Chodzi o 120-tysięczne jednorazowe odprawy, z których będą mogły skorzystać osoby przechodzące wraz z przeznaczonym do likwidacji górniczym majątkiem do Spółki Restrukturyzacji Kopalń (SRK). Warunkiem ubiegania się o odprawę jest przepracowanie w kopalni co najmniej roku.

Jednorazowe odprawy to rozwiązanie osłonowe, przewidziane w znowelizowanej 1 października przez Sejm Ustawie o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Drugą zawartą w ustawie formą osłon są tzw. urlopy górnicze dla pracowników dołowych, którym do emerytury zostało nie więcej niż cztery lata, oraz urlopy dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla - maksymalnie na trzy lata przed emeryturą.

Po przyjęciu przez Senat oraz podpisaniu przez prezydenta ustawa ma wejść w życie 1 grudnia tego roku. Aby możliwe było szybkie uruchomienie instrumentów osłonowych, potrzebne są dwa nowe rozporządzenia dotyczące szczegółów udzielania i rozliczania dotacji budżetowej: na finansowanie świadczeń z tytułu urlopów górniczych i przeróbkarskich oraz na finansowanie jednorazowych odpraw.

Projekty obu rozporządzeń, przygotowane w Ministerstwie Aktywów Państwowych, zostały właśnie skierowane do uzgodnień międzyresortowych i umieszczone na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji w serwisie "Rządowy Proces Legislacyjny". Uwagi do projektu dotyczącego dotacji na urlopy przedemerytalne można zgłaszać do 8 listopada, zaś dotacji na odprawy pieniężne - do 10 listopada.

Rozporządzenie dotyczące odpraw określi szczegółowe warunki i tryb przyznawania oraz sposób wykorzystania dotacji budżetowej na ich finansowanie, a także tryb rozliczania dotacji oraz warunki powodujące czasowe wstrzymanie jej wypłaty.

Zgodnie z projektem, dotacja będzie udzielana na wniosek przedsiębiorstwa górniczego - Spółki Restrukturyzacji Kopalń, do której przejdą uprawnieni do osłon pracownicy wraz z przeznaczonym do likwidacji górniczym majątkiem. Wniosek musi zawierać m.in. konkretną liczbę osób uprawnionych do otrzymania świadczeń oraz oczekiwaną wysokość środków. Dotacja będzie przekazywana w transzach, zaś spółka będzie rozliczać środki w odstępach miesięcznych i rocznych.

Jak informował resort aktywów podczas prac nad nowelizacją ustawy w Sejmie, na podstawie tej regulacji, do likwidacji w Spółce Restrukturyzacji Kopalń trafi majątek kopalń Pokój (z Polskiej Grupy Górniczej) i Jastrzębie III (z Jastrzębskiej Spółki Węglowej). Wraz z nieprodukcyjnym majątkiem do spółki restrukturyzacyjnej zostanie przeniesiona grupa pracowników, by tam mogli skorzystać z ustawowych osłon.

Łącznie z obu zakładów do SRK ma trafić 3719 osób, z których 1371 ma otrzymać jednorazowe odprawy pieniężne, a 2348 skorzysta z urlopów górniczych i przeróbkarskich. Jeżeli w przyszłości do SRK trafi majątek kolejnych kopalń lub ich części - z osłon będą mogli korzystać kolejni uprawnieni do tego pracownicy.

W opublikowanym wiosną tego roku uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy, koszty procesu restrukturyzacji w najbliższych trzech latach szacowano na ponad 2,2 mld zł, z czego blisko 1,2 mld zł to szacunkowe koszty urlopów górniczych i przeróbkarskich w okresie wypłaty tych świadczeń. Koszt jednorazowych odpraw pieniężnych to ponad 160 mln zł.

Znowelizowana 1 października ustawa wydłużyła do końca 2023 r. możliwość przekazywania kopalń do spółki restrukturyzacyjnej oraz ich likwidacji ze środków budżetowych do końca roku 2027. Regulacja zwiększyła też wysokość świadczenia przysługującego na urlopie górniczym do 80 proc. dotychczasowego wynagrodzenia (wcześniej było to 75 proc.) oraz podniosła wartość jednorazowej odprawy pieniężnej do 120 tys. zł "na rękę".(PAP)

autor: Marek Błoński

mab/ mk/