Pogarszająca się sytuacja ekonomiczna w Libanie prowadzi do wzrostu inflacji i bezrobocia. To zaś ma negatywny wpływ na sytuację życiową setek tysięcy mieszkańców Libanu, zarówno obywateli tego kraju, jak i uchodźców z Syrii i Palestyny

Program robót publicznych zapewnia źródła utrzymania osobom poszukującym pracy a także wspiera budowę i utrzymanie infrastruktury w gminach, poprawiając warunki życia lokalnych populacji.

Roboty organizowane przez Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM), skupiły się m.in. na utrzymaniu i udrożnieniu kanałów odwadniających, co było zadaniem zleconym gminom przez gubernatora prowincji Akkar, na które jednak brakowało środków w gminnych budżetach. Dodatkowe prace, przy których są zatrudniani Syryjczycy lub Libańczycy to asfaltowanie dróg, budowa chodnika czy muru oporowego. Zatrudnieni przy pracach publicznych w dzielnicy Bourj Hammoud w Bejrucie pracowali przy rewitalizacji sieci elektrycznej, wykonywali drobne prace przy pielęgnacji zieleni miejskiej, remoncie jednostki straży pożarnej a także szyli maseczki i torebki wielorazowego użytku.

Rekrutacja pracowników do robót publicznych odbywała się we współpracy z samorządami lokalnymi, które przedstawiały wstępną listę osób z danej społeczności, potrzebujących dodatkowego dochodu i zdolnych do realizacji określonej pracy. Każdorazowo określana była proporcja Libańczyków (co najmniej połowa) i syryjskich uchodźców wśród beneficjentów.

PCPM przeprowadzało ocenę sytuacji beneficjentów i weryfikację, czy spełniają oni takie kryteria jak: wiek umożliwiający legalną pracę, zatrudnienie tylko jednej osoby z gospodarstwa domowego, niekorzystanie z innych form pomocy z zakresu źródeł utrzymania czy pomocy finansowej oraz ocena sytuacji społeczno-ekonomicznej.

Z każdym pracownikiem zawarta została umowa, określająca obowiązki i prawa beneficjenta, maksymalną liczbę dni pracy, terminy wykonywania pracy, dzienną stawkę za pracę. Każdy z pracowników otrzymał kartę bankomatową, na którą przelewane było wynagrodzenie, oraz ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków w czasie pracy. PCPM zakupiło także niezbędny do prowadzenia działań sprzęt i narzędzia, w tym maszyny do karczowania zarośniętych kanałów, kosy elektryczne, a także proste narzędzia takie jak miotły i łopaty.

Skuteczność prac prowadzonych w ramach projektu "Cash for Work" była widoczna, kiedy w połowie stycznia 2021 roku Liban nawiedziły intensywne burze i ulewy. Bardzo wiele miejscowości w prowincji Akkar zostało zalanych, wiele domów było podtopionych. Tymczasem w miejscowościach objętych projektem systemy odwadniające były drożne, dzięki czemu woda spływała wyznaczonymi kanałami do rzek lub innych miejsc, w których nie zagrażała zamieszkanym obszarom.

Innym przykładem projektów programu "Cash for Work" jest montaż oświetlenia elektrycznego zasilanego lampami solarnymi na ulicach Bejrutu, renowacja dróg oraz w prowincji Akkar (północny Liban).

"Na pewno jest bezpieczniej, bo w nocy ulica jest oświetlona. Sąsiedzi z innych ulic widzą tą różnicę, mówią, że też by chcieli u siebie takie zmiany. Nie ma też śmieci na ulicy, choć zawsze tu leżały – chyba się nauczyliśmy, że to nasza wspólna ulica i musimy o nią razem dbać. Prace przy renowacjach wykonywali nasi ludzie, dostali za to pieniądze, ale też sami teraz patrzą czy nikt nie śmieci i nie niszczy tego, co wybudowaliśmy razem. Bez pomocy z Polski nadal warunki mieszkania tu byłyby złe" - powiedziała mieszkanka jednej z ulic zrewitalizowanej przez PCPM Hassna Meraabi.

W miejscowościach Kubajat i Katlabe (prowincja Akkar, północny Liban) wybudowano systemu wodociągów, system ściekowy i oczyszczalnię ścieków. Z kolei w Fnaideq wybudowano system irygacji pól rolnych.

"W tym regionie woda ma ogromną wartość, w miesiącach letnich jej brakuje. Dlatego zdecydowaliśmy się wybudować kanał, który zbiera wodę spływającą z okolicznych malutkich potoczków oraz zbiera wodę deszczową. Dzięki temu znacząco poprawi się obszar zasiewów, a także jakość plonów. Główne uprawy tutaj to jabłka, orzeszki ziemne, pomidory, sałata, kapusta, winogrona. Co szczególne ważne to fakt, że jako PCPM zdecydowaliśmy, że część prac niewymagających profesjonalnego sprzętu i wiedzy będzie prowadzona przez lokalnych mieszkańców. Tak działa program +Cash for Work+ – nie tylko dają szanse zarobić pieniądze tym ludziom, ale też uczą ich odpowiedzialności i dbałości o infrastrukturę we wsiach. Z tego względu prace przy kanale będą trwały 3 miesiące, choć gdybyśmy wzięli firmę budowlaną to skończylibyśmy w 10 dni" - zaznaczyła libańska pracowniczka PCPM, Eliette Abboud.

Z kolei mieszkaniec wsi, pracujący przy wykopywaniu kanału Mahmoud Ghazi Houssain zaznaczył, że w okresie, gdy nie ma deszczów pola nawadniane są wodą ze zbiorników, które są przywożone samochodami, a to dodatkowe koszty. "Woda płynie u nas nieregularnie, czasem jej w ogóle nie ma, czasem jest za dużo. Teraz będziemy mieli ją pod kontrolą. Brak wody znacząco utrudniał prace wszystkim rolnikom w okolicznych wsiach. Wielu musiało porzucić rolnictwo, przenieść się do miasta by zarabiać pieniądze. Cena za skrzynkę jabłek, jaką dostajemy nie zmienia się od lat – to 25.000 lir (ok. 8 USD). A koszty uprawy poszły w górę, bo podrożało paliwo i pestycydy. Rolnictwo przestaje być opłacalne. Teraz, dzięki bezproblemowemu dostępowi do wody będziemy mogli nie tylko zwiększyć zasiewy, ale i jakość tego, co rośnie będzie wyższa i będziemy mogli sprzedawać za wyższą cenę. Ja sprzedaję ok. 90 proc. tego, co zbieram, a 10 proc. jemy sami w domu" - powiedział.

Przez dziesięć lat działalności misji Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej w Libanie, w latach 2012-2021, PCPM wdrożył ponad 40 projektów pomocowych o wartości 95 mln USD. Środki na działania PCPM w Libanie pochodzą z różnych źródeł: 55 proc. kosztów pokrywa program Polska Pomoc (Polish Aid) koordynowany przez polski MSZ, a ponadto 30 proc. pokrywają agendy ONZ, a 12 proc. wartości projektów finansowanych jest ze środków UE.

Przedstawiciele Libanu szacują, że do tego kraju przybyło ok. 2 mln syryjskich uchodźców – ok. 300 tys. mieszkało w Libanie jeszcze przed początkiem wojny w Syrii, a w jej następstwie do Libanu dostało się kolejne ok. 1,8 mln osób. Dane ONZ wskazują na ok. 1,5 mln Syryjczyków, a dane Banku Światowego – 1,6 mln.(PAP)

Autorka: Marta Stańczyk

mas/ jann/