Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 31.03.2021
2021-03-31, 10:00 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 31.03.2021

100 lat temu dzień 3 maja wypadł we wtorek. Tego dnia od wczesnych godzin rannych oddziały powstańcze realizowały postawione im zadania i w większości wypadków nie napotykały na większy opór.
W tym samym dniu Wojciech Korfanty ogłosił się dyktatorem powstania i opublikował odezwę „do ludu śląskiego”. Był to rodzaj powstańczego manifestu, którym Korfanty opisał sytuację i cele powstania. Na wstępie poinformował, że został odwołany z funkcji polskiego Komisarza Plebiscytowego przez polski rząd premiera Witosa. Jednocześnie Korfanty podkreślił swoje związki ze Śląskiem i sprawą polską. Jak napisał stanął na czele powstania by „ruch ten szlachetny prze zbrodnicze jednostki nie został zamieniony w anarchię”.

Dyktator zakomunikował, że wojskowym dowódcą powstania jest podpułkownik Nowina-Doliwa, był to powstańczy pseudonim pułkownika Mielżyńskiego. Jednocześnie odezwa jednoznacznie w ostrych słowach zabraniała wszelkich gwałtów, a także brał w obronę urzędników. Odezwa zapowiadała także, że naruszenie bezpieczeństwa i porządku publicznego będzie surowo karane przez sądy polowe.

4 maja ukonstytuowała się Naczelna Władza na Górnym Śląsku, która pełniła funkcję powstańczego rządu. W jej skład wchodzili przedstawiciele działających w Rejencji Opolskiej polskich ugrupowań politycznych. Jej siedzibę ulokowano w podkatowickich Szopienicach. Tam też była siedziba Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych.

Całkowite zaskoczenie Niemców i skala zaplanowanych działań spowodowały, że w pierwszych dniach powstania Polacy odnosili sukces za sukcesem. W ciągu dwóch pierwszych dni opanowano większość terytorium określonego linią Korfantego, w niektórych miejscach nawet nieco ją przekraczając. Zdobycze pierwszych dni powstania wytyczyły przebieg linii frontu praktycznie do jego końca.
W pierwszych dniach powstańcy zajęli także kilka miast, na czele z Bytomiem, Katowicami i Tarnowskimi Górami. Doszło tam jednak do konfrontacji z oddziałami alianckimi, które rozbroiły część powstańców.

Do walk doszło w Bytomiu i Katowicach, gdzie alianckie czołgi zabiły kilkunastu powstańców. Regularna bitwa powstańców z aliantami miała miejsce w rejonie Rybnika, gdzie oddziały włoskie straciły 19 zabitych i 94 rannych. W wyniku podjętych działań dyplomatycznych wkrótce doszło do zawarcia porozumienia między powstańcami a aliantami. W jego efekcie powstańcy wycofali się z kilku większych miast, co wywołało protesty w oddziałach, które wcześniej zajmowały te miasta.

Aliantom oddano Bytom, Katowice, Tarnowskie Góry i śródmieście Zabrza, jednak wokół tych miast rozlokowano oddziały blokujące. Nazywane cernowaniem blokady trwały do samego końca powstania, wiążąc dużą część sił powstańczych. Było to głównym zadaniem grupy Wschód i w pierwszej fazie powstania angażowało ponad 30 tys. ludzi.

Natomiast alianci wycofali się z Lublińca, Mikołowa, Olesna, Pszczyny, Pyskowic, Rybnika i Strzelec Opolskich, które to miasta przejęli powstańcy.

Najdalej wysunięte na zachód oddziały wspomnianej grupy Wschód już w pierwszych dniach maja w rejonie Bierawy przekroczyły Odrę, zdobywając przejściowo przyczółek w rejonie Ciska. Wkrótce jednak niemiecki kontratak odrzucił powstańców na prawy brzeg rzeki.
Z kolei licząca niecałe 10 tys. powstańców grupa Północ otrzymała zadanie obrony powiatów strzeleckiego, tarnogórskiego, lublinieckiego i oleskiego. Składała się ona z trzech podgrup, które wkrótce przekształcono w pułki piechoty. W tym rejonie Niemcy utrzymali swoje placówki w Myślinie, Krupskim Młynie i Dobrodzieniu, który zdobyto 6 maja po ściągnięciu posiłków.
Oddziały powstańcze z terenu powiatu opolskiego otrzymały zadanie opanowania Ozimka i huty Mała Panew. Także ta akcja zakończyła się sukcesem.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 31.03.2021

Zobacz także

2021-05-05, godz. 10:00 "Na Linii Korfantego" 05.05.2021 Po wybuchu III powstania śląskiego i opanowaniu przez powstańców niemal całego terenu zakreślonego Linią Korfantego nastąpił dwutygodniowy okres względnego… » więcej 2021-05-04, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 04.05.2021 Korzystając z względnego spokoju na poszczególnych frontach III powstania śląskiego w pierwszej połowie maja 1921 r., wzorując się na zakończonym sukcesem… » więcej 2021-04-30, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 30.04.2021 Wybuch III powstania śląskiego, choć spodziewany przez Niemców i oczywisty dla władz polskich był mimo to zaskoczeniem dla wszystkich. Może tylko poza szefem… » więcej 2021-04-29, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 29.04.2021 Po wybuchu III powstania śląskiego i opanowaniu przez powstańców niemal całego terenu zakreślonego Linią Korfantego nastąpił dwutygodniowy okres względnego… » więcej 2021-04-28, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 28.04.2021 Ważnym polskim ośrodkiem podczas III powstania śląskiego stał się Gorzów Śląski. Miasto to w początkach XX w. przeszło diametralne przeobrażenie. Podczas… » więcej 2021-04-27, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 27.04.2021 Również 4 maja miejscowi powstańcy opanowali położone w środku lasów Borowiany, Knieję i Radawie, które stały się najbardziej wysuniętymi na zachód… » więcej 2021-04-26, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 26.04.2021 W zdobytym przez powstańców 3 maja 1921 roku Nakle wystawiono posterunki i zorganizowano stanowiska obronne. Przydały się one w ciągu kolejnych dni, bowiem… » więcej 2021-04-23, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 23.04.2021 Tego samego dnia, gdy powstańcy po ciężkich walkach zdobyli Zdzieszowice, 9 maja 1921 roku wieczorem, pododdziały dowodzonego przez kapitana Leonarda Krukowskiego… » więcej 2021-04-22, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 22.04.2021 Opowiedzieliśmy już o tym jak wyglądały pierwsze dni III Powstania Śląskiego na terenie działania powstańczych Grup Południe i Wschód. » więcej 2021-04-21, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 21.04.2021 Mieszkańcy podraciborskich Markowic sformowali spontanicznie powstańczą kompanię, która obsadziła front wzdłuż Odry, od Łęgu do Markowic. Swój chrzest… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »