Jak podkreślała przedstawiając sprawozdanie z pierwszych prac w komisji posłanka sprawozdawca Anna Paluch z PiS, celem rządowego projektu jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych. Rozporządzenie to weszło w życie 1 stycznia 2015 roku.

Chodzi m.in. o listę inwazyjnych gatunków obcych dla całej UE, kontrole unijnych granic, raportowanie, wzajemne powiadamianie oraz współpracę między państwami członkowskimi. Nowe rozwiązania mają przyczynić się do eliminacji lub zminimalizowania negatywnego wpływu wybranych inwazyjnych gatunków obcych - - takich jak rośliny, zwierzęta, grzyby i inne organizmy - na rodzimą przyrodę, usługi ekosystemowe, gospodarkę oraz ludzkie zdrowie.

Maciej Górski w imieniu klubu PiS podkreślał, że projekt wprowadza prawo unijne oraz reguluje kompetencje poszczególnych organów. Złożył on w imieniu klubu PiS 22 poprawki do projektu, które - jak mówił - są odpowiedzią na wątpliwości zgłaszane podczas pierwszego czytania przez sejmowych legislatorów. Zadeklarował, że jego klub poprze projekt w głosowaniu.

Także Klaudia Jachira (KO) podkreślała, że wprowadzenie ustawy zwalczającej zagrożenie ze strony gatunków inwazyjnych, takich jak barszcze kaukaskie, np. Sosnowskiego jest potrzebne. Zarzucała ona jednak, że rząd dodał w nim nowe zadania własne gminom i zrzucił na samorządy odpowiedzialność za przeprowadzanie działań zaradczych, ale bez gwarancji dodatkowych środków na ich wykonanie. "Niepokoi nas też fakt, że strona społeczna nie będzie mogła wnosić uwag do tworzonej listy aktualnych gatunków inwazyjnych gatunków obcych, która będzie wydawana w formie rozporządzenia do ustawy" - dodała Jachira, zwracając uwagę, że w obecnie proponowanej liście brakuje np. norki amerykańskiej. Zadeklarowała poparcie dla projektu, przy czym klub KO złożył do niego szereg poprawek, m.in. zobowiązujących do szybszego eliminowania inwazyjnych roślin.

Daria Gosek-Popiołek z Lewicy podkreśliła, że ustawa była długo wyczekiwana, a problem, którego dotyczy, będzie narastał, m.in. w związku z globalizacją. "Walka z inwazyjnymi gatunkami obcymi wymaga środków i zaangażowania" - oceniła, dodając, że ramy do zadbania o ekosystemy są potrzebne, ale za nimi powinny iść pieniądze. Podkreśliła także wagę współpracy ze środowiskiem naukowym przy tworzeniu listy gatunków inwazyjnych. Posłanka Lewicy poinformowała, że choć jej klub ma zastrzeżenia do przepisów projektu dotyczące np. uprawień myśliwych, będzie głosować za jego przyjęciem.

Również Andrzej Grzyb z Koalicji Polskiej zwrócił uwagę, że z nowymi obowiązkami dla poszczególnych instytucji powinny iść "rekompensaty".

"Projekt jest dosyć dobrze skonsultowany, bo te konsultacje były prowadzone od 2019 r. zarówno z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu, ale też z różnymi instytucjami. I to jest pozytywna jego rekomendacja" - powiedział, zaznaczając jednocześnie, że "wiele słusznych uwag" nie zostało uwzględnionych.

Z kolei Dobromir Sośnierz (Konfederacja) wskazał, że choć nie ma zastrzeżeń do większości przepisów ustawy, to zostało w niej zawarte także ograniczenie działalności cyrkowej, co jest - jak zarzucał - wynikiem lobbingu "złych ludzi, którzy chcą za darmo pozyskać cudze zwierzęta".

"Ustawa rażąco wychodzi tutaj poza cel przedłożenia, jakim jest wdrożenie prawa unijnego. Jest to typowa wrzutka typu PiS-owskiego" - ocenił. Zapowiedział złożenie poprawek usuwających te "szkodliwe" - jego zdaniem - przepisy.

Odpowiadając na uwagi posłów wiceminister klimatu i środowiska Małgorzata Golińska, podkreślała, że IGO - obok ekosystemu - mogą także oddziaływać na żywność i zdrowie człowieka. "Działania, które podejmujemy, to nie tylko konieczność wdrożenia przepisów prawa unijnego, aby uniknąć czy zamknąć procedurę naruszeniową, ale przede wszystkim daltego, żeby nie doprowadzić do sytuacji rozwoju tych niebezpiecznych roślin, zwierząt czy innych ogranizmów" - przekonywała.

Oceniła, że w zwalczaniu inwazyjnych gatunków obcych, w tym uciekających egzotycznych zwierząt domowych, jak np. szop pracz chodzi o ochronę gatunków rodzimych i zapewnienie różnorodności biologicznej. Podkreślała, że organizmy takie nie tylko stanowią dla nich bezpośrednie zagrożenie, ale także np. przenoszą obce grzyby i pasożyty.

Zapewniła, że środki dla samorządów na zwalczanie gatunków zostaną zapewnione w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także w Funduszach wojewódzkich. Podkreśliła, że nie są to zupełnie nowe obowiązki dla samorządów, które będą one dzielić zadania m.in. z parkami narodowymi, Lasami Państwowymi czy urzędami morskimi.

Odpowiadając na zarzuty posła Konfederacji powiedziała, że fikcyjna działalność cyrkowa zagraża bezpieczeństwu i zdrowiu nie tylko tym, którzy ją prowadzą, ale także np. ich sąsiadom. "To nie znaczy, że ci, którzy już mają te zwierzęta, będą zobowiązani do ich uśmiercenia" - podkreśliła. Powiedziała, że przygotowywany jest projekt, który ma zwiększyć skuteczność zwalczania barszczu Sosnowskiego.

Poprawki do projektu rozpatrzy teraz Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. (PAP)

autorka: Małgorzata Werner-Woś

mww/ drag/