Po ostatnich wyborach do PE grupy EPL, Socjalistów i Demokratów (S&D) oraz Odnowić Europę 3 lipca 2019 r. zawarły umowę, zgodnie z którą zobowiązały się do wyboru kandydata S&D na przewodniczącego europarlamentu w pierwszej połowie kadencji parlamentarnej oraz kandydata z grupy EPL w drugiej połowie.

Grupa EPL potwierdziła w środę swoje zobowiązanie do przestrzegania tej umowy oraz wezwała inne grupy polityczne do honorowania jej "w tym samym duchu lojalnej współpracy, co w pierwszej połowie kadencji".

Jednocześnie EPL uruchomiła w środę wewnętrzną procedurę wyboru swojego kandydata. Podała, że zobowiązuje się zakończyć ten proces najpóźniej w listopadzie br.

"Jesteśmy gotowi do przejęcia sterów parlamentu. Mamy nadzieję, że pozostałe grupy uszanują porozumienie, które zostało zawarte na piśmie” – przekazało PAP źródło w EPL. „Jest jeszcze za wcześnie, aby mówić o potencjalnych kandydatach” – dodało.

Szef grupy Manfred Weber przekazał, że jego ambicją jest zostać ponownie wybranym na przewodniczącego grupy. "Moja praca w grupie EPL jeszcze się nie skończyła. Nasza misja odrodzenia chrześcijańskiej demokracji i partii centroprawicowych w Europie jeszcze się nie skończyła. W konsekwencji nie będę kandydował na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego" - napisał na Twitterze.

Jak dodał, w EPL "wszyscy wspierają i podziwiają przewodniczącego (partii) EPL decyzję Donalda Tuska o jego powrocie do Polski i walce o lepszą przyszłość swojego kraju". "Byłoby zatem wielkim zaszczytem zostać jego następcą i nadal budować bardziej zjednoczoną i odnoszącą sukcesy partię w kierunku następnych europejskich wyborów w 2024 r." - wskazał Weber.

Do 1979 roku przewodniczących PE wybierano co rok lub co dwa lata. Od pierwszych wyborów powszechnych do PE w 1979 r. szefa europarlamentu wyłania się na dwa i pół roku z możliwością ponownego wyboru. Podczas każdej kadencji parlamentarnej pierwsze wybory odbywają się zazwyczaj w lipcu, bezpośrednio po wyborze nowego składu Parlamentu, a drugie – dwa i pół roku później, w styczniu.

Zgodnie z art. 14 ust. 4 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) Parlament Europejski wybiera swojego przewodniczącego spośród własnych posłów. Procedurę obecnych wyborów określono w Regulaminie PE.

Przewodniczącego wybiera się w oparciu o nominacje, które można składać przed każdą rundą głosowania za zgodą nominowanych. Propozycje nominacji pochodzą od grup politycznych, ale mogą również pochodzić od grupy posłów osiągającej co najmniej tzw. małe kworum, czyli jednej dwudziestej (38) posłów do Parlamentu.

Głosowanie jest tajne. Do stycznia 2017 r. przepisy przewidywały, że jeżeli liczba kandydatów w wyborach przewodniczącego, wiceprzewodniczących i kwestorów jest niższa od liczby stanowisk pozostających do obsadzenia lub jej równa, wyboru można dokonać przez aklamację. Od stycznia 2017 r. w takiej sytuacji wyboru dokonuje się przez aklamację, chyba że liczba posłów lub grup politycznych osiągających co najmniej tzw. duże kworum, czyli jedna piąta posłów (150), wystąpi o głosowanie tajne.

Jest jednak mało prawdopodobne, aby zapis ten miał zastosowanie do wyborów przewodniczącego, w których tradycyjnie o urząd ubiega się więcej niż jeden kandydat.

Przewodniczącego wybiera się bezwzględną większością oddanych głosów, tzn. 50 proc. + 1 (a nie bezwzględną większością posłów). Głosy wstrzymujące się oraz nieważne nie liczą się. Przewiduje się nie więcej niż cztery rundy głosowania. Jeżeli po trzecim głosowaniu nie osiągnięto bezwzględnej większości, czwarte głosowanie ogranicza się do dwóch kandydatów, którzy w trzecim głosowaniu otrzymali największą liczbę głosów, a zwycięzcą jest kandydat, który w ostatnim głosowaniu osiągnie lepszy wynik.

W przypadku oddania równej liczby głosów na obydwu kandydatów podczas czwartego głosowania zwycięzcą jest starszy kandydat. PE informuje, że "podczas wyboru przewodniczącego, wiceprzewodniczących i kwestorów wskazane jest zapewnienie sprawiedliwej reprezentacji opcji politycznych, a także równowagi geograficznej i równowagi płci".

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

luo/ akl/