Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 08.04.2021
2021-04-08, 10:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 08.04.2021

Wybuch III powstania śląskiego całkowicie zaskoczył Niemców. Chociaż liczyli się z taką możliwością, rozbudowywali swoje bojówki i gromadzili broń, to 130 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja przespali. Dzięki temu powstańcy opanowali Śląsk, aż do Linii Korfantego.
Od pierwszych chwil po wybuchu III powstania śląskiego polski rząd starał się manifestować swój wielki dystans do insurekcji. Zresztą faktycznie większość polityków była sytuacja zaskoczona i zniesmaczona. Oni tu walczą o sprawę przy dyplomatycznych stołach, no i swoim zdaniem są skuteczni: przed rozbiorami Polska nie posiadała Śląska, a tu już jakiś kawałek ma już zagwarantowany. Że niewielki? Trzeba się cieszyć tym, co udało się osiągnąć i nie drażnić sojuszników. Taki był pogląd wielu warszawskich polityków.


Oczywiście nie da się obronić tezy, że o przygotowaniach do powstania nie wiedziało dowództwo polskiej armii. Wszak już pod koniec lata 1920 roku, kiedy tylko sytuacja na froncie wojny polsko-bolszewickiej uległa poprawie, przerzucono część sił sztabowych i wywiadowczych na odcinek śląski, a kapitanowie Tadeusz Puszczyński i Stanisław Baczyński rozpoczęli żmudne przygotowania do akcji „Mosty”. Mimo to oficjalnie rząd polski odcinał się od insurekcji i nie można było liczyć na masową pomoc polskich władz dla powstania.


Z sytuacji tej doskonale zdawał sobie sprawę dyktator powstania Wojciech Korfanty, który od początku próbował minimalizować zasięg i skalę powstańczej akcji, hamował też zapędy powstańczych dowódców, którzy chcieli rozszerzyć powstanie poza linię Korfantego, na cały obszar Rejencji Opolskiej, a byli i tacy, którym marzył się marsz na Wrocław.


Jednak wyjście poza obszar plebiscytowy oznaczało by otwartą wojnę z państwem Niemieckim. Dopóki akcja toczyła się na terenie kontrolowanym przez Aliantów, powstanie de facto było ich problemem. Nie zmieniało to faktu, że niemiecka armia rozpoczęła przygotowania do kontrofensywy. Otwarta wojna z Niemcami, mogłaby zdaniem polskiego rządu całkowicie zniweczyć zabiegi polskich delegatów i samego Korfantego wobec aliantów, których starano się przekonać, że powstanie nie ma zaborczego charakteru, a jedynie zbrojną manifestację niezadowolenia z obrotu spraw wokół plebiscytu.


Z tego właśnie powodu Korfanty zarządził wstrzymanie powstańczych działań zaczepnych w chwili kiedy inicjatywa należała jeszcze do Polaków. 10 maja ogłosił, że zawarto rozejm, w myśl którego Polska otrzyma tereny do linii Korfantego, co zaakceptowała Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku.

Trudno dziś powiedzieć czy był to tylko zmierzający do wprowadzenia konsternacji po stronie niemieckiej blef, czy też faktycznie doszło do jakiegoś wstępnego porozumienia powstańczego rządu z aliantami. Odezwa Korfantego wywołała natychmiastowe protesty niemieckie adresowane do Komisji Międzysojuszniczej, a ta zaprzeczyła jakimkolwiek rozmowom o rozejmie.


Trudno dziś jednoznacznie ocenić politykę, jaką wówczas prowadził Korfanty. Niewątpliwie słusznie chciał on rozpocząć negocjacje w momencie, gdy powstanie było najsilniejsze, jednak jego przeciwnicy w sztabie powstania twierdzili, że gdyby nie jego kunktatorstwo, teren objęty powstaniem byłby znacznie rozleglejszy, co mogło dać Polsce silniejszą pozycję w negocjacjach z aliantami. Z kolei zwolennicy Korfantego wskazując na utratę Góry Świętej Anny i Kędzierzyna, twierdzą, że zbytnie rozciągnięcie powstańczego frontu mogłoby w konsekwencji doprowadzić do większych strat.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 08.04.2021

Zobacz także

2021-04-06, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 06.04.2021 Wchodząca w skład powstańczej grupy Północ grupa "Butrym", nad ranem 3 maja 1921 roku po dwugodzinnej walce opanowała Mikulczyce i Tarnowskie Góry. Miasto… » więcej 2021-04-02, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 02.04.2021 Omawiany w poprzednim odcinku typowy scenariusz lokalnego wybuchu powstania odwrotnie zrealizował się w Gliwicach, które mieli zająć miejscowi powstańcy… » więcej 2021-04-01, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 01.04.2021 Wybuch III powstania śląskiego całkowicie zaskoczył Niemców. Chociaż liczyli się z taką możliwością, rozbudowywali swoje bojówki i gromadzili broń… » więcej 2021-03-31, godz. 10:00 "Na Linii Korfantego" 31.03.2021 100 lat temu dzień 3 maja wypadł we wtorek. Tego dnia od wczesnych godzin rannych oddziały powstańcze realizowały postawione im zadania i w większości wypadków… » więcej 2021-03-30, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 30.03.2021 Na trzy tygodnie zanim ustalono ostateczny termin wybuchu III powstania śląskiego, ale gdy znano już wyniki plebiscytu i alianckie propozycje podziału Śląska… » więcej 2021-03-29, godz. 11:45 "Na Linii Korfantego" 29.03.2021 W piątek 29 kwietnia Korfanty otrzymał tajną wiadomość z Londynu, gdzie wówczas obradowała Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Wersalu, iż przyjęto… » więcej 2021-03-26, godz. 12:05 "Na Linii Korfantego" 26.03.2021 Niemcy również nie zaniedbywali zbrojenia swoich zwolenników. Zaraz po drugim powstaniu przystąpili do tworzenia nowej konspiracyjnej organizacji bojowej zwanej… » więcej 2021-03-25, godz. 11:58 "Na Linii Korfantego" 25.03.2021 Gdy obradująca w Paryżu Rada Ambasadorów zaczęła skłaniać się do przyjęcia włosko-brytyjskiego projektu podziału Górnego Śląska, który był zdecydowanie… » więcej 2021-03-24, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 24.03.2021 Wśród polskich żołnierzy, którzy już od jesieni 1920 roku planowali szczegółowo akcję rozpoczęcia III powstania śląskiego był ojciec wybitnego poety… » więcej 2021-03-23, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 23.03.2021 Zanim jednak opowiemy o samym powstaniu, należy przedstawić najważniejszych aktorów dramatu. Wśród nich jednym z pierwszych był Michał Grażyński, powstaniec… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »