Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Komendanci opolskiej AK
2022-05-19, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Komendanci opolskiej AK

79 lat temu – 19 maja 1943 roku został rozpoznany na ulicy i aresztowany dowódca opolskiego inspektoratu Armii Krajowej Leon Powolny.
Ładna Historia 19 maja 2022 r.
Polskie struktury konspiracyjne powstały na Opolszczyźnie już w początkach II wojny światowej. Pierwszym dowódcą a jednocześnie twórcą śląskiej struktury Służby Zwycięstwu Polski był od października 1939 roku pochodzący ze Strzelec Opolskich Józef Korol używający pseudonimów „Starosta”, „Hajducki” i „Konig”.

Służbę Zwycięstwu Polski w listopadzie 1939 roku przekształcono w Związek Walki Zbrojnej, a w jego ramach komendant Okręgu Śląskiego ZWZ Józef Korol powołał Inspektorat Opole, w ramach którego zamierzał powołać cztery obwody: Opole, Kluczbork, Nysa i Koźle.

Ostatecznie powstały dwa obwody: miejski zwany bytomsko-gliwickim i wiejski zwany opolskim noszący kryptonim „Skorpion”. W ramach opolskiej struktury ZWZ działało kilkaset osób.

Tworząc konspirację na terenie swojej rodzinnej Opolszczyzny Józef Korol opierał się na Polakach, którzy w okresie międzywojennym pozostali obywatelami Niemiec, ale nie angażowali się szczególnie aktywnie w działalność Związku Polaków w Niemczech. Dotychczasowi działacze polscy byli albo pod ścisłą obserwacją gestapo albo siedzieli już dawno w obozach koncentracyjnych.

W sierpniu 1940 roku Józef Korol zginął w potyczce z niemiecką policją w Wiśle. Jego zastępcą na funkcji dowódcy komendanta śląskiego okręgu ZWZ został pochodzący z Nowej Wsi Królewskiej pod Opolem dawny powstaniec śląski Jozef Szmechta, który jednak już w grudniu tego samego roku został aresztowany przez Gestapo.

W ramach dużej akcji prowokacyjnej aresztowano wówczas blisko 500 osób w tym niemal całe miejscowe dowództwo ZWZ. 18 grudnia 1940 roku aresztowany został także komendant obwodu opolskiego ppor. Franciszek Żymełka ps. "Rębacz".

Wówczas szefem inspektoratu opolskiego został Leon Powolny używający pseudonimu „Dobrzyński”. W tym wypadku złamano zasadę nie angażowania przedwojennych polskich działaczy. Powolny był w okresie międzywojennym dyrektorem banku ludowego w Opolu i jego rysopis był dobrze znany agentom gestapo.

14 lutego 1942 roku Związek Walki Zbrojnej zmienił nazwę na Armia Krajowa, toteż wkrótce nowej nazwy zaczęła używać także opolska siatka konspiracyjna.

19 maja 1943 roku Leon Powolny został rozpoznany i aresztowany, po krótkim procesie za zdradę niemieckiego państwa skazany został na ścięcie gilotyną. Wyrok wykonano 30 października 1943 r. w więzieniu w Brandenburgu pod Berlinem.

Zobacz także

2022-09-26, godz. 12:45 Pod pruski but 277 lat temu we wrześniu 1745 r. wojska pruskie w toku drugiej wojny śląskiej ostatecznie zdobyły Opolszczyznę. » więcej 2022-09-23, godz. 12:45 Nasz pierwszy biskup 46 lat temu 23 września 1976 roku zmarł pierwszy opolski biskup Franciszek Jop. » więcej 2022-09-22, godz. 12:45 Wybitny księgarz Dziś przypada 112 rocznica śmierci wybitnego polskiego księgarza Jana Roberta Gebethnera. » więcej 2022-09-21, godz. 12:45 Ślaska Samarytanka Dziś przypada 215 rocznica urodzin błogosławionej Marii Merkert nazywanej Śląską Samarytanką. » więcej 2022-09-20, godz. 12:45 Bolka Kozielska 595 lat temu zmarła ostatnia przedstawicielka kozielsko-bytomskiej gałęzi dynastii Piastów księżniczka Bolesława. » więcej 2022-09-19, godz. 12:45 Płomienny Kaznodzieja Dziś prawdopodobnie wczoraj minęła 334 rocznica śmierci Adama Gdacjusza zwanego „płomiennym kaznodzieją z Kluczborka”. » więcej 2022-09-16, godz. 12:45 Opolska Solidarność 42 lata temu w Gdańsku odbył się zjazd założycielski Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W obradach wzięło udział trzech… » więcej 2022-09-15, godz. 12:45 Początki germanizacji Śląska 259 lat temu władze pruskie wprowadziły na Śląsku tzw. ustawy germanizacyjne. » więcej 2022-09-14, godz. 12:45 Henryk I Niemodliński 640 lat temu - 14 września 1382 roku zmarł książę niemodliński i prudnicki Henryk I. » więcej 2022-09-13, godz. 12:45 Władysław I Opolski 13 września: Dziś prawdopodobnie przypada 740 rocznica śmierci księcia opolskiego Władysława I. Jednakże w źródłach pojawia się także inna data jego… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »