Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-11-18, godz. 17:36 „Kolejka się zatyka”. Jak przyśpieszyć rozpatrywanie wniosków o zasiłki powodziowe? - Uproszczenie urzędniczych procedur przyznawania zasiłków powodziowych jest pilną potrzebą - powiedział w Głuchołazach Szymon Hołownia. Marszałek Sejmu… » więcej 2024-11-18, godz. 17:19 Wypłata dużych zasiłków powodziowych w Głuchołazach. "Robimy co możemy" - Staramy się wypłacać te duże zasiłki powodziowe do 200 tysięcy złotych na bieżąco - informuje Paweł Szymkowicz, burmistrz Głuchołaz. - Brakuje jednak… » więcej 2024-11-18, godz. 17:00 Jest 200 decyzji o wypłacie dużych zasiłków dla powodzian z gminy Lewin Brzeski Jest około dwustu decyzji o wypłacie zasiłków do 100 i 200 tysięcy złotych dla mieszkańców gminy Lewin Brzeski poszkodowanych w powodzi z połowy września… » więcej 2024-11-18, godz. 16:56 Siatkówka łączy pokolenia: młodzi sportowcy z Opolszczyzny trenowali z mistrzami [FOTO] Opolska Stegu Arena wypełniła się młodymi siatkarkami i siatkarzami. W hali sportowej, na której swoje mecze ligowe rozgrywają m.in. siatkarki UNI Opole… » więcej 2024-11-18, godz. 16:54 Za kilka lat most na Odrze w Brzegu będzie wymagał remontu Za kilka lat może być konieczny remont mostu w ciągu krajowej '39' na Odrze w Brzegu. Zarządca obiektu przygotowuje się na taką ewentualność i wszystko… » więcej 2024-11-18, godz. 16:36 PKW odrzuciła sprawozdanie finansowe PiS za 2023 rok Państwowa Komisja Wyborcza odrzuciła sprawozdanie finansowe Prawa i Sprawiedliwości za 2023 rok. Orzeczenie nie jest prawomocne, PiS może się od niego odwołać… » więcej 2024-11-18, godz. 16:11 Policja na spocie motoryzacyjnym w Opolu: mandaty, zatrzymane prawa jazdy i kontrole techniczne Kilkadziesiąt drogowych kontroli i 24 kierowców ukaranych mandatami. Łączna ich wartość przekroczyła 16 tysięcy złotych. Tak zakończył się organizowany… » więcej 2024-11-18, godz. 16:07 Żołnierze Bundeswehry wracają do domu. Pomagali w usuwaniu skutków powodzi Po ponad 8 tygodniach prac przy usuwaniu skutków powodzi niemieccy żołnierze z bawarskiego Bogen wracają do domu. » więcej 2024-11-18, godz. 16:00 Studenci będą mogli się podzielić najcenniejszym darem. Startuje Wampiriada Samorząd Studencki Politechniki Opolskiej po raz kolejny zaprasza do włączenia się w Wampiriadę. Krew będzie można oddawać przez dwa dni - jutro (19.11)… » więcej 2024-11-18, godz. 15:29 Stowarzyszenie "Tacy sami" może nie mieć gdzie funkcjonować Wszystko wskazuje na to, że głubczyckie Stowarzyszenie Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych 'Tacy Sami' będzie musiało opuścić swoją dotychczasową siedzibę… » więcej
45678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »