Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 31.03.2021
2021-03-31, 10:00 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 31.03.2021

100 lat temu dzień 3 maja wypadł we wtorek. Tego dnia od wczesnych godzin rannych oddziały powstańcze realizowały postawione im zadania i w większości wypadków nie napotykały na większy opór.
W tym samym dniu Wojciech Korfanty ogłosił się dyktatorem powstania i opublikował odezwę „do ludu śląskiego”. Był to rodzaj powstańczego manifestu, którym Korfanty opisał sytuację i cele powstania. Na wstępie poinformował, że został odwołany z funkcji polskiego Komisarza Plebiscytowego przez polski rząd premiera Witosa. Jednocześnie Korfanty podkreślił swoje związki ze Śląskiem i sprawą polską. Jak napisał stanął na czele powstania by „ruch ten szlachetny prze zbrodnicze jednostki nie został zamieniony w anarchię”.

Dyktator zakomunikował, że wojskowym dowódcą powstania jest podpułkownik Nowina-Doliwa, był to powstańczy pseudonim pułkownika Mielżyńskiego. Jednocześnie odezwa jednoznacznie w ostrych słowach zabraniała wszelkich gwałtów, a także brał w obronę urzędników. Odezwa zapowiadała także, że naruszenie bezpieczeństwa i porządku publicznego będzie surowo karane przez sądy polowe.

4 maja ukonstytuowała się Naczelna Władza na Górnym Śląsku, która pełniła funkcję powstańczego rządu. W jej skład wchodzili przedstawiciele działających w Rejencji Opolskiej polskich ugrupowań politycznych. Jej siedzibę ulokowano w podkatowickich Szopienicach. Tam też była siedziba Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych.

Całkowite zaskoczenie Niemców i skala zaplanowanych działań spowodowały, że w pierwszych dniach powstania Polacy odnosili sukces za sukcesem. W ciągu dwóch pierwszych dni opanowano większość terytorium określonego linią Korfantego, w niektórych miejscach nawet nieco ją przekraczając. Zdobycze pierwszych dni powstania wytyczyły przebieg linii frontu praktycznie do jego końca.
W pierwszych dniach powstańcy zajęli także kilka miast, na czele z Bytomiem, Katowicami i Tarnowskimi Górami. Doszło tam jednak do konfrontacji z oddziałami alianckimi, które rozbroiły część powstańców.

Do walk doszło w Bytomiu i Katowicach, gdzie alianckie czołgi zabiły kilkunastu powstańców. Regularna bitwa powstańców z aliantami miała miejsce w rejonie Rybnika, gdzie oddziały włoskie straciły 19 zabitych i 94 rannych. W wyniku podjętych działań dyplomatycznych wkrótce doszło do zawarcia porozumienia między powstańcami a aliantami. W jego efekcie powstańcy wycofali się z kilku większych miast, co wywołało protesty w oddziałach, które wcześniej zajmowały te miasta.

Aliantom oddano Bytom, Katowice, Tarnowskie Góry i śródmieście Zabrza, jednak wokół tych miast rozlokowano oddziały blokujące. Nazywane cernowaniem blokady trwały do samego końca powstania, wiążąc dużą część sił powstańczych. Było to głównym zadaniem grupy Wschód i w pierwszej fazie powstania angażowało ponad 30 tys. ludzi.

Natomiast alianci wycofali się z Lublińca, Mikołowa, Olesna, Pszczyny, Pyskowic, Rybnika i Strzelec Opolskich, które to miasta przejęli powstańcy.

Najdalej wysunięte na zachód oddziały wspomnianej grupy Wschód już w pierwszych dniach maja w rejonie Bierawy przekroczyły Odrę, zdobywając przejściowo przyczółek w rejonie Ciska. Wkrótce jednak niemiecki kontratak odrzucił powstańców na prawy brzeg rzeki.
Z kolei licząca niecałe 10 tys. powstańców grupa Północ otrzymała zadanie obrony powiatów strzeleckiego, tarnogórskiego, lublinieckiego i oleskiego. Składała się ona z trzech podgrup, które wkrótce przekształcono w pułki piechoty. W tym rejonie Niemcy utrzymali swoje placówki w Myślinie, Krupskim Młynie i Dobrodzieniu, który zdobyto 6 maja po ściągnięciu posiłków.
Oddziały powstańcze z terenu powiatu opolskiego otrzymały zadanie opanowania Ozimka i huty Mała Panew. Także ta akcja zakończyła się sukcesem.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 31.03.2021

Zobacz także

2021-06-02, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 02.06.2021 W naszej opowieści o III powstaniu śląskim siłą rzeczy skupiliśmy się na wydarzeniach rozgrywających się sto lat temu w opolskiej części Górnego Śląska… » więcej 2021-06-01, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 01.06.2021 Wymuszony przez aliantów kruchy rozejm trwał od 27 maja do 4 czerwca. W tym czasie jednak lokalne dochodziło do starć, mówiliśmy już o walkach jakie w tym… » więcej 2021-05-31, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 31.05.2021 30 maja 1921 r. przewodniczący Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku gen. Le Rond zrządził rozwiązanie niemieckiego Selstschutzu… » więcej 2021-05-28, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 28.05.2021 Już od pierwszych dni trwania niemieckiej kontrofensywy do naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych dochodziły wywiadowcze meldunki o represjach na polskiej ludności… » więcej 2021-05-27, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 27.05.2021 Gdy na froncie pod Górą Świętej Anny i w okolicach Strzelec trwały walki, tymczasem coraz bardziej zaogniał się rozdźwięk w samym dowództwie powstania… » więcej 2021-05-26, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 26.05.2021 28 maja 1921 r. mimo, że trwały zacięte walki na odcinku Zalesie Śląskie – Lichynia, a do drobniejszych walk doszło tego dnia pod Olesnem, Zębowicami… » więcej 2021-05-25, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 25.05.2021 24 maja 1921 r. w rejonie działania Grupy Północ Niemcy nieskutecznie zaatakowali Leśną, skoncentrowali także większe siły na szosie z Olesna do Wędryni… » więcej 2021-05-24, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 24.05.2021 23 maja 1921 roku pod Bukowem niedaleko Raciborza doszło do niemieckiego ataku na powstańcze pozycje. W efekcie nieuwagi wartowników i związanego z nią zaskoczenia… » więcej 2021-05-21, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 21.05.2021 Po południu 22 maja 1921 r., gdy na południu niemiecka piechota przy wsparciu pociągów pancernych atakowała Gorzyce w Szymiszowie pod Strzelcami Opolskimi… » więcej 2021-05-20, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 20.05.2021 22 maja 1921 r. czołowe oddziały niemieckie zaatakowały Przystań w Koźlu, Sławięcice i Ujazd, ataki te jednak zostały odparte. Podobnie jak kolejna próba… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »