Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-12-09, godz. 06:33 Będzie dodatkowe wsparcie dla poszkodowanych rolników. Agencja ogłasza nowy nabór Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rusza z nową formą pomocy dla rolników, którzy ponieśli straty w uprawach w wyniku nawalnego deszczu lub… » więcej 2024-12-08, godz. 20:00 Kędzierzyn-Koźle: gmina ma w ofercie 23 mieszkania, ale trzeba je wyremontować 23 mieszkania na wynajem oferuje gmina Kędzierzyn-Koźle. Warunkiem ubiegania się o lokal jest wyremontowanie takiej nieruchomości. » więcej 2024-12-08, godz. 20:00 Wody Polskie usuwają skutki wrześniowej powodzi. Wiele zadań dotyczy Opolszczyzny O zakończeniu prac przeciwpowodziowych przy wielu opolskich rzekach informuje Państwowe Gospodarstwo Wodne 'Wody Polskie' Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej… » więcej 2024-12-08, godz. 19:00 Kupując kalendarz-cegiełkę możesz wesprzeć schronisko dla zwierząt w Opolu Aby wesprzeć zwierzęta przebywające w Miejskim Schronisku dla Bezdomnych Zwierząt w Opolu, wolontariusze przygotowali charytatywny kalendarz. Pieniądze z… » więcej 2024-12-08, godz. 15:53 MotoMikołaje nie zawiedli i przyjechali do centrum Opola w czerwonych strojach Nie w saniach i z reniferami, ale na jednośladach z ryczącymi silnikami - Mikołaje opanowały centrum Opola. » więcej 2024-12-08, godz. 13:12 "Mikołajkowe Morsowanie" w Opolu. "Każda okazja jest dobra" Kilkadziesiąt osób wzięło udział w 'Mikołajkowym Morsowaniu' na kąpielisku Bolko w Opolu. Fanom zimnych kąpieli nie brakowało mikołajkowych czapeczek… » więcej 2024-12-08, godz. 13:07 Zanieczyszczenie Małej Panwi w Węgrach? Próbki wody zbada WIOŚ Substancja ropopochodna na rzece Mała Panew w miejscowości Węgry. Jak informują strażacy, plama ciągnie się na długości kilkuset metrów w okolicy starej… » więcej 2024-12-08, godz. 10:00 Z Jeziora Otmuchowskiego wyłowiono dwóch mężczyzn. Prawdopodobnie wypadli z łódki Poranna interwencja opolskich strażaków. Dziś (08.12) rano ok. godz. 6:40 dyżurny odebrał zgłoszenie, że w Jeziorze Otmuchowskim znajdują się dwie osoby… » więcej 2024-12-08, godz. 09:01 Strzeleckie i proobronne szkolenie dla młodzieży szkół średnich z Głubczyc i Prudnika W ramach konkursu - ''I ty możesz zostać żołnierzem NATO'' 45 pełnoletnich uczniów z Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zespołu Szkół Mechanicznych… » więcej 2024-12-08, godz. 09:00 W bazie opolskiej Szlachetnej Paczki ponad 100 rodzin czeka na pomoc. Czasu zostało niewiele Jeszcze ponad 100 rodzin z Opolszczyzny nie znalazło swojego darczyńcy. Do weekendu Cudów Szlachetnej Paczki zostało kilka dni, dlatego wolontariusze proszą… » więcej
33343536373839
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »