Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-11-21, godz. 13:45 Grozi im do 10 lat więzienia. Zatrzymania za przestępstwa narkotykowe 4 mężczyzn z gminy Byczyna zostało zatrzymanych za przestępstwa narkotykowe. » więcej 2024-11-21, godz. 13:15 Jechał pod wpływem i miał przy sobie narkotyki Policjanci z Otmuchowa zatrzymali 37-letniego kierowcę audi, który prowadził pod wpływem narkotyków. » więcej 2024-11-21, godz. 12:24 Tak bardzo chciał wymienić opony, że do serwisu pojechał pijany 43-letni kierowca przejął się apelem, aby wymieniać opony na zimowe. Problem w tym, że do wulkanizatora jechał 'na podwójnym gazie'. Mieszkaniec gminy Zawadzkie… » więcej 2024-11-21, godz. 12:00 Akcja "Świadoma Dziołcha" w Strzelcach Opolskich. Zaproszone są wszystkie panie Warsztaty samobadania piersi na fantomach, analiza składu ciała czy informacje o leczeniu uzdrowiskowym - z tego między innymi będą mogły już dziś (21.11)… » więcej 2024-11-21, godz. 12:00 Będą pieniądze na zniszczone w czasie powodzi zabytki Blisko 700 zabytków ewidencyjnych i tych wpisanych do rejestru zabytków zostało zniszczonych w wyniku powodzi na Opolszczyźnie - wynika z ministerialnych danych… » więcej 2024-11-21, godz. 09:46 Ruszyły prace przygotowawcze związane z rozbudową dróg przy CUP w Opolu Rozpoczęły się prace przy przebudowie układu drogowego przy Centrum Usług Publicznych w Opolu. » więcej 2024-11-21, godz. 09:26 Utrudnienia na kolei po zderzeniu pociągów towarowych w Kuźni Raciborskiej Po zderzeniu dwóch pociągów towarowych w Kuźni Raciborskiej pasażerowie podróżujący na trasie Kędzierzyn-Koźle - Racibórz muszą liczyć się z utrudnieniami… » więcej 2024-11-21, godz. 09:02 Nocny wypadek w Borkowicach koło Kluczborka Do tego zdarzenia doszło dzisiaj (21.11) przed godziną 1:00. Osobowe audi wypadło z drogi i uderzyło w drzewo. » więcej 2024-11-21, godz. 08:15 Od nowego tygodnia zmienią się tymczasowo zasady jazdy ulicą Chopina w Oleśnie Będzie pierwsza zmiana organizacji ruchu w związku z rozbudową drogi wojewódzkiej 487 w Oleśnie. Od poniedziałku (25.11) nieprzejezdna będzie ulica Chopina… » więcej 2024-11-21, godz. 07:30 Mieszkańcy gminy Wołczyn będą mieć wodę lepszej jakości. Ruszył remont ujęcia wody Rozpoczęła się modernizacja ujęcia wody w Brzezinkach obok Wołczyna. Zaopatruje ono ponad połowę mieszkańców gminy, więc inwestycja ma znaczenie str… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »