Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Komendanci opolskiej AK
2022-05-19, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Komendanci opolskiej AK

79 lat temu – 19 maja 1943 roku został rozpoznany na ulicy i aresztowany dowódca opolskiego inspektoratu Armii Krajowej Leon Powolny.
Ładna Historia 19 maja 2022 r.
Polskie struktury konspiracyjne powstały na Opolszczyźnie już w początkach II wojny światowej. Pierwszym dowódcą a jednocześnie twórcą śląskiej struktury Służby Zwycięstwu Polski był od października 1939 roku pochodzący ze Strzelec Opolskich Józef Korol używający pseudonimów „Starosta”, „Hajducki” i „Konig”.

Służbę Zwycięstwu Polski w listopadzie 1939 roku przekształcono w Związek Walki Zbrojnej, a w jego ramach komendant Okręgu Śląskiego ZWZ Józef Korol powołał Inspektorat Opole, w ramach którego zamierzał powołać cztery obwody: Opole, Kluczbork, Nysa i Koźle.

Ostatecznie powstały dwa obwody: miejski zwany bytomsko-gliwickim i wiejski zwany opolskim noszący kryptonim „Skorpion”. W ramach opolskiej struktury ZWZ działało kilkaset osób.

Tworząc konspirację na terenie swojej rodzinnej Opolszczyzny Józef Korol opierał się na Polakach, którzy w okresie międzywojennym pozostali obywatelami Niemiec, ale nie angażowali się szczególnie aktywnie w działalność Związku Polaków w Niemczech. Dotychczasowi działacze polscy byli albo pod ścisłą obserwacją gestapo albo siedzieli już dawno w obozach koncentracyjnych.

W sierpniu 1940 roku Józef Korol zginął w potyczce z niemiecką policją w Wiśle. Jego zastępcą na funkcji dowódcy komendanta śląskiego okręgu ZWZ został pochodzący z Nowej Wsi Królewskiej pod Opolem dawny powstaniec śląski Jozef Szmechta, który jednak już w grudniu tego samego roku został aresztowany przez Gestapo.

W ramach dużej akcji prowokacyjnej aresztowano wówczas blisko 500 osób w tym niemal całe miejscowe dowództwo ZWZ. 18 grudnia 1940 roku aresztowany został także komendant obwodu opolskiego ppor. Franciszek Żymełka ps. "Rębacz".

Wówczas szefem inspektoratu opolskiego został Leon Powolny używający pseudonimu „Dobrzyński”. W tym wypadku złamano zasadę nie angażowania przedwojennych polskich działaczy. Powolny był w okresie międzywojennym dyrektorem banku ludowego w Opolu i jego rysopis był dobrze znany agentom gestapo.

14 lutego 1942 roku Związek Walki Zbrojnej zmienił nazwę na Armia Krajowa, toteż wkrótce nowej nazwy zaczęła używać także opolska siatka konspiracyjna.

19 maja 1943 roku Leon Powolny został rozpoznany i aresztowany, po krótkim procesie za zdradę niemieckiego państwa skazany został na ścięcie gilotyną. Wyrok wykonano 30 października 1943 r. w więzieniu w Brandenburgu pod Berlinem.

Zobacz także

2022-11-10, godz. 12:45 Opolski komendant powiatowy Wczoraj minęła 128 rocznica urodzin komendanta Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska na powiat opolski Teodora Mańczyka. » więcej 2022-11-09, godz. 12:45 Ładna historia 9 XI 2022 Ładna historia 9 XI 2022 » więcej 2022-11-08, godz. 12:45 Ładna historia 8 XI 2022 Ładna historia 8 XI 2022 » więcej 2022-11-07, godz. 12:45 Ładna historia 7 XI 2022 Ładna historia 7 XI 2022 » więcej 2022-11-02, godz. 12:45 Wybitny rabin Dziś przypada 66 rocznica śmierci wybitnego niemieckiego rabina Leo Baecka, który przed wiekiem przez 10 lat przewodził opolskiej gminie żydowskiej. » więcej 2022-10-31, godz. 12:45 Układ o przeżycie Dziś przypada 510 rocznica zawarcia układu o przeżycie w efekcie którego władcą Opola na 10 lat stał się Jerzy Hohenzollern. » więcej 2022-10-28, godz. 12:45 Prymas w Prudniku Dziś przypada 66 rocznica powrotu z internowania do Warszawy kardynała Stefana Wyszyńskiego, który więziony był m.in. w Prudniku na Opolszczyźnie. » więcej 2022-10-27, godz. 12:45 Oświatowiec z Dźiećmarowa Dziś przypada 120 rocznica urodzin działacza Związku Polaków w Niemczech Jana Rychla. » więcej 2022-10-26, godz. 12:45 Powrót Śląska 975 lat temu – w roku 1047 polski władca Kazimierz Odnowiciel ponownie przyłączył Śląsk do Polski. Za pierwszym razem prawdopodobnie przyłączony został… » więcej 2022-10-25, godz. 12:45 Pierwsza totalna 374 lata temu zakończyła się wojna XXX-letnia, w której toku zginęła lub zmarła z głodu i chorób jedna trzecia ludności Opolszczyzny. » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »