Autorzy raportu – dr Katarzyna Obłąkowska i dr Artur Bartoszewicz – wskazują, że wartość polskiego rynku leków wynosi ok. 38,3 mld zł. Oznacza to, że co najmniej tyle wydajemy rocznie, jako Polacy i państwo polskie, na leki.

"Jednak to stwierdzenie nie jest pełne, bowiem rzetelna ocena jest następująca: polski rynek farmaceutyczny to duży rynek zbytu dla przedsiębiorstw zagranicznych. Wartość sprzedanej produkcji farmaceutycznej wyprodukowanej w Polsce w 2020 r. wynosiła bowiem tylko ok. 11,5 mld zł. Czym innym jest rynek farmaceutyczny, czym innym przemysł farmaceutyczny. I to ten drugi buduje siłę narodu i gospodarki narodowej" – podkreślono w raporcie.

Największymi producentami farmaceutycznymi są: Chiny (27,8 proc. wartości światowego rynku farmaceutycznego), USA (17,4 proc.), Japonia (6,4 proc.), Szwajcaria (4,9 proc.), Francja (3,2 proc.), Indie (3,2 proc.), Niemcy (3 proc.), Włochy (3 proc.), Wielka Brytania (2,1 proc.), Irlandia (1,7 proc.), Korea Południowa (1,6 proc.), Hiszpania (1,4 proc.), Belgia (1,6 proc.), Dania (1,3 proc.), Szwecja (0,9 proc.) i Kanada (0,8 proc.). Kolejnymi są Izrael (0,56 proc.) i Holandia (0,55 proc.). Polski przemysł farmaceutyczny stanowi jedynie 0,24 proc. światowego rynku farmaceutycznego.

Wartość sprzedanej produkcji farmaceutycznej wyprodukowanej w Polsce w 2020 r. wynosiła 10,97 mld zł (leki i pozostałe wyroby farmaceutyczne) oraz 0,49 mld zł (podstawowe substancje farmaceutyczne), czyli łącznie 11,46 mld zł. Stanowi to ok. 1 proc. łącznej wartości produkcji sprzedanej wyrobów przemysłowych w Polsce. Przychody netto ze sprzedaży ogółem przedsiębiorstw przemysłu farmaceutycznego w 2020 r. osiągnęły wartość 11,7 mld w produktach i 4,2 mld w towarach i materiałach.

Oznacza to, że wartość krajowej produkcji leków w 2020 r. odpowiadała tylko za 32 proc. krajowego rynku farmaceutycznego, a za prawie 68 proc. odpowiadała produkcja zagraniczna.

W raporcie wskazano, że wśród 40 największych przedsiębiorstw dostarczających leki na polski rynek i odpowiedzialnych za 70 proc. jego wartości, tylko sześć to producenci polscy i łącznie są odpowiedzialni za ok. 12 proc. wartości polskiego rynku farmaceutycznego. Oznacza to – jak wskazują autorzy raportu – że polski rynek farmaceutyczny i bezpieczeństwo lekowe Polaków zależą od zagranicznych przedsiębiorstw.

Z badania wynika też, że większość Polaków (64 proc.) uważa, że wśród leków dostępnych w Polsce powinny przeważać leki produkowane w kraju. Dodatkowo w opinii 27 proc. ankietowanych udział leków produkowanych w Polsce i importowanych powinien być zbliżony. Tylko 1 proc. Polaków uważa, że leki importowane powinny przeważać.

"Zatem struktura rynku farmaceutycznego jest sprzeczna z oczekiwaniami społeczeństwa polskiego" – wskazano.

Autorzy raportu zwracają jednocześnie uwagę na "ogromny potencjał krajowej branży farmaceutycznej" i oceniają, że "Polska może stać się czwartym największym eksporterem leków na świecie".

"Polski przemysł farmaceutyczny jest bardziej innowacyjny niż polska produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, i w zasadzie na tym samym poziomie co działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki. Ministerstwo Rozwoju zauważa, że przedsiębiorstwa działające w sektorze farmaceutycznym w Polsce wskazywane są wśród sektorów najbardziej skłonnych do innowacji procesowych" – czytamy.

Podkreślono, że ok. 63,1 proc. przedsiębiorstw produkcyjnych w tym sektorze było "aktywnych innowacyjnie" w latach 2018-2020, podczas gdy w całej gospodarce narodowej aktywne innowacyjnie przedsiębiorstwa przemysłowe oraz usługowe stanowiły w tych latach odpowiednio 36,7 proc. i 33,0 proc.

"Krajowy sektor farmaceutyczny swoimi najwyższymi standardami rewolucjonizuje polską gospodarkę, promuje standardy etycznego postępowania, praw człowieka, troski o środowisko oraz bezpieczeństwo pracy wśród swoich dostawców w łańcuchu dostaw" – wskazali autorzy raportu.

Ich zdaniem krajową produkcję leków powinien wesprzeć polski rząd, m.in. poprzez przygotowanie aktualizacji polityki lekowej w perspektywie roku 2030 i 2050. Autorzy raportu proponują też wsparcie rządu dla producentów krajowych – w tym zachęty fiskalne, stabilność i przewidywalność finansowania publicznego i mechanizmów prawnych.

Raport został stworzony we współpracy z Polskim Związkiem Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego – Krajowymi Producentami Leków.(PAP)

Autorka: Agata Zbieg

agz/ joz/