Ministrowie rolnictwa państw UE podczas spotkania w Luksemburgu zaakceptowali wstępne porozumienie, zawarte w zeszły piątek z Parlamentem Europejskim w sprawie kluczowych elementów reformy Wspólnej Polityki Rolnej.

Nowa WPR ma kłaść większy nacisk na ochronę środowiska, zapewniać większe wsparcie dla mniejszych gospodarstw i pomagać poczatkującym rolnikom.

"Jestem bardzo zadowolony. To jest sukces. Osiągnięcie tego kompromisu było bardzo trudne. Po przedostatnim trylogu w maju obawiałem się, że znajdziemy się w takiej sytuacji, że będziemy mieli dalej niejasną przyszłość, że nie będzie jasnego komunikatu dla rolników. Na szczęście w ciągu ostatniego miesiąca po wielu konsultacjach udało się doprowadzić do porozumienia" - mówi PAP Wojciechowski.

"Udało mi się przekonać do takiego podejścia, że rolnictwo - to nie przemysł, ziemia - to nie fabryka, a zwierzęta - to nie maszyny. W całej reformie takie podejście jest bardzo mocno widoczne. To jest naprawdę duża zmiana Wspólnej Polityki Rolnej, ale jednocześnie taka, która jest nie tylko do przyjęcia przez rolników, ale która ich bardzo zainteresuje" - przekonuje unijny komisarz.

Jego zdaniem, udało się tak zrównoważyć cele polityki, że przyniesie ona efekty proekologiczne, ale równocześnie rolnicy poczują, że to się im opłaca: że warto przyjmować praktyki bardziej przyjazne dla środowiska, dla klimatu, dla dobrostanu zwierząt, bo to jest skutecznie wspierane.

"Dla polskich rolników ten proekologiczny kierunek jest idealny. Zwłaszcza dla małych i średnich gospodarstw, które do tej pory nie były wspierane tak, jak powinny. Wiele z nich ma taki wybór: albo uczestniczyć w konkurencji ekologicznej, albo nie uczestniczyć w konkurencji wcale, bo nie są w stanie wytrzymać konkurencji z intensywnym rolnictwem quasi przemysłowym. Jeśli dostaną wsparcie do produkcji ekologicznej, do krótkich łańcuchów dostaw itd., to będą mogły znakomicie funkcjonować. Wiele z nich nie tylko nie wypadnie z produkcji, ale być może do niej wróci" - przewiduje Wojciechowski.

Zwraca też uwagę, że taki kierunek jest dobry także dla konsumentów, ponieważ Polska ma wielki rynek, na który można - dzięki wsparciu krótkich łańcuchów dostaw - kierować własną żywność.

Na poziomie międzyinstytucjonalnym będą teraz prowadzone prace nad szczegółami technicznymi proponowanej reformy, po których zostanie ona formalnie zatwierdzona zarówno przez Parlament Europejski, jak i Radę. Nowa WPR obejmie lata 2023-2027.

Państwa członkowskie będą miały czas do 31 grudnia 2021 r. na przedłożenie projektów krajowych planów strategicznych do zatwierdzenia przez Komisję Europejską.

WPR po 2020 r. kładzie większy nacisk na społeczny wymiar rolnictwa. Zgodnie z nim rolnicy i inni beneficjenci otrzymujący płatności bezpośrednie będą podlegać karze administracyjnej, jeśli nie zapewnią odpowiednich warunków zatrudnienia, określonych w odpowiednim prawodawstwie UE.

Nowa WPR określa też szereg środków, mających na celu zachęcenie rolników do przyjmowania bardziej ekologicznych praktyk rolniczych. Są to m.in. zaostrzone normy warunkowości, które rolnicy muszą spełnić, aby otrzymać wsparcie w ramach WPR, w tym zachowanie gleb bogatych w węgiel poprzez ochronę terenów podmokłych i torfowiskowych oraz minimalne udziały gruntów ornych, które mają być przeznaczone na elementy krajobrazu w celu ochrony różnorodności biologicznej.

Inne to ekoprogramy wspierające i zachęcające rolników do przestrzegania praktyk rolniczych, korzystnych dla klimatu i środowiska oraz zwiększony udział środków na rozwój obszarów wiejskich przeznaczanych na ekologiczne interwencje.

Pakiet reform WPR obejmuje również działania, mające na celu redystrybucję środków na rzecz małych i średnich gospodarstw. Zgodnie z umową państwa członkowskie będą zobowiązane do przekierowania 10 proc. płatności bezpośrednich na rzecz takich gospodarstw (co do zasady poprzez płatności redystrybucyjne, chyba że potrafią udowodnić, że mogą osiągnąć ten sam efekt za pomocą innych porównywalnych instrumentów).

Wspólna Polityka Rolna (WPR) stanowi około jednej trzeciej budżetu UE. Jej celem jest: zapewnić przystępną, bezpieczną żywność dla obywateli UE, zapewnić rolnikom godziwy poziom życia, chronić zasoby naturalne i szanować środowisko.

Z Brukseli Artur Ciechanowicz (PAP)

asc/ mal/