Radio Opole » Kultura i rozrywka
2016-09-02, 15:15 Autor: Małgorzata Ślusarczyk (oprac. B.Więcek)

Czy film bez muzyki może w ogóle istnieć?

Grażyna Staniszewska jako Danusia - kadr z filmu "Krzyżacy" Aleksandra Forda
Grażyna Staniszewska jako Danusia - kadr z filmu "Krzyżacy" Aleksandra Forda
Muzyka w filmie ma różne oblicza. Być może filmowa adaptacja powieści Henryka Sienkiewicza zatytułowana "Krzyżacy" nie straciłaby wiele, gdyby Danuśka nie zaśpiewała w karczmie albo gdyby rycerstwo nie szło do boju z pieśnią na ustach. Być może... Ale jeśli sam Sienkiewicz wspominał o tych śpiewach?
Muzyka jest integralną częścią filmu, jest jego duszą. W ogólnym odbiorze często niezauważalna - niczym ludzki oddech. A przecież bez oddechu nie ma życia. Bez muzyki film staje się pusty, traci wyraz, klimat. Dramaturgia, romantyczność czy nostalgia - to wszystko istnieje właśnie dzięki muzyce.

Autorem ścieżki dźwiękowej do "Krzyżaków" w reżyserii Aleksandra Forda jest Kazimierz Serocki, polski kompozytor i pianista, jeden z organizatorów festiwalu "Warszawska Jesień". Skomponował on muzykę do 14 filmów fabularnych i około 30 krótkometrażowych (dokumentalnych i animowanych). Napisane przez niego ścieżki dźwiękowe pochodzą z lat 1949-1974. Jedną z nich jest właśnie ilustracja muzyczna do filmu "Krzyżacy", która powstała 46 lat temu.

Jaka jest muzyka filmowa Serockiego? Cechuje ją oszczędność wyrazu i środków technicznych, brak eksperymentów. Karol Bulanda pochylając się nad tą muzyką wskazuje nawet na pewną "sztampowość", stosowanie "sprawdzonych modeli muzycznych umiejscowionych w kontekście obrazu" i oczywiście "wyrastających z wrażeń wywołanych fabułą", a także "plastycznością wizualną filmu". Jednocześnie muzykę filmową Serockiego naznacza "wysoka wartość artystyczna", "nietuzinkowość", "piękno oraz profesjonalizm techniczny", a także "odpowiedniość audiowizualna i emocjonalne uwydatnienia".

W filmie dominują proste brzmienia - bliskie temu, co działo się wówczas w muzyce współczesnej, a jednocześnie zgrabnie nawiązujące do czasu historycznego akcji. Pośród "muzycznych komentarzy" do toczącej się akcji, złożonych jakby z przypadkowych dźwięków, akordów - pojawiają się także nawiązania do melodii Bogurodzicy.

Sam Serocki rolę muzyki w filmie widział tak:
"Mówiąc najogólniej, muzyka w filmie powinna w sposób sugestywny podkreślać, pogłębiać emocjonalnie to, co widzimy w obrazie. W pierwszej kategorii, zdaniem moim, powinien dominować jakiś jeden główny motyw muzyczny, najczęściej pieśń, szczególnie jeśli chodzi o komedie filmowe, czy też inne filmy, w których założenie scenariusza to umożliwia. Muzyka odgrywa tu pierwszoplanową rolę, mobilizuje widza, a jednocześnie przez swój olbrzymi krąg odbiorców, odgrywa dużą rolę w kształtowaniu, podnoszeniu jego poziomu muzycznego. W kategorii drugiej muzyka oczywiście odgrywa mniejszą rolę, służąc podkreślaniu pewnych nastrojów i pogłębianiu emocjonalnemu treści zawartych w filmie. Ponieważ muzyka w filmie z natury rzeczy jest programowa i raczej bez formy takiej, jaką obserwujemy w muzyce symfonicznej i estradowej, więc i tutaj w miarę możliwości należy dążyć do powtarzających się motywów, czy to w formie wokalnej czy instrumentalnej, jest to bowiem często jedyna forma, możliwa przy kompozycji muzyki do filmu, która może ułatwić zrozumienie treści wyrażanych przez muzykę, a tym samym przyczynia się do spełnienia swojego zadania w filmie".

Muzyczna koncepcja "Krzyżaków" jest idealnym odzwierciedleniem tej wizji. Obok dominującego motywu "Bogurodzicy", pewnym dopełnieniem całości są popularne pieśni - śpiew Danuśki nawiązujący do ludowych tradycji, czy wpadające w ucho "Tamdaradei", śpiewane przez Krzyżaków jadących konno.

Czy film bez muzyki może istnieć? Pewnie może, tylko jacy byliby "Krzyżacy"? Choćby nawet uniknąć pojawiania się popularnych - z historycznego punktu widzenia - pieśni, wyciąć sceny, w których bohaterowie śpiewają różne melodie. Pozostaje muzyczne tło akcji. Czy niezbędne? Nieprzekonanych zachęcam do próby obejrzenia scen filmu bez dźwięku. Scen pozbawionych dialogów. To dobry test, by przekonać się jak pusty, niekompletny staje się obraz filmowy bez swej siostry... muzyki.

Kultura i rozrywka

2024-04-19, godz. 13:26 Apel 17 regionalnych rozgłośni radia publicznego do przewodniczącego KRRiT 17 regionalnych rozgłośni publicznego radia 'solidarnie i w porozumieniu' apeluje do przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o natychmiastowe… » więcej 2024-04-19, godz. 12:08 Sztuka pomaga chorym i żołnierzom. Weekendowe akcje GSW Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu przez weekend proponuje udział w dwóch akcjach pomocowych. Sobota i niedziela będą przebiegały w galerii pod hasłem… » więcej 2024-04-19, godz. 08:48 Wystawa fotografii teatralnej Agnieszki Zyskowskiej-Biskup z okazji jubileuszu pracy twórczej Aktorka Opolskiego Teatru Lalki i Aktora Agnieszka Zyskowska-Biskup postanowiła stworzyć kolekcję fotograficzną zatytułowaną 'Czekanie to sztuka'. Ekspozycja… » więcej 2024-04-18, godz. 16:00 Animacje dla dorosłych w ramach festiwalu O!PLA. Od piątku w Kinie Meduza w Opolu Filmy animowane dla dorosłych będzie można oglądać w Opolu. Mowa o pokazach w ramach Ogólnopolskiego Festiwalu Animacji O!PLA. Seanse w Kinie Meduza zaplanowano… » więcej 2024-04-18, godz. 12:49 Pokaz filmu "Randka" w piątek w Opolu. W roli głównej opolanka Zuzanna Kochanek-Piotrowska Film pt. 'Randka' poruszający temat neuroróżnorodności będzie można zobaczyć w piątek (19.04) w Opolu. Bohaterką jest Magda, pracowniczka naukowa w spektrum… » więcej 2024-04-17, godz. 21:56 Koncert "W cieniu wiedeńskich wież" z dwoma solistami w Filharmonii Opolskiej Filharmonicy Opolscy pod batutą Przemysława Neumanna zagrają w koncercie wiedeńskim. W piątkowy (19.04) wieczór usłyszymy kompozytorów związanych ze stolicą… » więcej 2024-04-17, godz. 14:00 Rusza nabór do konkursu "piosenek z charakterem" tegorocznej Kropki w Głuchołazach XVI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Turystycznej 'Kropka' rozpoczyna nabór do corocznego konkursu dla wykonawców. W Głuchołazach jak co roku odbędzie się… » więcej 2024-04-16, godz. 17:00 Tajniki fotografii można zgłębić podczas prudnickich warsztatów Warsztaty fotografii portretowej dla dzieci i młodzieży ruszają w Prudnickim Ośrodku Kultury. Cykl bezpłatnych zajęć organizowany jest w ramach projektu… » więcej 2024-04-16, godz. 15:00 Opole: rozmowy o kulturze romskiej okraszone muzyką Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce, działające przy Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Opolu, organizuje pierwsze w tym roku spotkanie… » więcej 2024-04-16, godz. 08:03 Premiera płyty z poezją Baczyńskiego w Muzeum Polskiej Piosenki Fundacja Dla Dziedzictwa przygotowała muzyczną propozycję, która ma przybliżyć poezję Krzysztofa Kamila Baczyńskiego młodym odbiorcom. 'Oddycha miasto… » więcej
38394041424344
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »