Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-12-19, godz. 12:15 "Nie ma żadnego kryzysu, wystarczy przestrzegać konstytucji i prawa". Poseł Janusz Kowalski w Radiu Opole Poseł Prawa i Sprawiedliwości Janusz Kowalski w Porannej Rozmowie Radia Opole odniósł się do sprawy subwencji budżetowej dla tej partii. » więcej 2024-12-19, godz. 11:15 "Stała się seryjną zabójczynią". Jest ostateczny wyrok za zabójstwo 4 dzieci w Ciecierzynie Nie ma już możliwości zmiany kary dożywotniego więzienia dla Aleksandry J. za zabójstwo czworga noworodków w Ciecierzynie (gmina Byczyna) w latach 2013-2018… » więcej 2024-12-19, godz. 11:02 Piątek 13. w praktyce. Długa lista grzechów 27-latka za kierownicą w Strzelcach Opolskich Pijany, bez prawa jazdy, poszukiwany i z fałszywymi tablicami rejestracyjnymi. Taką kumulację przestępstw i wykroczeń popełnił 27-letni mieszkaniec gminy… » więcej 2024-12-19, godz. 11:00 Ostatnie szlify przy szopce w Szczepanowicach. "Każdy będzie mógł wejść do arki" [ZDJĘCIA] Trwają ostatnie prace przy budowie szopki bożonarodzeniowej w parafii świętego Józefa w Opolu-Szczepanowicach. Roboty w podzespołach trwają od miesiąc… » więcej 2024-12-19, godz. 10:00 Parkingowy chaos na rynku w Lewinie Brzeskim. W przyszłości będą zmiany „Nie ma gdzie zaparkować, dlatego ludzie stają, gdzie popadnie” - sygnalizują mieszkańcy Lewina Brzeskiego. Tamtejszy Rynek to miejsce, gdzie kierowcy… » więcej 2024-12-19, godz. 09:45 Wydłużenie lewoskrętu na DK45 zmniejszy korki? Słuchacze apelują o zmianę [INTERWENCJA] Na dojeździe do skrzyżowania DK 45 z obwodnicą Opola, szczególnie w godzinach porannych tworzą się korki. Jak można upłynnić ruch? Z podpowiedzią i zarazem… » więcej 2024-12-19, godz. 08:00 W Prudniku mają powstać mieszkania dla powodzian Władze Prudnika chcą pozyskać pieniądze na budynek wielorodzinny dla poszkodowanych przez powódź. Możliwość taką daje specustawa powodziowa, a finansowe… » więcej 2024-12-19, godz. 07:00 Powodzianie przed świętami otrzymają paczki z Banku Żywności Powodzianie z Paczkowa oraz Nysy otrzymają świąteczne paczki żywnościowe. Przekazane zostaną przez Bank Żywności. Do poszkodowanych w wyniku wielkiej wody… » więcej 2024-12-19, godz. 06:30 Kolejny tragiczny pożar na Opolszczyźnie. Nie żyje 61-letni mężczyzna Do pożaru domu jednorodzinnego doszło w Golczowicach w powiecie brzeskim. » więcej 2024-12-18, godz. 20:00 Jest umowa na rozbudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w Opolu-Wrzoskach. Wartość prac to 86 mln zł Budowa blisko 6 kilometrów sieci wodociągowej, montaż przepompowni sieciowych, czy stworzenie rurociągu odprowadzającego ścieki - to między innymi zostanie… » więcej
3456789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »