Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-12-18, godz. 19:35 Pożar domu w Ładzy. Pali się dach budynku Osiem zastępów straży pożarnej gasi pożar dachu budynku jednorodzinnego w Ładzy w gminie Pokój w powiecie namysłowskim. Jedyna osoba, która przebywała… » więcej 2024-12-18, godz. 19:00 Pierwsza wigilia Rady Seniorów Województwa Opolskiego. "Na razie poznajemy się" Przede wszystkim zdrowia, a poza tym dobrej współpracy, operatywności, koleżeństwa i przychylności władz. Głównie takie życzenia wybrzmiały podczas… » więcej 2024-12-18, godz. 19:00 Kędzierzyn-Koźle: Policja przechwyciła tysiące papierosów bez akcyzy, krajankę i marihuanę 44 tysiące papierosów bez polskiej akcyzy, ponad 6 kilogramów krajanki tytoniowej i przeszło 100 gramów marihuany przechwycili kędzierzyńsko-kozielscy policjanci… » więcej 2024-12-18, godz. 18:05 Dożywocie dla dzieciobójczyni z Czarnowąsów. Kobieta zamordowała córkę i syna - Karę dożywotniego pozbawienia wolności orzekł Sąd Okręgowy w Opolu wobec Krystyny S. z Czarnowąsów - potwierdziła Radiu Opole Karolina Pleskot z biura… » więcej 2024-12-18, godz. 17:00 Szczury pojawiły się na klatkach schodowych na opolskim osiedlu Są niezwykle inteligentne i zarazem niebezpieczne dla człowieka. Mowa o szczurach, które ostatnio pojawiły się na osiedlu AK w Opolu. Gryzonie można spotkać… » więcej 2024-12-18, godz. 16:30 Do końca tygodnia potrwa dystrybucja paczek ze Świątecznej Zbiórki Żywności 7,5 tony produktów spożywczych udało się zebrać na Opolszczyźnie podczas Świątecznej Zbiórki Żywności z końca listopada (29-30.11). » więcej 2024-12-18, godz. 16:20 Słuchacze Uniwersytetów Trzeciego Wieku z opłatkiem w urzędzie marszałkowskim Opolscy seniorzy coraz aktywniej działają w ramach Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Dziś (18.12) ich uczestnicy spotkali się z władzami regionu, by podsumować… » więcej 2024-12-18, godz. 16:15 Prudnik: przedświąteczna impreza z darmowym poczęstunkiem na rynku „Wigilię na Rynku” w Prudniku zorganizowało tamtejsze starostwo i Zespół Szkół Rolniczych. Podczas dorocznej imprezy mieszkańcy mogli skorzystać z… » więcej 2024-12-18, godz. 15:57 Opole: MZD szuka firmy, która przebuduje "żółty mostek" Remont Mostu Zamkowego w stolicy regionu coraz bliżej. Miejski Zarząd Dróg ogłosił przetarg na jego przebudowę, wykonawcy swoje oferty mogą zgłaszać do… » więcej 2024-12-18, godz. 15:10 Kolejni świadkowie przesłuchani. Trwa proces ws. dzieciobójstwa w Czarnowąsach Ciąg dalszy procesu Krystyny S. z Czarnowąsów, oskarżonej o zabójstwo własnych dzieci. » więcej
45678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »