Całość nowelizacji - wraz z przyjętymi poprawkami - poparli wszyscy senatorowie. Teraz ustawa wróci do Sejmu, który rozpatrzy senackie poprawki.

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, przyjęta przez Sejm ponad trzy tygodnie temu, odnosi się przede wszystkim do rozszerzenia elektronicznych licytacji. Ponadto - m.in. w ramach nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze zwalczaniem COVID-19 - zmiana ma stanowić odpowiedź na utrudnienia w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości spowodowane trwającą od marca ubiegłego roku pandemią.

W związku z tym nowelizacja zawiera zmiany dotyczące procedur cywilnych w kwestiach doręczeń oraz modyfikacje dotyczące liczebności składów orzekających - w wersji przyjętej przez Sejm przewidziano jako zasadę możliwość orzekania w II instancji w składach jednoosobowych.

Według aktualnych rozwiązań zawartych w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych ze zwalczaniem COVID-19 jako zasadę przewidziano przeprowadzanie jawnych rozpraw w sprawach cywilnych, choć przy użyciu urządzeń umożliwiających prowadzenie ich na odległość. Po zmianie zawartej w nowelizacji sędzia mógłby zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, gdy nie można przeprowadzić jawnej rozprawy na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

Podczas drugiego czytania w Sejmie zaakceptowano jedynie modyfikację zaproponowaną przez PiS i przewidującą, aby była zapewniona jawność rozpraw toczących się przed sądami administracyjnymi na skutek odwołań od decyzji komisji weryfikacyjnej ws. reprywatyzacji. Sprawy te bowiem od początku pandemii, podobnie jak wiele innych, są rozpoznawane na posiedzeniach niejawnych. Zgodnie z zapisem nowelizacji mają być one rozstrzygane na rozprawach, z udziałem stron i zapewnieniem transmisji.

Poprawka przyjęta w czwartek przez Senat przyznała natomiast stronom prawo zgłoszenia sprzeciwu wobec skierowania sprawy na posiedzenie niejawne. Poparło ją 53 senatorów, a 47 było przeciw.

Ponadto w wersji nowelizacji dot. zwalczania COVID-19, która trafiła do Senatu, zapisano, że "w pierwszej i drugiej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego; prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy".

Według innej z poprawek przyjętych przez Senat z przepisu tego miałyby zostać wykreślone słowa: "i drugiej". Oznaczałoby to pozostawienie sędziowskich składów kolegialnych w postępowaniach odwoławczych. Poparło ją 52 senatorów, zaś 48 było przeciw.

Zasadnicza część przyjętej przez Sejm nowelizacji ma umożliwić prowadzenie sprzedaży nieruchomości w drodze e-licytacji, zapewni wyższy poziom bezpieczeństwa dla uczestników czynności procesowych i pozwoli obniżyć koszty.

Według tych przepisów, przetarg w drodze elektronicznej będzie się odbywał wyłącznie na wniosek wierzyciela. Wskazano ponadto, że przetarg będzie przeprowadzany w systemie teleinformatycznym. W pierwszej kolejności komornik udostępniać będzie obwieszczenie o licytacji na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej. E-przetarg będzie trwał tydzień, wzorem funkcjonujących aukcji elektronicznych. Rozwiązanie ma umożliwić uczestnikom dogodny udział w licytacji i pozwolić na uzyskanie możliwie najwyższej ceny ze sprzedaży nieruchomości.

Spośród ponad 20 poprawek przyjętych przez Senat duża ich część ma charakter redakcyjny oraz precyzujący, np. zakres danych osobowych, do których podania jest zobowiązany uczestnik licytacji. Natomiast z dwóch tygodni do dwóch miesięcy - od momentu wejścia w życie ustawy - wydłużono także termin wejścia w życie przepisów dotyczących doręczeń przez portal informacyjny sądu.(PAP)

autor: Marcin Jabłoński

mja/ jann/