Senackie komisje Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Nauki, Edukacji i Sportu opowiedziały się za odrzuceniem ustawy.

Senator Krzysztof Kwiatkowski (Koło Senatorów Niezależnych) podczas prac komisji wskazał, że ustawa "stanowi w zdecydowanej większości powtórzenie regulacji zawartych w ustawie z 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, do którego to projektu ustawy Senat uchwalił weto, odrzucił już raz ten projekt w całości". Przypomniał, że weto zostało później odrzucone przez Sejm, ale w marcu prezydent odmówił podpisania tej ustawy.

Według senatora nie odbyły się konsultacje społeczne projektu oraz, że złamano artykuł regulaminu Sejmu, który stanowi, że rozpatrywanie ustaw, których przyjęcie może powodować zmiany w funkcjonowaniu samorządu terytorialnego wymaga zasięgnięcia opinii organizacji samorządu terytorialnego, w tym Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Wskazał też, że przyjęcie nowelizacji oznaczać będzie w praktyce, że to organ sprawujący nadzór pedagogiczny będzie podejmować decyzje. "Nie mamy tutaj do czynienia z poszanowaniem praw uczniów, rodziców, nauczycieli czy organu prowadzącego. Tak naprawdę podmiotem dominującym będzie kurator oświaty. Narusza to także samodzielność szkół w zakresie prowadzonej przez nie działalności wychowawczej, dydaktycznej, opiekuńczej, innowacyjnej i w naszej ocenie narusza artykuł 48 konstytucji, który stanowi o prawach rodziców do wychowania zgodnie z własnymi przekonaniami" - powiedział Kwiatkowski.

W ponad trzygodzinnej debacie na posiedzeniu komisji oprócz senatorów głos zabierali także przedstawiciele samorządów, organizacji pozarządowych i stowarzyszeń, związków zawodowych, rodzice oraz uczniowie. Większość głosów odnosiła się do braku konsultacji, do zapisów dotyczących zasad działalności organizacji i stowarzyszeń w szkołach oraz organizacji przez nie zajęć pozalekcyjnych, a także wzmocnienia roli kuratorów.

Obecnie w szkole i w placówce oświatowej (np. w przedszkolu) "mogą działać, z wyjątkiem partii i organizacji politycznych, stowarzyszenia i inne organizacje, a w szczególności organizacje harcerskie, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki". Podjęcie przez nie działalności w szkole lub w placówce wymaga zgody dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców.

Zgodnie z nowelizacją, wydanie opinii przez radę szkoły/placówki lub radę rodziców muszą poprzedzić konsultacje przeprowadzone wśród rodziców, po zaznajomieniu ich ze scenariuszami zajęć, jakie chce organizacja prowadzić i materiałami, jakie chce wykorzystywać, przekazanymi przez organizacje dyrektorowi szkoły. Sposób przeprowadzenia konsultacji rada ma określić w regulaminie swojej działalności. Dopiero po przeprowadzeniu konsultacji rada będzie mogła wydać opinię. Kompetencje rady zostaną poszerzone dodatkowo o monitorowanie w szkole działalności stowarzyszenia lub organizacji i informowanie o tym rodziców.

Niezależnie od tego, nie później, niż na dwa miesiące przed rozpoczęciem zajęć, dyrektor ma przekazać kuratorowi oświaty materiały wykorzystywane przez stowarzyszenie lub organizację do realizacji programu zajęć, scenariusz tych zajęć oraz pozytywną opinię rady. Kurator będzie miał 30 dni na wydanie opinii, z tym, że niewydanie opinii w tym terminie będzie uznawane za równoznaczne z wydaniem opinii pozytywnej. Opinia kuratora będzie decydująca, czy dana organizacja lub stowarzyszenie będzie mogło przeprowadzić w szkole lub przedszkolu zajęcia.

Opinia kuratora oświaty nie będzie wymagana tylko w przypadku zajęć organizowanych i prowadzonych: w ramach zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, przez organizację harcerską objętą honorowym protektoratem prezydenta RP lub przez Polski Czerwony Krzyż.

Nowelizacja wprowadza też zmiany w edukacji domowej. Zgodnie z nowelizacją, dziecko w edukacji domowej będzie musiało być przypisane do szkoły lub placówki znajdującej się na terenie województwa, w którym mieszka lub w województwie z nim sąsiadującym, a nie, jak dotąd, do dowolnej w kraju, wybranej przez rodziców. Wniosek o zgodę na prowadzenie edukacji domowej dziecka rodzice będą mogli złożyć tylko między 1 lipca a 21 września, a egzaminy klasyfikacyjne będą przeprowadzane tylko stacjonarnie w szkole, bez możliwości zdawania ich online.

Nowela zmienia też przepisy dotyczące m.in. zwiększenia nadzoru pedagogicznego nad szkołami niepublicznymi, działalności oddziałów przygotowania wojskowego, tworzenia filii szkół artystycznych, dające możliwość powołania na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki osoby niebędącej nauczycielem, możliwość odwołania dyrektora w czasie roku szkolnego, a także przepisy doprecyzowujące, dotyczące m.in. możliwości likwidacji szkół przez samorządy, oceny pracy nauczycieli, awansu zawodowego i godziny dostępności nauczycieli.

Senat zajmie się też Ustawą okołobudżetową, w której przewidziane propozycje odpowiadają kwotom ujętym w projekcie budżetu i zapewniają jego prawidłową realizację.

W ustawie zapisano m.in., że zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w sferze budżetowej zostanie utrzymany na poziomie z 2022 r., a podstawę ma stanowić 2019 r. Wprowadzona została podstawa prawna dla podwyższenia w 2023 r. kwoty środków z Funduszu Pracy przeznaczonych na Krajowy Fundusz Szkoleniowy – do wysokości ok. 277,5 mln zł, co będzie stanowiło 4 proc. kwoty przychodów ze składki na Fundusz Pracy w 2021 r.

Senat zajmie się także nowelizacją ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym oraz nowelizacją Prawa o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami. Senatorowie zajmą się też projektami uchwał: o ustanowieniu roku 2023 Rokiem Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego o ustanowieniu roku 2023 Rokiem Włodzimierza Przerwy-Tetmajera. (PAP)

autorka: Wiktoria Nicałek

wni/ godl/