą zażegnania takiego doświadczenia" - powiedziała PAP podczas próby medialnej do spektaklu Katarzyna Kalwat, reżyser spektaklu. "Tak jak Perec pisze tę powieść, żeby sobie z tym kryzysem poradzić, tak my w pewnym sensie również na scenie pokonujemy ten opór i staramy się widza przeprowadzić przez te wszystkie 100 rozdziałów, w których odbija się biografia Pereca, czyli te wszystkie dotkliwe wątki związane z kryzysem kulturowym, tożsamościowym, który ostatecznie w finałowej scenie prowadzą do jakiegoś aktu wyzwolenia – poprzez właśnie akt złożenia tych wszystkich scen tych wszystkich puzzli" - dodała.

Powieść "Życie instrukcja obsługi" G. Pereca ukazuje życie mieszkańców paryskiej kamienicy, a sto jej rozdziało´w odpowiada stu scenom z poszczego´lnych mieszkań.

"Szukaliśmy różnych potencjalności, funkcji języka, z których korzysta sam Perec, dlatego spektakl, podobnie jak powieść, składa się z cytatów, kryptocytatów, z odwołań, instrukcji obsługi, reklam, odniesień; encyklopedycznych, tych związanych z historią sztuki, historią w ogóle. To jest ten materiał wyjściowy, z którego Perec pisał. Zespół aktorski otrzymał różne funckje językowe i poprzez te funkcje dopiero budowaliśmy postaci" - podkreśliła Kalwat.

Na potrzeby przedstawienia twórcy dokonali skrótów. Sceniczna opowieść wciąż jednak ma pozostawać przekrojową historia?, stanowia?ca? wyimek z z˙ycia francuskiej kamienicy, kto´ry – na zasadzie retrospekcji – obejmuje historie jej mieszkan´co´w i zmieniaja?ca? sie? strukture?. Twórców w powieści Pereca zainteresowała także wynikająca ze struktury opowieś´c´ o pro´bie spojenia s´wiata składającego sie? z niezliczonej liczby trudnych do pogodzenia elemento´w, wa?tko´w, przedmioto´w i historii.

"Każdy z widzów sam będzie składał sobie te puzzle. Staramy się trochę pomagać, trochę uwodzić widza, staramy się w taki sposób też łączyć wątki i tematy, żeby widz również mógł dokonać aktu scalenia tej powieści w trakcie spektaklu" - powiedziała PAP reżyser.

W spektaklu pojawiaja? sie? trzy grupy postaci: narrator (porte-parole samego Pereca), przygla?daja?cy sie? z˙yciu kamienicy i prowadza?cy opowies´c´ o niej, postaci znaczące (Bartlebooth, hrabina de Beaumont, Winckler, Roschach) oraz cho´r bezosobowych mieszkan´co´w – graja?cy ich aktorzy w kaz˙dej kolejnej scenie wcielaja? sie? w innych bohatero´w, odgrywaja?c coraz to nowe postaci. Jednocześnie reżyser przyznała, że bohaterem spektaklu jest sam tekst.

"Zajmujemy się tym, jak autor poprzez sam fakt pisania powieści stara się przezwyciężyć swój kryzys, uwolnić się od swoich resentymentów, lęków, demonów, historii. Tych sto scen, sto rozdziałów to też próba zmierzenia się z własnym życiorysem" - zaznaczyła Katarzyna Kalwat.

"Życie instrukcja obsługi" G. Pereca to awangardowa powies´c´ francuskiego eksperymentatora z grupy literackiej OuLiPo, opublikowana w 1978 roku.

Premiera spektaklu w piątek na Scenie Kameralnej NST przy ul. Starowiślnej 21 w Krakowie.(PAP)

autorka: Julia Kalęba

juka/ pat/