Do Instytutu Pamięci Narodowej z wnioskiem o wyburzenie pomnika ku czci Armii Czerwonej zwrócił się Krzysztof Cebula, burmistrz podopolskiego Prószkowa. W środę, w obecności prezesa IPN, wojewody opolskiego i mediów dokonano demontażu pomnika. W momencie rozpoczęcia konferencji robotnicy skuli z obelisku czerwoną gwiazdę, symbol Armii Czerwonej.

"Na takie pomniki, na takie symbole z czerwoną gwiazdą, nie ma miejsca w przestrzeni publicznej Polski wolnej, niepodległej, demokratycznej. Nie ma miejsca na czerwone gwiazdy w przestrzeni publicznej wolnej Europy. Nie ma jej dlatego, ponieważ za tym symbolem kryją się zbrodnie systemu komunistycznego, jeszcze z okresu międzywojennego. Za tym symbolem kryją się ofiary metodycznego ludobójstwa Sowietów na Kazachach, na Ukraińcach, którzy zostali zagłodzeni. Kryją się ofiary narodu rosyjskiego mordowanego przez komunistów. Symbol czerwonej gwiazdy, tak samo jak niemiecka swastyka, odpowiada za wybuch drugiej wojny światowej. W symbolu czerwonej gwiazdy możecie państwo zobaczyć zbrodniarzy z Katynia. I w końcu ten symbol po roku 1945 mówił o zniewoleniu, kolonizacji Polski i Europy Środkowo-Wschodniej przez Sowietów. Niestety, do dnia dzisiejszego symbol czerwonej gwiazdy: Marks, Engels, Lenin i Stalin dominują w mózgach i sercach włodarzy Federacji Rosyjskiej, którzy barbarzyńsko starają się zdemolować niepodległą Ukrainę" - powiedział dr Nawrocki.

Prezes IPN podkreślił, że usunięcie pomników gloryfikujących systemy totalitarne, do których zaliczył komunizm, jest ważne zarówno dla rozliczenia się z przeszłością i zbrodniami popełnionymi w ich imieniu, jak i dla przyszłości.

"Takie symbole ośmielają zło i eskalują zło, bo pokazują, że zbrodnie nie zostały osądzone. (...) Mam nadzieję, że sygnał wysłany dzisiaj z województwa opolskiego popłynie do wszystkich samorządowców, którzy mają podobny problem w swojej gminie" - powiedział prezes IPN.

Burmistrz Cebula przypomniał, że w 1945 roku podoopolskie wsie były świadkami niewyobrażalnych zbrodni na ludności cywilnej, której sprawcami byli żołnierze Armii Czerwonej.

"Miejscowości Folwark, Chrzowice, Zimnice Małe i Boguszyce, były bardzo dotknięte podczas tak zwanego wyzwalania w 1945 roku przez wojska sowieckie. To tutaj znajdują się miejsca, które upamiętniają zabitych przez Sowietów, którzy weszli do naszego rejonu by +wyzwalać+ naszych mieszkańców. W każdej miejscowości są pomniki i liczymy w setkach tych niewinnych, zabitych cywili. Starcy, kobiety, dzieci, bestialsko mordowani i gwałceni, umierający w cierpieniach. Dlatego nie ma przyzwolenia na to, by propagować sierp i młot i być wdzięcznym Armii Czerwonej za wyzwalanie. Wiemy, co się dzieje na Ukrainie i jest to udokumentowanie mojej słusznej decyzji" - powiedział Cebula.

Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, przypomniał że ustawa o zakazie propagowania komunizmu i innych ustrojów totalitarnych weszła w życie w 2016 roku, a dysponenci i zarządcy terenów na których takie obiekty się znajdowały, mieli czas do marca 2018 roku by usunąć symbole totalitarne. Według Siwka, IPN obecnie wie o około 60 obiektach, na których nadal znajdują się zakazane prawem symbole, związane z fałszywą narracją historyczną i indoktrynacją. Siwek poinformował, że IPN proponuje w miejscach, z których są usuwane relikty komunizmu, powstawały miejsca upamiętnienia spełniające oczekiwania społeczności lokalnych. W Chrzowicach miejsce obelisku ku czci żołnierzy Armii Czerwonej ma zająć pomnik upamiętniający ofiary dwóch największych totalitaryzmów. Dyrektor jednocześnie zapewnił, że akcja IPN nie dotyczy miejsc pochówku żołnierzy, wbrew oficjalnej propagandzie rosyjskiej. "Nasza akcja jest skierowana wyłącznie na obiekty symboliczne, niezwiązane z pochówkami, będące elementami indoktrynacji totalitanej" - powiedział.

Zdemontowany w środę pomnik został wzniesiony w 1949 roku przez powiatowy komitet na miejscu byłego cmentarza poległych 620 żołnierzy Armii Czerwonej z 1 Frontu Ukraińskiego. Szczątki poległych wcześniej przeniesiono na cmentarz wojenny Armii Czerwonej w Kędzierzynie-Koźlu. Na obelisku znajdowała się czerwona gwiazda oraz napis w języku polskim i rosyjskim: „Wieczna chwała bohaterom Armii Radzieckiej poległym za wolność narodów w 1945 r.” (PAP)

autor: Marek Szczepanik

masz/ aszw/