Chodzi o dwupiętrową kamienicę przy ul. Cyniarskiej, w ścisłym centrum miasta. W grudniu ubiegłego roku została wpisana na listę zabytków, ale bielski magistrat odwołał się od tej decyzji. Procedura trwa. Tydzień temu kamienica została przez miasto wyburzona.

Zawiadomienie zostało złożone w Prokuraturze Okręgowej w Bielsku-Białej.

Zdaniem Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, przy ul. Cyniarskiej doszło do nielegalnej rozbiórki. Jak głosi zawiadomienie: przez nieznane osoby złamany mógł zostać przepis ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, który dotyczy umyślnego zniszczenia zabytku.

Służby konserwatorskie w zawiadomieniu zwróciły uwagą na możliwość przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego – wiceprezydenta miasta Przemysława Kamińskiego. Jak podano, "nadzorował on niszczenie zabytku oraz nakazał kontynuację rozbiórki, mimo wstrzymania prac przez Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków".

W zawiadomieniu wskazano też, że przekroczyć uprawnienia mogła bielska Powiatowa Inspektor Nadzoru Budowlanego Maria Przybyła. Chodzi o decyzję tego organu z 7 marca br. o nakazie rozbiórki kamienicy, mimo – jak uważają służby konserwatorskie – „braku upoważnienia do takiego działania”.

Konserwator nie wykluczył rozszerzenia zawiadomienia o kolejne osoby.

Rzecznik bielskiego magistratu Tomasz Ficoń w rozmowie z PAP powiedział w piątek, że „nadużyciem jest mówienie, że to był zabytek”. „Procedura wpisywania tego obiektu do rejestru zabytków nie była zakończona, więc w naszym przekonaniu ten obiekt nie był chroniony ustawowo. Po drugie, mieliśmy dwie prawomocne decyzje: ZRID, który umożliwiał wyburzenie budynku, a przede wszystkim nakaz powiatowego inspektora nadzoru o rozbiórce ze względu na zły stan techniczny obiektu. Mieliśmy na to 60 dni. Gdybyśmy teraz do tej rozbiórki nie przystąpili, to złamalibyśmy prawo. Narażalibyśmy mieszkańców na niebezpieczeństwo” – powiedział.

Służby konserwatorskie, odnosząc się do argumentu magistratu, iż kamienica nie była jeszcze formalnie zabytkiem, podały, że była ona „już wcześniej objęta ochroną na podstawie przepisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego”. „Została także ujęta w gminnej ewidencji zabytków prowadzonej zresztą przez prezydenta Bielska-Białej. Wreszcie była chroniona, jako element układu urbanistycznego miasta Białej, wpisanego do rejestru zabytków już w latach 80. XX wieku” – wskazał urząd ochrony zabytków.

W poniedziałek rzecznik WUOZ Mirosław Rymer w rozmowie z PAP wskazywał również, że decyzja ZRID wystarczyłaby w sytuacji, gdyby nie zostało wszczęte postępowanie w sprawie wpisu budynku do rejestru. „(…) Ponieważ docierały do nas informacje ze strony gminy, że ma dojść do rozbiórki, a jest to ostatni obiekt historyczny tej pierzei ulicy, wszczęliśmy procedurę wpisania go do rejestru. W tym momencie budynek został objęty tymczasową ochroną” – powiedział.

Rymer zaznaczył, że bielski inspektor nadzoru nie miał prawa wydać nakazu rozbiórki. „Przepisy prawa budowlanego wyłączają kompetencje inspektora nadzoru w przypadku obiektów wpisanych do rejestru zabytków” – powiedział.

Dwupiętrowa kamienica z półpiętrem w dachu została wzniesiona około 1925 r. w stylu modernistyczno-ekspresjonistycznym. Była jedyną historyczną pozostałością zachodniej pierzei ulicy Cyniarskiej, która prowadziła od dawnego rynku miasta Białej (obecnie pl. Wojska Polskiego) w kierunku północnym. Zabudowa ulicy została zdewastowana przez wyburzenia z lat 1978–1981, które były związane z budową domu handlowego Klimczok. Unicestwiono wówczas zachodnią pierzeję ulicy Cyniarskiej, pozostawiając jedynie kamienicę nr 13.

Rozbiórka kamienicy to element remontu placu Wojska Polskiego i dochodzącej do niego ulicy Cyniarskiej. Magistrat chce przywrócić jej pierwotny przebieg. (PAP)

Autor: Marek Szafrański

szf/ dki/