Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 13.04.2021
2021-04-13, 10:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 13.04.2021

Przyzwyczajeni do myślenia schematami zwykle uważamy, że tzw. zbrodnia katyńska dotyczyła tylko polskich oficerów pochodzących z dawnych Kresów II Rzeczypospolitej. Tymczasem w sowieckich dołach śmierci zakończył swoje życie cały zastęp dawnych powstańców śląskich. Najsłynniejszym z nich był Karol Grzesik.
Urodził się 30 maja 1890 roku w Siedliskach koło Kuźni Raciborskiej. Po maturze studiował przez rok teologię we Wrocławiu, a następnie przez rok prawo w Krakowie. Studia przerwał by odbyć służbę w pruskiej armii, w szeregach podczas I wojny światowej dosłużył się stopnia podporucznika artylerii.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zgłosił się do polskiej armii, gdzie zweryfikowano go do stopnia kapitana. Brał udział we wszystkich trzech powstaniach śląskich. W roku 1920 pełnił funkcję przedstawiciela Polski w komendzie głównej Policji Plebiscytowej w Opolu. Po wybuchu III powstania objął stanowisko dowódcy Grupy Operacyjnej Wschód.

Nie godząc się na kunktatorską jego zdaniem politykę Korfantego, wziął kluczowy udział w słynnym buncie dowództwa powstańczej grupy wschód, podczas którego 2 czerwca 1921 r. ogłosił się dyktatorem powstania. Bunt uśmierzono, a Karol Grzesik został aresztowany i postawiony przed sądem polowym, sprawę jednak umorzono w związku z zakończeniem powstania.

W okresie międzywojennym Karol Grzesik mocno angażował się w życie publiczne na Śląsku. pełnił m.in. funkcję marszałka sejmu śląskiego, dwukrotnie sprawował mandat posła na Sejm RP, pełnił też funkcję prezydenta Chorzowa.

Przed wybuchem II wojny światowej znalazł się na niemieckiej liście osób szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Po wybuchu wojny wyjechał do Lublina, a potem do Lwowa. Tam został aresztowany przez NKWD, dalej ślad po nim na wiele lat zaginął.
Dziś wiemy, że Karol Grzesik został zamordowany w więzieniu NKWD w Kijowie w kwietniu 1940 r. Jego nazwisko znalazło się na tzw. ukraińskiej liście katyńskiej opublikowanej w roku 1994. Pochowano go na Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Oprócz Karola Grzesika także inni powstańcy śląscy stracili życie w Zbrodni Katyńskiej. Oto kilku z nich:

Legionista, uczestnik odsieczy Lwowa i oficer prowiantowy w III powstaniu Śląskim kapitan Jakub Wajda zamordowany w Charkowie.

Uczestnik trzech powstań śląskich i przodownik policji województwa śląskiego Franciszek Bałżyca spod Pszczyny, zamordowany w Twerze, leży na cmentarzu w Miednoje.

Starszy posterunkowy Cyryl Brzoza z Mościsk, uczestnik wszystkich trzech powstań śląskich, zamordowany w Twerze, leży na cmentarzu w Miednoje.

Porucznik artylerii w III powstaniu śląskim, a wcześniej żołnierz 5 Dywizji Strzelców Polskich na Syberii Jan Grzywiński zginął w Katyniu.

Kapitan polskiego wywiadu, uczestnik dwóch pierwszych powstań śląskich, żołnierz Korpusu ochrony Pogranicza Stefan Nowaczek, zamordowany w Charkowie.

Szef żandarmerii w III powstaniu śląskim, dawny bojowiec PPS-u i legionista, podpułkownik Stanisław Sitek, zamordowany w Twerze, leży na cmentarzu w Miednoje.

Nadkomisarz Straży granicznej Marian Skorupa z Sosnowca uczestniczył we wszystkich trzech powstaniach ślaskich, w trzecim powstaniu był zastępcą szefa powstańczego wywiadu, zamordowany w Twerze, leży na cmentarzu w Miednoje.

Legionista, a potem podporucznik powstańczej artylerii w III powstaniu śląskim, kapitan Tadeusz Skwarczyński życie stracił w Charkowie.

Kapelan III powstania śląskiego ksiądz prałat Czesław Wojtyniak zamordowany został w Twerze, leży na cmentarzu w Miednoje.

Podporucznik Tadeusz Zawodziński podczas III powstania śląskiego był lekarzem przydzielonym do pociągu pancernego. Okres międzywojenny spędził jako wybitny specjalista od chorób kobiecych. Zmobilizowany w 1939 r. nadal był podporucznikiem i wojskowym lekarzem. Zamordowano go w Katyniu.

Przeglądając biogramy powstańców śląskich zamieszczone w Encyklopedii Powstań Śląskich co jakiś czas trafiamy na życiorys kończący się formułką „zmarł w roku 1940 w ZSRR”. Cóż, encyklopedię wydano w okresie PRL a wtedy nie można było otwarcie mówić o zbrodni katyńskiej, ale i tak jej autorom należą się słowa uznania, za swego rodzaju odwagę. Dla osób znających historię wspomniana formułka jest bowiem czytelną informacją o okolicznościach śmierci właścicieli tak zakończonych życiorysów.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 13.04.2021

Zobacz także

2021-05-19, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 19.05.2021 Tymczasem na północnym odcinku pod Leśnicą Krępną i Żyrową Niemcy odnieśli lokalne sukcesy.. W południe główny ciężar walk przejął powstańczy… » więcej 2021-05-18, godz. 10:31 "Na Linii Korfantego" 18.05.2021 W nocy z 20 na 21 maja 1921 r. rozpoczęła się największa niemiecka operacja zaczepna III powstania śląskiego. Z rejonu przedmościa krapkowickiego wyruszyły… » więcej 2021-05-17, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 17.05.2021 20 maja 1921 roku na teren rejencji opolskiej przybył generał porucznik Karl Hoefer, który objął dowództwo zreorganizowanych sił niemieckich przygotowujących… » więcej 2021-05-14, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 14.05.2021 Wczoraj opowiadałem o meldunkach polskich wywiadowców z Opola, którzy nadsyłali do powstańczej komendy głównej informacje o przygotowujących się na Opolszczyźnie… » więcej 2021-05-13, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 13.05.2021 21 maja rozpoczęła się druga faza III powstania śląskiego, była to faza niemieckich prób przełamania polskich pozycji i znalezienia drogi do oddziałów… » więcej 2021-05-12, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 12.05.2021 Szef Sztabu Naczelnego Komendy Wojsk Powstańczych „Lubliniec czyli mjr Stanisław Roztworowski w komunikacie wydanym 20 maja 1921 r. napisał: „Niemieckie… » więcej 2021-05-11, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 11.05.2021 Druga faza III powstania śląskiego trwała od 21 maja do 6 czerwca 1921 r. Stała ona pod znakiem z jednej strony krwawych walk, będących efektem niemieckich… » więcej 2021-05-10, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 10.05.2021 Obie strony konfliktu, pomimo względnego spokoju na powstańczym froncie, co jakiś czas próbowały lokalnie rozszerzać swój stan posiadania. 15 maja w rejonie… » więcej 2021-05-07, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 07.05.2021 Wspomnieliśmy wczoraj o wygłoszonym 13 maja przez brytyjskiego premiera Loyd’a George’a w Izbie Gmin antypolskim przemówieniu. Odmówił on w nim Polsce… » więcej 2021-05-06, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 06.05.2021 Porzućmy na chwilę powstańcze okopy i spójrzmy na to co działo się podczas III powstania śląskiego na arenie międzynarodowej. 13 maja brytyjski premier… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »