Miejscowe obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych rozpoczęły się przed kamienicą przy ulicy Henryka Dąbrowskiego 6. To tam znajduje się tablica poświęcona płk. Hieronimowi Dekutowskiemu ps. "Zapora". Jak mówi Andrzej Koziar z opolskiej delegatury IPN, to właśnie tam we wrześniu 1947 roku cichociemny i grupa oddanych mu żołnierzy, wpadli w zasadzkę komunistów.

- Wspaniały budynek przy dworcu mógł budzić zaufanie. Tutaj ten instynkt w jakiś sposób został uśpiony. Wmówiono im, że pojadą na zachód, dołączą do II korpusu Armii Andersa. Była to prowokacja Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i tutaj w Nysie założono ten kocioł - wyjaśnia.

Kwiaty i znicze pojawiły się też przed pomnikiem Armii Krajowej. Burmistrz Kordian Kolbiarz zauważał, że żołnierze wyklęci po wielu latach niebytu w pamięci narodu, wreszcie odzyskali należne im miejsce.

- To są nasi bohaterowie i teraz jest czas od kilku lat, na szczęście, że możemy tym mówić głośno i też wskazywać to, gdzie faktycznie w tym czasie byli nasi bohaterowie. Ci, którzy walczyli o wolną Polskę, bez względu na okoliczności, bez względu na to, jak duże ryzyko ponosili. Chwała bohaterom - dodał.

Starosta Andrzej Kruczkiewicz podkreśla, że żołnierze ci, pomimo zakończenia działań wojennych, dostrzegali zagrożenie płynące ze strony nowego okupanta.

- Musimy patrzeć na fakty, a fakty są takie, że to byli ludzie walczący o niepodległość Polski. Nie poddali się, tak jakby czuli, z czym się będzie wiązał komunizm w wykonaniu sowieckim - zauważał.

W uroczystości wzięli udział również mieszkańcy Nysy. Pani Maria mieszkająca w sąsiedztwie dawnej kryjówki mjr. Dekutowskiego wspomina, że ujawnienie prawdy o tych wydarzeniach było dla jej pokolenia szokiem.

- Nie, nie wiedziałam wcześniej o tym. To było nie do pomyślenia nawet, bo się nie mówiło o tym. Teraz dużo się mówi i nowa historia otwiera się przed nami. Musimy sami się uczyć, co się wydarzyło - przekonuje.

Przypomnijmy, że Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych to święto państwowe ustanowione w 2011 roku. Oprócz Nysy, podobne uroczystości odbywają się dziś w całym kraju.